رضا مردانی مدیرکل هنرهای نمایشی درباره عدم حضور گروههای بینالمللی در هجدهمین جشنواره بینالمللی تئاتر خیابانی مریوان گفت: این جشنواره یکی از ممتازترین جشنوارههای ماست؛ هم از نظر کیفیت و تکنیک، و هم از نظر اینکه خودش یک برند بسیار خوب در میان جشنوارههای ما محسوب میشود. بسیاری از اهالی تئاتر علاقه دارند که در این جشنواره حضور پیدا کنند و برایشان افتخار است که در جشنواره مریوان شرکت داشته باشند. همین موضوع نشاندهنده اهمیت و ضرورت جشنواره تئاتر خیابانی است. در این جشنواره تمام اقوام از سراسر کشور گرد هم میآیند و خود کردستان هم سرزمین وحدت، انسجام و همبستگی است. شاید بتوان گفت بنمایه فرهنگ این سرزمین همین وحدت و همدلی است و اگر بخواهیم نمونهای از این همبستگی ملی بیاوریم، تئاتر خیابانی مریوان بهترین مثال است. این رویداد در تارک فرهنگ و تمدن و ادب کردستان میدرخشد. به همین دلیل همه ما باید تلاش کنیم جشنواره هر سال باشکوهتر، بهتر و باکیفیتتر برگزار شود.
او ادامه داد: اما متأسفانه امسال بهدلیل شرایط خاصی که وجود داشت، از جمله تأخیر در انتصاب مدیرکل اداره هنرهای نمایشی، کارها کمی عقب افتاد. دوستان منتظر بودند تا با تعیین مدیرکل، دبیر جشنواره مشخص شود و بعد فراخوان ارسال گردد. همین موضوع باعث شد زمان از دست برود و کارها با تأخیر انجام شود. من همان روزی که حکم گرفتم، بلافاصله با مدیرکل کردستان تماس گرفتم و گفتم حتماً ظرف دو سه روز آینده با پیشنهاد دبیر بیاید. حتی پیشنویس حکم دبیر را از قبل آماده کرده بودم چون میدانستم زمان زیادی از دست رفته. همان روزی که ایشان برای صحبت آمدند، من حکم دبیر را صادر کردم چون واقعاً احساس میکردم دیر شده و نگران بودم.
مردانی تصریح کرد: این نگرانی هم بهجا بود؛ چون همانطور که شما اشاره کردید، آثار خارجی نرسیدند. البته ما بلافاصله پس از انتصابها، فراخوان داخلی و بینالمللی را ارسال کردیم، اما کشورهای دیگر شرکت نکردند. به نظر من یکی از دلایل اصلی همین زمان کم و تأخیر در روند اداری بود. با این حال ما هیچگاه حاضر نیستیم کیفیت جشنواره را فدای حضور صرف گروههای خارجی کنیم. گاهی ممکن است گروهی خارجی بیاید اما چیزی به دانش و آگاهی تئاتری ما اضافه نکند. بنابراین باید آثار با دقت بررسی شوند و زمان کافی برای این کار وجود داشته باشد. من قول میدهم که بعد از اتمام همین جشنواره، دبیرخانه بلافاصله وارد عمل شود و دبیر سال آینده را همان امسال مشخص کنیم. باید فراخوانها زودتر انجام شود، رایزنیهای فرهنگی با کشورهای مختلف صورت بگیرد و گروههای حرفهای و باکیفیت خارجی برای سال آینده دعوت شوند.
مدیرکل هنرهای نمایشی خاطرنشان کرد: اگر امسال کوتاهی یا تعللی صورت گرفته، واقعاً ناخواسته بوده و دست ما نبوده. از همه مردم عزیز ایران عذرخواهی میکنم و قول میدهم که دبیر و دبیرخانه جشنواره سال آینده زودتر آماده شوند تا گروههای حرفهای خارجی حضور پیدا کنند. ما نمیخواهیم فقط به صرف حضور خارجیها جشنواره را بینالمللی کنیم؛ بلکه میخواهیم گروههایی بیایند که واقعاً تأثیرگذار باشند. گاهی حضور گروههای ضعیف خارجی باعث میشود هنرمندان خودمان بگویند «کار ما خیلی بهتر است»، و این آسیبزننده است. من قول میدهم زمان کافی برای انتخاب آثار مناسب فراهم شود تا چنین آسیبی پیش نیاید. همانطور که برای جشنواره عروسکی هم پیش از موعد دبیر سال آینده را معرفی کردیم تا این مشکلات تکرار نشود، امیدوارم سال آینده جشنواره مریوان هم با حضور گروههای قوی خارجی برگزار شود. ضمن اینکه آثار امسال واقعاً بینظیرند؛ کارهایی بسیار خوب و ارزشمند ارائه شدهاست.
او تصریح کرد: البته در این دوره پرپایی جشنواره تئاتر خیابانی مریوان آثار داخلی از نظر کیفیت دستکمی از آثار خارجی نداشتند و مردم مریوان هم استقبال فوقالعادهای کردند. بعد از ۱۸ سال، مردم خودشان بهترین داور جشنوارهاند؛ چون تئاتر را خوب میشناسند و تفاوت کار خوب و ضعیف را تشخیص میدهند. این اتفاق بزرگی است که مردم به چنین آگاهیای رسیدهاند. همچنین باید از مسئولان شهر مریوان تشکر کنم؛ از استاندار، فرماندار، شهردار و شورای شهر. شورای شهر به من گفت این جشنواره دین ماست و انجامش وظیفه ذاتی ماست. حتی پارکهای شهر هم برای برگزاری جشنواره بازطراحی شدهاند. این نشاندهنده نهادینه شدن فرهنگ تئاتر خیابانی در کردستان است و جای قدردانی دارد.
همچنین مردانی درباره حذف بخش بینالملل از جشنواره تئاتر فجر هم عنوان کرد: ما پیش از مشخص شدن دبیر جشنواره، فراخوانها را ارسال کرده بودیم. انتخاب دبیر جشنواره فجر فرآیند سختتری دارد و زمانبر است، اما ما کار را پیشاپیش آغاز کردیم و فراخوانها را به کشورهای مختلف فرستادیم. الان هم منتظر پاسخ کشورها هستیم. اگر آثاری ارسال شود، هیئت بازبینی و انتخاب آنها را بررسی میکند. تا این لحظه اثری ارسال نشده، ولی اگر بیاید و کیفیت بالایی داشته باشد، قطعاً جشنواره را بهصورت بینالمللی برگزار میکنیم. اگر هم هیچ اثر خارجی نرسد، برای آن پلن دوم خواهیم داشت. اما امیدواریم آثار خوبی به دستمان برسد.
او درباره برنامههای جاری اداره کل هنرهای نمایشی بیان کرد: برنامهها زیاد است و گفتوگویی مفصل میطلبد؛ چند طرح نوآورانه و شگفتانه در دست داریم که در فرصت دیگری توضیح خواهم داد. یکی از دغدغههای اصلی ما از ابتدای ورودم، موضوع تئاتر شهر بود. خوشبختانه با پیگیریهای معاونت هنری و شخص وزیر، این موضوع در حال پیشرفت است. حریم ضلع جنوبی تئاتر شهر برداشته شده و با نظر مساعد سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، اعتبارات لازم تخصیص داده شد. انشاءالله در جشنواره فجر امسال شاهد برداشته شدن کامل حصارها باشیم. سازمان زیباسازی و شهرداری منطقه ۱۱ پای کار آمدهاند و کار زیباسازی محوطه آغاز شده است. همچنین در حال برنامهریزی برای تشکیل شورای حرفهای تئاتر هستیم تا اجراهای سالنهای دولتی با کیفیت و شأن بالاتری انجام شود.
مردانی در پایان درباره اقدامات صورت گرفته برای بهبود وضعیت معیشتی هنرمندان تئاتر و رفاه آنان گفت: در معاونت هنری کارگروهی به نام «کارگروه اقتصاد هنر» تشکیل شده که نه فقط در حوزه نمایش، بلکه در موسیقی و هنرهای تجسمی هم فعال است. اعضای این کارگروه از میان مدیران اداره کل و برخی هنرمندان انتخاب شدهاند. یکی از محورهای اصلی کار، بررسی وضعیت معیشت هنرمندان تئاتر است. هدف ما این است که طرحهایی برای رونق و شکوفایی هنر نمایش و بهبود وضعیت اقتصادی هنرمندان اجرا کنیم.