حسن عبدلیان پور رئیس مرکز وکلا، کارشناسان و مشاوران خانواده قوه قضاییه در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری میزان قرار داد نوشت: ۱۳ آبان، روزی است که در تاریخ ملت ایران حوادث بزرگ و سرنوشت‌سازی رقم خورده است؛ روزی که در زوایای مختلف آن نماد مقاومت و ایستادگی ایرانیان در برابر استکبار جهانی به وضوح نمایان است. این رویداد تاریخی، به‌ویژه از منظر حقوق بین‌الملل، یادآور نقض اصول احترام به حاکمیت و استقلال کشور‌ها توسط قدرت‌های خارجی است که در شکل‌گیری انقلاب اسلامی و زدودن نشانه‌ها و مظاهر استکبار از جغرافیای ایران و عرصه‌های مدیریتی کشور، نقش بنیادی ایفا کرد.
۱۳ آبان در تاریخ حقوق عمومی و بین‌الملل ایران یادمانی ماندگار است که جلوه‌ای از بیداری ملی و تحقق عملی حقوق اساسی ملت را نشان می‌دهد و نمادی از مقاومت در برابر سلطه و استکبار جهانی است. این روز نه تنها یادآور یک رویداد تاریخی است، بلکه بازتاب حقیقی اندیشه‌ای است که در وجدان جمعی ملت ایران ریشه دارد: هیچ قدرتی حق ندارد اراده ملت‌ها را تحت سلطه قرار دهد و کرامت انسان با هیچ مصلحت سیاسی قابل معاوضه نیست.
ملت ایران حق خود را احیا می‌کند
در چنین روزی ملت ایران با عمل خود اعلام کرد که استقلال، عدالت و آزادی مفاهیمی آرمانی نیستند بلکه حقوق ذاتی و واقعی ملت‌ها هستند که باید در برابر تجاوز قدرت‌ها از آنها دفاع شود. ۱۳ آبان در حافظه ملی ما به یادمانی از بیداری، ایستادگی و نفی سلطه بدل شد و مفهومی را که تحت عنوان «استکبارستیزی» مطرح می‌شود از عرصه شعار به عرصه آگاهی و کنش حقوقی و ملی منتقل کرد.
ایستادگی در برابر سلطه حق مشروع ملت‌هاست
از منظر حقوق بین‌الملل، مقابله با سلطه صرفاً یک اقدام سیاسی نیست، بلکه حقی مشروع و قانونی است. سه اصل بنیادین منشور ملل متحد شامل اصل برابری حاکمیت دولت‌ها، اصل منع مداخله در امور داخلی کشور‌ها و حق ملت‌ها در تعیین سرنوشت خود، اساس نظم حقوقی بین‌المللی معاصر را تشکیل می‌دهند. هرگونه اقدام یک قدرت خارجی برای تحمیل اراده خود بر ملتی دیگر از طریق تهدید، تحریم یا فشار سیاسی نقض آشکار این اصول است و بر اساس ماده ۵۱ منشور ملل متحد، دفاع ملت‌ها در برابر تجاوز مصداق دفاع مشروع جمعی و حفظ کرامت انسانی و استقلال سیاسی تلقی می‌شود.
نسل جوان استقلال ملی را تضمین می‌کند
حرکت دانش‌آموزان و جوانان ایران در ۱۳ آبان جلوه‌ای از ترکیب آگاهی حقوقی، ایمان دینی و اراده ملی بود که علیه استبداد داخلی و سلطه خارجی انجام گرفت. این مقاومت نشان داد که دفاع در برابر تجاوز و سلطه نه واکنشی احساسی بلکه اجرای حقی مشروع بر اساس اصول حقوق بین‌الملل و حقوق بشر است. شهید حسین فهمیده به عنوان نماد این مقاومت، با عمل خویش مفهوم دفاع مشروع، حق حیات و استقلال ملی را به نمایش گذاشت؛ بی‌آنکه نیاز به استناد مستقیم به متون حقوقی داشته باشد و نشان داد که دفاع از وطن در ذات خود دفاع از کرامت انسانی است، حقی که در ماده ۵۱ منشور ملل متحد و اصول مسلم حقوق بین‌الملل به رسمیت شناخته شده است.
۱۳ آبان استقلال و حق تعیین سرنوشت ملت را تثبیت می‌کند
ایران در تاریخ معاصر مبارزه با سلطه را به هویت حقوقی و بین‌المللی خود بدل کرده است. از ملی شدن صنعت نفت تا دفاع از ملت‌های مظلوم در عرصه بین‌الملل، این کشور ثابت کرده است که می‌توان در برابر قدرت‌های سلطه‌گر مقاومت کرد و همزمان اصول صلح، عدالت و حقوق بشر را محترم شمرد. ۱۳ آبان نه تنها یک مناسبت تاریخی بلکه تجلی عملی حق ملت ایران در تعیین سرنوشت، حفظ استقلال و تثبیت کرامت انسانی است؛ روزی که ملت با آگاهی حقوقی و اراده ملی، پایه‌های حاکمیت خود را مستحکم ساخت.
مبارزه با استکبار؛ وظیفه حقوقی و انسانی ملت‌ها
جامعه حقوقی کشور و وکلای دادگستری وارثان فکری همان آگاهی و عدالت‌خواهی هستند که در ۱۳ آبان جلوه کرد. بر عهده آنان است که با استناد به حقوق بین‌الملل از حق ملت‌ها در مجامع جهانی دفاع کرده و چهره واقعی عدالت را در برابر ساختار‌های سلطه‌گر آشکار سازند. ایستادگی ملت ایران الگویی برای همه ملت‌هایی است که به دنبال حاکمیت قانون و نفی سلطه در روابط بین‌الملل هستند.
حق دفاع مشروع در برابر تجاوز؛ آموزه‌ای جهانی
سیزدهم آبان یادآور حقوق بنیادین ملت‌ها است: حق تعیین سرنوشت، حفظ استقلال و حاکمیت ملی، دفاع مشروع در برابر تجاوز و حفظ کرامت انسانی. این روز یادآوری می‌کند که مبارزه با سلطه نه صرفاً یک انتخاب سیاسی بلکه وظیفه‌ای حقوقی، اخلاقی و انسانی است. دانش‌آموزان و نسل جوان آن روز مصداق بارز شهروندانی بودند که با آگاهی حقوقی از ملت و وطن دفاع کردند و بر اساس اصل پنجاه‌وششم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران «حاکمیت مطلق بر جهان و انسان از آن خداست و او انسان را بر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته است.»
آگاهی و عدالت؛ ستون‌های حاکمیت ملی و بین‌المللی
۱۳ آبان فراخوانی برای تداوم روح عدالت‌خواهی و حق‌طلبی است؛ الگویی برای نسل امروز که باید حقوق بین‌الملل، حاکمیت ملی و کرامت انسانی را پاسداری کند و جوهره عدالت و استقلال را در جامعه و عرصه جهانی تحقق بخشد.
انتهای پیام/