خبرگزاری آنا ـ حسین بوذری؛ اعمال رویکردی سخت‌گیرانه‌تر در قبال صنایع استان یزد، الزام به به‌کارگیری فیلتراسیون‌های پرهزینه نظیر استفاده از فیلترها، دوش‌های آبی و روش‌های الکترواستاتیکی را برای کنترل گرد و غبار اجباری ساخته و صنایع را به سمت پیشبرد فناوری‌های کنترلی سوق داده است.
نظارت مستمر بر این واحدها از طریق استقرار دوربین‌های پایش در تقریباً ۹ نقطه و محور استان یزد صورت می‌‌گیرد که تصاویر آن به صورت پیوسته به اداره‌کل منتقل و توسط اپراتور رصد می‌شود؛ همچنین، پروژه‌های جدیدی برای هوشمندسازی فرآیند تشخیص آلودگی و برخورد با آلاینده‌ها تعریف شده است.
تحلیل و ارزیابی اثرات راهبردهای مدیریتی اعمال‌شده بر اکوسیستم‌های حساس منطقه‌ای، نیازمند واکاوی دقیق تعاملات پیچیده میان توسعه صنعتی، مداخلات زیرساختی و پایداری تنوع زیستی است. در این راستا، بررسی سازوکارهای نظارتی اعمال‌شده بر بخش تولید، ازجمله استانداردهای سخت‌گیرانه آلایندگی و سرمایه‌گذاری‌های اجباری در فناوری‌های کنترلی، نقطه عزیمت اساسی برای سنجش کارایی مقررات زیست‌محیطی محسوب می‌شود.
این چارچوب نظارتی که پشتیبانی فنی آن از طریق شبکه‌های پایش مستمر و توسعه سامانه‌های هوشمند تقویت می‌شود، مستقیماً بر کیفیت هوا و منابع طبیعی منطقه تأثیر می‌گذارد.
همزمان، تغییرات ساختاری در حوزه‌های تصمیم‌گیری کلان، نظیر بازتعریف نقش نهادهای نظارتی در فرآیندهای توسعه منابع، پیامدهای ملموسی بر زیستگاه‌های خارج از مناطق حفاظت‌شده دارد و این امر، اهمیت راهبردهای حفاظتی متمرکز بر گونه‌های کلیدی و نقاط با ارزش بیولوژیکی را دوچندان می‌سازد.
در کنار موفقیت‌های مشهود در برنامه‌های احیای گونه‌های آسیب‌پذیر از طریق مداخلات حفاظتی هدفمند و مدیریت زیستگاه، چالش‌های ناشی از فعالیت‌های معدنی خرد و پراکنده، مستلزم بازنگری در تقسیم مسئولیت‌های نظارتی بین سازمان‌های ذی‌ربط است.
در نهایت، راهبرد کلان مدیریتی در قبال بحران‌های محیطی نظیر بیابان‌زایی با توجه به محدودیت‌های منابع حیاتی به‌طور فزاینده‌ای به سمت اقدامات پیشگیرانه و کاهش مداخلات غیرضروری متمایل شده است.
خبرنگار آنا در ادامه پروژه خبری وضعیت محیط زیست در استان‌ها گفت‌وگویی را با حسن اکبری مدیرکل محیط زیست استان یزد ترتیب داده است.
بخش دوم گفتوگوی آنا با اکبری مدیرکل محیط زیست استان یزد در پی می‌آِید: (بخش نخست گفت‌وگو را اینجا بخوانید)
جریمه‌های سنگین بر دوش صنایع آلاینده یزد: فیلتراسیون اجباری با هزینه‌های گزاف
آنا: با توجه به سخت‌گیری‌هایی که اخیراً در صنایع اعمال شده و الزام آنها به استفاده از فیلترها، دوش‌های آبی و سایر روش‌های الکترواستاتیک و ... برای کنترل گرد و غبار، لطفاً بگویید این اقدامات چه تأثیری بر هزینه‌های صنایع داشته است؟
اکبری: خیلی سخت‌گیرانه‌تر با صنایع کنار آمدیم و همین موجب شده که هزینه‌های نسبتاً سنگینی در حوزه فیلتراسیون در حوزه استفاده از فیلترها، دوش‌های آبی یا سایر روش‌های الکترو‌ها و ... برای کنترل گرد و غبار در صنایع مختلف در استان یزد به کار گرفته شوند.
آنا: صنایع را ملزم کرده‌اید به‌سمت فناوری‌های پاک حرکت کنند؟
اکبری: صنایع الزام شده‌اند به سمت فناوری پیش بروند، عرض کردم بخشی از صنایع که مستقر بودند، به سمت کنترل آلودگی بیشتر حرکت کرده‌اند، چراکه براساس سرمایه‌گذاری صورت گرفته، صنایع با فیلتراسیون و اقدامات کنترلی به سمت کنترل آلاینده‌ها رفته‌اند.
آنا: چه زیرساخت‌های نظارتی برای پایش عملکرد صنایع در زمینه کنترل آلودگی در استان یزد پیاده‌سازی شده است؟
اکبری: تقریباً در ۹ نقطه و محور استان یزد دوربین‌های نظارتی داریم؛ دوربین‌هایی که صنایع و کارخانجات را پایش می‌کنند که تصاویر دوربین‌ها تصاویر به اداره‌کل منتقل می‌شوند و مرتباً توسط اپراتور وضعیت صنایع کنترل می‌شود.
صنایع الزام شده‌اند به سمت فناوری پیش بروند، عرض کردم بخشی از صنایع که مستقر بودند، به سمت کنترل آلودگی بیشتر حرکت کرده‌اند، چراکه براساس سرمایه‌گذاری صورت گرفته، صنایع با فیلتراسیون و اقدامات کنترلی به سمت کنترل آلاینده‌ها رفته‌اند
در راستای هوشمندسازی تشخیص آلودگی هم پروژه‌های جدیدی تعریف کردیم که ان‌شاءالله به نتیجه برسد و این تشخیص آلودگی و برخورد‌های با آلاینده در یک فرایند هوشمندی انجام خواهد شد.
آنا: وضعیت گونه‌های جانوری شاخص منطقه مانند یوزپلنگ و ... چگونه است و آیا برنامه‌ای برای جلوگیری از خطر انقراض این گونه‌ها وجود دارد؟
اکبری: ببینید. تقریباً می‌شود گفت در حوزه تنوع زیستی از اوایل دهه ۹۰ و اواخر دهه ۸۰ استعلام‌های معدنی کنار گذاشته شد؛ یعنی با تصویب قانون رفع توان تولید و قانون معاون، محیط زیست از گردونه استعلام‌های معدنی حذف شد و در نتیجه هیچ استعلامی درباره معادن از محیط زیست نشد.
به این دلیل در خارج از مناطق چهارگانه توسعه معدنی و همین‌طور جاده‌ها، آسیب جدی به زیستگاه‌‌ها وارد آورد و واقعاً آسیب سنگینی به مناطق آزاد وارد شد، اما در مناطق چهارگانه تلاش‌های خوبی صورت گرفته و می شود گفت که وضعیت گونه‌های جانوری در مناطق چهارگانه برجسته مانند «کل و بز»، «میش»، «آهو»، «جِبیر» پنداشته (Gazella bennetti) و همین‌طور پرندگان و خزندگانی که در مناطق چهارگانه زندگی می‌کنند، وضعیت‌شان قابل قبول است.
عملاً گزارش مشاهده یوزپلنگ بسیار کم است
آنا: روند احیای گورخر ایرانی در استان یزد چگونه بوده است؟
اکبری: وضعیت گورخر ایرانی بعد از چند دهه با تلاش‌های مستمر از سال ۷۰ آغاز شد و همین‌طور ادامه یافت و در نتیجه وضعیت نسبتاً خوبی پیدا کرد و استان یزد موفق شد که گورخر ایرانی را در استان یزد احیا کند، به‌طوری که در طبیعت حفاظت‌شده منطقه «کالمند بهادران» و در پارک ملی سیاه‌کوه (در محدوده یزد و اصفهان) جمعیتی از گورخر داریم که در طبیعت زندگی می‌کنند.
علاوه بر این، با حفاظت خوبی که در محدوده شهرستان خاتم یزد اتفاق افتاد، امنیت خوبی برای گورخر ایجاد شد و یک جمعیت ۱۵۰ رأسی گونه گورخَر در استان فارس به این منطقه کوچ کردند و ماندگار شدند و به این ترتیب، تلاش‌های خوبی در زمینه احیای گونه باارزش گورخر در استان یزد انجام شده و دو برنامه جدید هم در استان یزد به‌خصوص شهرستان خاتم داشتیم و در نتیجه تلاش‌های خوبی برای احیای گونه انجام دادیم.
آنا: آخرین مشاهدات و وضعیت جمعیتی یوزپلنگ آسیایی در استان یزد را چگونه ارزیابی می‌‌کنید؟
اکبری: درباره یوزپلنگ ذکر این نکته ضروری است که خیلی دیر شده و چند سالی است که در استان یزد مشاهداتی نداشتیم و جمعیت موجود آن به‌گونه‌ای نیست که در طبیعت امیدوار به نجات این گونه باشد، اما امیدوار به احیای گونه یوزپلنگ در شرایط نیمه‌طبیعی داریم که بعد از تحقق و پیشرفت در زمینه تکثیر هم اقداماتی انجام خواهیم داد.
آنا: برخی رسانه‌ها از مشاهدات ۱۰ تا ۲۰ قلاده یوزپلنگ در استان یزد سخن به میان آورده بودند.
اکبری: عرض کردم چند سالی است که عملاً گزارش مشاهده یوزپلنگ بسیار کم است و دیگر با حفاظت در طبیعت دخالت مدیریتی اتفاق نمی‌افتد.
آنا: نظارتی بر مقابله با تخریب محیط زیست ناشی از فعالیت معادن به‌خصوص سنگ‌آهن در زمینه بازسازی مناطق تخریب شده دارید و آیا جریمه بازدارنده‌ای برای معادن متخلف در نظر گرفته شده است؟
اکبری: فعالیت معادن از گردونه استعلام محیط زیست خارج شده‌اند و باید در این زمینه منابع طبیعی پاسخگو باشد، اما تخریب محیط زیست ناشی از فعالیت معادن پذیرفتنی نیست، درمجموع نظارت بر عملکرد معادن و اجرای تعهدانه در زمینه بازسازی مناطق تخریب شده یا در آستانه تخریب برای معادنی صدق می‌کند که آلودگی خاص ایجاد می‌کنند، درحقیقت از طریق پیگیری قانونی و حتی مواردی را به دادگاه معرفی کردیم و برای برخی معادن آلوده‌گر محیط زیست جراسم سنگینی درنظر گرفتیم.
اما معادن کوچک و خُرد مانند سنگ‌های تزئینی و صنعتی در نقاط مختلف و با فاصله از هم و پراکندگی وسیع در استان یزد واگذار شدند و تعداد زیاد معادن کوچک به‌دلیل پراکندگی در طبیعت و ایجاد دسترسی برای تخریب اثرات منفی بزرگی برای محیط زیست به‌وجود آورده است.
آنا: استان یزد یکی از کانون‌های تولید گرد و غبار در کشور است، اقدامات شهرداری و منابع طبیعی در زمینه مقابله با این پدیده ازجمله طرح‌های بیابان‌زدایی و تثبیت شن در چه مقیاسی اجرایی شده است؟
اکبری: این موضوع در اختیار منابع طبیعی استان یزد قرار دارد، اما از گذشته برنامه‌های متعدد داشتند و اکنون هم دارند؛ گرچه معتقد به پیشگیری هستیم و باید عواملی که موجبات تخریب طبیعت را به‌دنبال دارد پیشگیری شوند؛ درغیراینصورت به‌دلیل کم‌آبی، طرح‌های بیولوژیک بیابان‌زایی که خیلی معنا ندارد و طبیعتاً باید بیشتر به سمت پیشگیری رفت که جزء اختیارات و وظایف منابع طبیعی است.
انتهای پیام/