خبرگزاری آنا ـ حسین بوذری؛ پروژه سه مگاواتی پنل خورشیدی جزء پروژه‌های زیرساختی و توسعه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی در استان یزد است که در سایت شهید سلیمانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد متمرکز بوده؛ پروژه‌ای که اخذ مجوز نهایی آن از وزارت نیرو، پس از اتمام موفقیت‌آمیز مطالعات فنی و طراحی شبکه، نشان‌دهنده گامی بلند در مسیر تحقق اهداف ملی و سیاست‌های توسعه پایدار است.

از منظر مالی، حجم سرمایه‌گذاری ریالی این طرح که بالغ بر ۱۲۰ میلیارد تومان برآورد شده، از طریق یک ساختار تأمین مالی ترکیبی شامل تسهیلات دولتی تخصیص‌یافته استانی و مشارکت سهام‌داران داخلی سازمان مرکزی و واحدهای منطقه، تأمین شده است.

دوره بازگشت سرمایه این پروژه براساس محاسبات اولیه، سه سال پیش‌بینی شده که این امر اهمیت اقتصادی آن را درراستای طرح‌های ملی «مولدسازی» تقویت می‌‌کند.

این نیروگاه نقش کلیدی در بومی‌سازی دانش فنی و فراهم آوردن بستر آزمایشگاهی-عملیاتی برای دانشجویان رشته‌های تخصصی برق و مکانیک ایفا خواهد کرد.

تحلیل‌های فنی نشان می‌دهد که با توجه به مزیت نسبی استان یزد که تقریباً ۲۰۰ روز آفتابی را تجربه می‌کند، تمرکز بر راندمان بهینه پنل‌ها و کیفیت زیرساخت‌های انتقال، از اولویت‌های اصلی بوده است.

این پروژه، با رویکردی مبتنی بر پدافند غیرعامل، مستقیماً به شبکه سراسری متصل شده و ظرفیت قابل توجهی در کاهش ناترازی انرژی منطقه و کشور خواهد داشت.

عملیات اجرایی پس از جمع‌بندی نهایی در خصوص تأمین تجهیزات (با در نظر گرفتن گزینه تولید داخلی در برابر واردات بسته‌های چندمگاواتی)، طی یک ماه آینده آغاز و فاز نهایی راه‌اندازی آن در بازه زمانی ۶ ماهه به اتمام خواهد رسید.

علاوه بر این، موفقیت در اجرای سیستم‌های آبیاری هوشمند منجر به کاهش مصرف منابع حیاتی آب به میزان یک‌دهم شده و توسعه طرح‌های کشاورزی مدرن شامل احداث گلخانه و فعالیت‌های شیلاتی (پرورش ماهی قزل‌آلا) در واحدهای تابعه شهرستانی است.

این مجموعه اقدامات، تصویر جامعی از تعهد سازمان به توسعه متوازن و بهره‌وری حداکثری از منابع را به نمایش می‌گذارد.

خبرگزاری آنا به مناسبت آغاز به‌کار راه‌اندازی و اجرای پروژه سه مگاواتی توسط دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد در این استان و شهرستان اشکذر گفت‌وگویی را با محمدرضا دهقانی اشکذری رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد ترتیب داده است.

گپ و گفت آنا با دهقانی اشکذری در پی می‌آید:

آنا: لطفاً درباره مرحله فعلی طرح پنل خورشیدی و اهداف آن در زمینه پیشبرد این پروژه‌های در سطوح صنعتی و خانگی یا مجوز ساخت نیروگاه در استان یزد و دانشگاه آزاد اسلامی واحد اشکذر توضیح دهید.

دهقانی اشکذری: اکنون، مجوز احداث یک نیروگاه سه‌ مگاواتی یک ماه پیش از طریق وزارت نیرو اخذ شده و ساخت این پروژه در سایت توسعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد (سایت شهید سلیمانی) مصوب و نقطه‌گذاری شده است.

مطالعات فنی، طراحی شبکه و مطالعات افزایش ظرفیت انتقال نیز به اتمام رسیده است.

درباره فاز اجرایی، مصوبه شورای مرکزی در کمیته فنی کمیسیون اخذ شده و اکنون در مرحله تأمین مالی قرار داریم و پیشنهاد تأمین مالی ترکیبی بوده است: بخش نخست از تسهیلات دولتی اختصاص‌ یافته که استان یزد برای آن تأیید شده است؛ بخش دوم به شکل سهام‌داری برای مشارکت برخی از همکاران دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد و واحد اشکذر در نظر گرفته شده است. 

حجم ریالی این پروژه ۱۲۰ میلیارد تومان برآورد شده که همکاران فعال در حوزه برق فعالیت می‌کنند و مقرر شده به‌صورت مجتمع از منابع مالی داخلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اشکذر تأمین شود.

پیش‌بینی ۳ ساله دوره بازگشت سرمایه طرح راه‌اندازی پنل خورشیدی

دوره بازگشت سرمایه طرح راه‌اندازی پنل خورشیدی سه‌ سال آینده پیش‌بینی شده و اهداف اصلی این پروژه شامل تأمین انرژی برای کشور و دانشگاه و همچنین فراهم آوردن بستر‌های یادگیری (آموزش) مهارتی برای دانشجویان رشته‌های برق و مکانیک است. 

علاوه بر این، بخشی از طرح مولدسازی طرح‌ها و منابع راکد نیز از طریق اجرای این پروژه پیش‌بینی و اجرا خواهد شد.

آنا: در رابطه با مبحث محاسبات نیروگاه‌های خورشیدی، تمرکز اصلی بر محاسبات مربوط به راندمان پنل‌ها و تلفات سیستمی نظیر کابل‌کشی و سایه‌اندازی است یا محاسبات مهندسی سازه و فونداسیون نیز پوشش داده می‌شود؟

دهقانی اشکذری: در زمینه خورشیدی، زیرساخت‌ها و شبکه انتقال بسیار حیاتی هستند. شما به درستی اشاره کردید که پنل‌ها دارای کیفیت‌ها و سطوح راندمانی متفاوتی هستند که با همکاری سازمان، در حال شناسایی پنل‌های با راندمان بالاتر هستیم.

این طرح هم مطالعات زیرساختی دارد و هم مطالعات شبکه انتقال و بخش بسیار مهم آن پنلی است که شما اشاره کردید.

پنل‌های خورشیدی هم کیفیت بسیار بالایی دارند و هم سطح‌بندی راندمان دارند که با همکاری سازمان مرکزی در حال شناسایی پنل‌های با راندمان بالا هستیم و البته تولید داخلی نیز وجود دارد؛ به‌عنوان مثال شرکت شهید قندی یزد در حال تولید پنل خورشیدی است، به‌طوری که شرکت‌های داخلی فعال مطالعات شبکه انتقال هستند. اما به‌دلیل اهمیت کیفیت، دنبال شناسایی شرکت‌هایی با راندمان بالاتر هستیم.

استان یزد به‌دلیل داشتن تقریباً ۲۰۰ روز آفتابی در سال، یکی از بهترین استان‌ها برای بهره‌برداری خورشیدی است و در هدف‌گذاری دولت هم یزد به‌عنوان استان پیشرو در حوزه خورشیدی تعریف شده است.

یکی از ویژگی‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد و اشکذر این است که مطالعات توسط استادان متخصص دانشگاه انجام شده است.

حتی اعلام آمادگی کردیم تا دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد و اشکذر به‌عنوان یکی از دانشگاه‌های پایلوت مجری نیروگاه شناخته شود تا از ظرفیت اعضای هیئت علمی خود در امر راه‌اندازی بهره‌مند شویم.

آنا: درباره پوشش انرژی، مشخصاً در شهرستان اشکذر و سطح استان یزد، طرح و پنل خورشیدی چه سهمی از نیاز انرژی را پوشش خواهد داد و تأثیرگذاری شما در این حوزه چگونه خواهد بود؟

دهقانی اشکذری: پیش از این در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اشکذر ۱۰۰ کیلووات پنل خورشیدی را با حضور شهید دکتر طهرانچی اجرایی کردیم که مورد بهره‌برداری قرار گرفت و آن پروژه ۱۰۰ کیلوواتی توسعه خواهد یافت، اما این طرح سه‌مگاواتی مربوط به سایت مرکزی شهید سلیمانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد است.

درخصوص سهمی که استان یزد و شهرستان اشکذر از طراحی و راه‌اندازی پنل سه مگاواتی خورشیدی خواهد داشت؛ با توجه به نگاه پدافند غیرعامل در شرایط فعلی کشور، تمامی سازمان‌ها، دانشگاه‌ها، ارگان‌ها و صنایع ملزم به پیش‌بینی نیروگاه بومی هستند تا در صورت بروز شرایط پیش‌بینی نشده، دچار مشکل نشوند.

این نیروگاه‌ها هم می‌توانند به شبکه کلی برق متصل باشند (که سیاست فعلی دولت است) و هم رویکرد پدافند غیرعامل را پوشش دهند.

از منظر سهم استانی، چندین برابر مصرف خودمان تولید می‌کنیم که این تولید مازاد وارد شبکه سراسری برق شده و استان یزد از آن بهره‌مند می‌شود.

یزد به‌دلیل ویژگی‌های جغرافیایی، سهم قابل توجهی از انرژی خورشیدی کشور را تأمین خواهد کرد، هرچند جزئیات دقیق سهم مشخص نیست، اما این عملیات در ابعاد اجتماعی، پدافند غیرعامل و مصرف داخلی دانشگاه، کمک بسیار بزرگی به حوزه انرژی خواهد داشت.

آنا: یعنی علاوه بر شهرستان اشکذر و استان یزد گام بلندی برای پوشش کشوری طرح پنل خورشیدی برداشته‌اید؟ 

دهقانی اشکذری: دقیقاً.

جهش سه‌گانه دانشگاه آزاد؛ انرژی پاک، آب هوشمند و تولید ماهی در قلب کویر

آنا: درباره تأمین تجهیزات با کیفیت و خدمات پس از نصب، آیا رایزنی‌هایی با شرکت‌های معتبر داخلی و خارجی صورت گرفته است؟

دهقانی اشکذری: همان‌طور که اشاره شد، شرکت‌های داخلی مطالعه شده‌اند و در سمنان نیز بررسی‌هایی صورت گرفته است. از آنجا که در پنج استان، موضوع انرژی خورشیدی در دانشگاه آزاد مصوب شده، یک بحث ملی نیز در جریان است که توسط دکتر مشکینی و دکتر رنجبر در حال بررسی است؛ اینکه آیا واردات تجهیزات به صورت بسته‌های چندمگاواتی از کشور چین صورت پذیرد یا از خارج کشور، یا اتکا به تولید داخلی باشد.

این موضوع در مرحله جمع‌بندی نهایی است و منتظر بررسی سازمان مرکزی هستیم و اقدامات لازم انجام شده و شرکت‌های مناسب داخلی و خارجی شناسایی شده‌اند و ان‌شاءالله عملیات اجرایی طی یک ماه آینده آغاز خواهد شد.

آنا: یعنی تا یک ماه آینده طرح راه‌اندازی و اجرای پنل خورشیدی عملیاتی می‌شود؟

دهقانی اشکذری: بله. خرید تجهیزات و احداث زیرساخت اولیه در حال انجام است و مدت‌زمان اجرا و راه‌اندازی تقریباً ۶ ماه زمان می‌برد و از یک ماه آینده عملیات اجرای پنل خورشیدی آغاز می‌شود.

آنا: آیا می‌توان ادعا کرد که با اجرای این زیرساخت، استان یزد از ناترازی انرژی عبور کرده و نیاز کمتری به انرژی خواهد داشت؟

دهقانی اشکذری: نکته این است که شبکه برق در کشور ملی است؛ بنابراین تولید پنل خورشیدی در یزد می‌تواند به استان‌های همجوار نیز کمک کند؛ اگرچه این بخش تولیدی سهم کوچکی از کل انرژی مصرفی استان یزد خواهد بود، اما با توجه به حجم عملیات، می‌توان گفت که اگر این میزان عملیات در سایر سازمان‌ها نیز اجرا می‌شد، قطعاً ناترازی منطقه کاهش می‌یافت.

این نیروگاهی که در مرکز استان یزد اجرا می‌شود، مستقیماً به شبکه ملی برق متصل خواهد شد و راه‌اندازی آن به کاهش ناترازی برق کمک زیادی خواهد کرد و می‌تواند ناترازی برق در کشور را به «صفر» نزدیک کند.

آنا: ساخت نیروگاه 3 مگاواتی به چند هکتار زمین نیاز دارد؟

دهقانی اشکذری: نیروگاه سه‌مگاواتی پنل خورشیدی در زمینی به مساحت چهار و نیم هکتار اجرا می‌شود و همان‌طور که عرض شد، هزینه آن ۲۰ میلیارد تومان است.

برای مقایسه، ۱۰۰ کیلووات در اشکذر تقریباً ۴ میلیارد تومان هزینه داشته و این نیروگاه سه‌مگاواتی در سایت واحد یزد واقع شده و پس از تأمین مالی، طی ۶ ماه آینده، طراحی و راه‌اندازی آن با مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد به انجام خواهد رسید.

همچنین توسعه آنجا را مدنظر داریم و در شهرستان بافق یزد نیز مجوز ۲۰۰ کیلوواتی اخذ شده و در مرحله تأمین مالی قرار داریم که طی چند ماه آینده، نیروگاه خورشیدی دیگری در آنجا راه‌اندازی خواهد شد.

آنا: اکنون رشته‌های مرتبط با پنل خورشیدی نیز در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اشکذر راه‌اندازی شده است؟

دهقانی اشکذری: ابتدا عرض کنم دانشگاه آزاد اسلامی واحد اشکذر دانشکده نمونه کشور شده‌ و در رشته برق و تأسیسات، این رشته‌ها فعال هستند.

ازسویی نیروگاه خورشیدی موجب استقبال بیشتر از دانشگاه آزاد اسلامی واحد اشکذر شده و دانشجویان آنجا تجربه خورشیدی کسب می‌کنند.

در حوزه مهارتی نیز فعالیت‌هایی انجام شده و رشته‌های جدیدتری نیز در حوزه راه‌اندازی پیش‌بینی شده است.

آنا: و سخن پایانی...

دهقانی اشکذری: به‌دنبال تحقق سیاست‌های تحول دانشگاه هستیم و علاوه بر حوزه پنل خورشیدی، چند موضوع دیگر را دنبال می‌کنیم.

در صورت فراهم شدن فرصت، فرصت بیشتری توضیح خواهم داد.

یک سیستم آبیاری هوشمند اجرا شده که مصرف آب را به یک‌دهم رسانده است که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بافق در حال انجام است، همچنین در حوزه پرورش ماهی، چهار استخر در استان‌های یزد، اشکذر، بافق و مهریز و ابرکوه در حال پرورش هستند.

پروژه دوم پرورش ماهی قزل‌آلا در استخر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اشکذر در حال انجام است و طرح سوم نیز بحث گلخانه است که ان‌شاءالله به زودی در واحد اشکذر ساخته خواهد شد.