به گزارش ایرنا، ایران سالانه بیش از ۱۸۰ هزار تُن کدوحلوایی تولید می‌کند و در زمینه تولید این محصول در رتبه ۲۷ جهان قرار دارد. بخشی از این تولید ملی را روستاهای کوچک و سرسبز کشور تامین می‌کنند که هر یک به سهم خود در تامین بازار داخلی و حتی صادرات نقش دارند.
در میان این مناطق، روستای ۲۶۲ خانواری قانزالی (قانزانلو) از توابع بخش کشاورز شهرستان شاهین‌دژ و در حاشیه زرینه‌رود، با تولید حدود هزار تُن کدوحلوایی طبیعی و شیرین، شهرت ویژه‌ای یافته است. روستایی که از آن بعنوان «روستای کدوحلوایی» نیز یاد می‌شود.
هرچند قانزالی در تولید محصولات زراعی مانند یونجه، چغندرقند، گوجه‌فرنگی و همچنین در بخش باغداری با محصولاتی چون سیب درختی و انگور نیز شناخته می‌شود اما آنچه بیش از همه باعث شهرت این روستا شده، برداشت سالانه حدود هزار تُن کدوحلوایی طبیعی و شیرین است؛ محصولی که بدون نیاز به افزودن شکر، طعم دلپذیری دارد.
با آغاز فصل پاییز، بارهای کدوحلوایی قانزالی به شهرهای مختلف منطقه ارسال می‌شود و خریداران حتی با پرداخت قیمتی بالاتر، ترجیح می‌دهند این نوع خاص از کدوحلوایی را تهیه کنند. آوازه این محصول محلی حتی به کشورهای همسایه از جمله عراق و ترکیه نیز رسیده است.
کدوحلوایی قانزالی از نظر ظاهری گلابی‌شکل و نارنجی‌رنگ است. با برش روی پوست آن، شیره‌ای طبیعی بیرون می‌زند و تمام قسمت‌هایش قابل استفاده است.
برای تهیه گزارش میدانی از این روستا، در یک صبح پاییزی از مهاباد به سمت قانزالی حرکت کردم. دو مسیر برای رسیدن به روستا وجود دارد. نخست از مسیر شهر سیمینه بوکان و دیگری از مسیر شاهین‌دژ و روستای آخ‌تپه که جاده‌ای آسفالت و هم‌مسیر با زرینه‌رود دارد. من مسیر نخست را برگزیدم. پس از عبور از شهر سیمینه، از کنار روستاهایی چون ارمنی‌بلاغی، سرئاو و کانی‌کوزله گذشتم و پس از طی حدود پنج کیلومتر جاده‌ی شوسه، روستای سرسبز قانزالی نمایان شد.
در میان درختان انبوه، زرینه‌رود چون نواری نقره‌ای خودنمایی می‌کرد و در هوای لطیف پاییزی، جان تازه‌ای به منطقه بخشیده بود. جاده در امتداد رودخانه ادامه داشت و زمین‌های زراعی و باغ‌های میوه تا درون روستا گسترده بودند.
نمایی از ورودی روستای قانزالی در جوار زرینه رود
اما در این روزها، روستای قانزالی چهره‌ای متفاوت و تماشایی به خود گرفته است. فصل برداشت کدوحلوایی، جلوه‌ای ویژه به روستا بخشیده و در هر گوشه آن نشانی از این محصول دیده می‌شود. حیاط خانه‌ها، پشت‌بام‌ها، پیاده‌روها و حتی پارکینگ‌ها مملو از کدوهای نارنجی‌رنگی است که جلوه‌ای چشم‌نواز به روستا داده‌اند.
اهالی پرتلاش قانزالی چند سالی است با ایجاد دو میدان مجهز به باسکول، کار خرید و فروش کدوحلوایی را ساماندهی کرده‌اند. در این میدان‌ها، کشاورزان محصولات خود را به تفکیک در بخش‌های مختلف دپو می‌کنند و خریداران نیز به‌راحتی می‌توانند محصول دلخواه خود را انتخاب کنند.
برخی از اهالی، کدوهای برداشت‌شده را در تریلی‌ها و یدک‌کش‌ها در مقابل دید عموم قرار داده‌اند؛ صحنه‌ای که حال‌وهوایی خاص به فضای روستا داده و بازدیدکنندگان را به تماشای این جشن برداشت طبیعی دعوت می‌کند.
کدوحلوایی در قانزالی
گفته می‌شود در روزهای تعطیل و پایان هفته، روستای قانزالی (قانزانلو) میزبان شمار زیادی از گردشگران و خریداران کدوحلوایی است؛ افرادی که برای تماشای مناظر پاییزی و خرید این محصول محلی به روستا می‌آیند. در طول هفته نیز خریداران عمده برای خرید و انتقال کدوحلوایی به سایر شهرها در روستا رفت‌وآمد دارند.
پس از گفت‌وگو با اهالی و پرس‌وجو درباره قیمت‌ها، مشخص شد که بهای هر کیلوگرم کدوحلوایی بسته به رنگ و اندازه آن بین ۱۸ تا ۲۵ هزار تومان متغیر است.
تولید سالانه بیش از یک هزار تُن کدوحلوایی در قانزالی
خسرو جوان، دهیار روستای قانزالی، در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار کرد: کشت کدوحلوایی در این روستا پیشینه‌ای چندصدساله دارد و نسل‌های متوالی از خانواده‌های قانزالی در این حرفه مشغول بوده‌اند. امروزه نیز اهالی با همان عشق و تجربه، این سنت دیرینه را ادامه می‌دهند و سالانه بیش از یک‌هزار تُن کدوحلوایی تولید و روانه بازار می‌کنند.
وی افزود: قانزالی نه‌تنها در تولید کدوحلوایی، بلکه در زمینه کشت سایر محصولات زراعی و باغی و حتی پرورش دام‌های سبک و سنگین از نقاط برجسته و تولیدی شهرستان شاهین‌دژ به شمار می‌رود؛ با این حال، شهرت اصلی این روستا همچنان به خاطر کدوحلوایی شیرین و طبیعی آن است.
برپایی جشنواره سالانه کدوحلوایی در روستای قانزالی این محصول در بین مردم بیشتر شناخته شود و گردشگران بیشتری را به خود جذب کنددهیار روستای قانزالی با تأکید بر لزوم توجه بیشتر به این ظرفیت ارزشمند افزود: کدوحلوایی این روستا شایسته معرفی گسترده‌تری است. برگزاری جشنواره سالانه کدوحلوایی می‌تواند ضمن شناساندن این محصول منحصربه‌فرد، به جذب گردشگران و رونق اقتصادی روستا کمک شایانی کند.
در ادامه، با حاجی حسن جهاندیده، از کشاورزان کهنسال و باتجربه روستا، به گفت‌وگو نشستم. او با لهجه دلنشین کُردی گفت: مردم بیشتر شهرهای منطقه و حتی ساکنان اقلیم کردستان عراق، کدوحلوایی قانزالی را می‌شناسند. این محصول نه تنها یک کالای کشاورزی، بلکه به یکی از جاذبه‌های گردشگری و فرهنگی روستا تبدیل شده است و بسیاری از بازدیدکنندگان برای دیدن مزارع و خرید مستقیم از کشاورزان به اینجا می‌آیند.
وی خاطرنشان کرد:روستای قانزالی امروز به یکی از قطب‌های گردشگری منطقه تبدیل شده است. در طول سال، مسافران و گردشگران بسیاری از نقاط مختلف به این روستای زیبا سفر می‌کنند. مهمان‌نوازی در میان اهالی قانزالی جایگاه ویژه‌ای دارد و احترام به میهمان، بزرگان و ریش‌سفیدان همچنان یکی از ارزش‌های اصیل این روستاست.
به گفته این کشاورز قدیمی روستا، تاکنون هیچ گردشگری در قانزالی مورد بی‌مهری قرار نگرفته است. اهالی با رویی گشاده از میهمانان استقبال کرده و حتی آنان را برای صرف ناهار یا شام به خانه‌های خود دعوت می‌کنند؛ رسم نیکی که جلوه‌ای از فرهنگ اصیل مردم این دیار است.
حاجی جهاندیده همچنین گفت که امسال دو هکتار از زمین‌های خود را به کشت کدوحلوایی اختصاص دادم و خوشبختانه محصول بسیار خوبی برداشت کردم. قیمت‌ها نیز نسبت به سال گذشته رشد چشمگیری داشته است؛ سال پیش هر کیلوگرم کدو بین ۶ تا ۸ هزار تومان فروخته می‌شد، اما امسال نرخ آن به ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان رسیده است.»
گردشگران از طبیعت قانزالی حفاظت کنند
یکی از جوانان روستا نیز گفت: مایه خوشحالی ماست که کدوحلوایی قانزالی علاوه بر اینکه منبع درآمدی مطمئن برای کشاورزان است، به یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم منطقه نیز تبدیل شده است. با این حال، از گردشگران انتظار داریم هنگام بازدید، به طبیعت و محیط‌زیست روستا احترام بگذارند و در حفظ زیبایی این سرزمین سهیم باشند.
سعدی موسوی افزود: طبیعت این روستا در فصل بهار و پاییز جلوه‌ای خاص و دلنشین دارد و در طول سال، گردشگران بسیاری از شهرهای دور و نزدیک برای خرید محصولات کشاورزی و لذت بردن از مناظر روستا به این منطقه سفر می‌کنند.
وی با تأکید بر حفظ محیط زیست اظهار کرد: درخواست ما از گردشگران این است که از قطع درختان و تخریب طبیعت زیبای قانزالی خودداری کنند تا این سرمایه طبیعی و گرانبها برای نسل‌های آینده باقی بماند.
حرف پایانی
قانزالی، روستایی که کدوحلوایی‌های نارنجی‌رنگش مانند خورشیدهای کوچک در پاییز می‌درخشند، قصه‌ای از پیوند انسان با خاک و طبیعت را روایت می‌کند. این روستا نه تنها مامن کشاورزان پرتلاش و میراث چند نسل تلاش و امید است، بلکه با مهمان‌نوازی و مهربانی اهالی، قلب گردشگران را نیز به خود گره می‌زند.
در قانزالی، هر کدوحلوایی، هر باغ و هر خانه، داستانی از عشق به زمین و احترام به طبیعت دارد؛ داستانی که نسل‌ها آن را ادامه داده‌اند و هنوز با همان شور و محبت، پذیرای مهمانان است. اینجا جایی است که می‌توان طعم واقعی زندگی روستایی، تلاش بی‌وقفه و مهربانی انسان‌ها را حس کرد و با خود خاطره‌ای ماندگار از دل پاییز به خانه برد.