زهرا صالحی در گفتوگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به ضرورت آموزش پدافند غیرعامل و سواد رسانهای به کودکان و نوجوانان و با بیان اینکه در دنیای امروز که اطلاعات، تصاویر و پیامها با سرعتی بیسابقه بر ذهن افراد اثر میگذارند، آموزش سواد رسانهای و پدافند غیرعامل به کودکان و نوجوانان ضرورتی روانشناختی و تربیتی بهشمار میرود، اظهار کرد: این آموزشها، آنها را در برابر اثرات منفی رسانهها و تهدیدهای روانی مقاوم میکند و توان سازگاری، تفکر انتقادی و تصمیمگیری آگاهانه را در آنها پرورش میدهد.
وی با اشاره به ضرورت تقویت تفکر انتقادی در برابر پیامهای رسانهای و با بیان اینکه کودکان و نوجوانان در مراحل رشد شناختی خود، به ویژه در دوران دبستان و دبیرستان، نیازمند آموزش مهارتهایی هستند که به آنها کمک کند پیامهای رسانهای را تحلیل و ارزیابی کنند، افزود: سواد رسانهای به آنها میآموزد میان واقعیت و تبلیغات، حقیقت و تحریف تمایز قائل شوند و این مهارت، پایه شکلگیری تفکر انتقادی است که در روانشناسی رشد، یکی از نشانههای بلوغ شناختی و استقلال فکری محسوب میشود.
روانشناس و عضو انجمن روانشناسی کشور با بیان اینکه رسانهها میتوانند منبع اضطراب، ترس یا سردرگمی باشند و این تأثیرگذاری به ویژه زمانی که کودکان با اخبار بحرانها، جنگها یا شایعات روبهرو میشوند، بیشتر احساس میشود، تصریح کرد: آموزش اصول پدافند غیرعامل و سواد رسانهای به آنها کمک میکند تا در برابر چنین پیامهایی واکنشهای منطقیتر و سالمتری نشان دهند، منابع معتبر را شناسایی و از اضطرابهای غیرضروری پیشگیری کنند.
پدافند غیرعامل به کودکان و نوجوانان میآموزد که در شرایط بحرانی، آرامش خود را حفظ کنند و تصمیمهای منطقی بگیرند / تبلیغات رسانهای با هدف تأثیرگذاری بر نگرشها و رفتار مصرفی طراحی میشود
صالحی با اشاره به ضرورت تقویت هویت فردی و اجتماعی در مواجهه با رسانهها و نقش رسانهها در شکلگیری هویت نوجوانان ادامه داد: رسانهها نقشی تعیین کننده در شکلگیری هویت نوجوان دارند و با توجه به اینکه نوجوانان، به ویژه در دوران بلوغ، در جستوجوی معنا، تعلق و الگوهای رفتاری هستند، آموزش سواد رسانهای به آنها کمک میکند تا از تأثیرپذیری منفعلانه در برابر الگوهای ناسالم دوری کنند، هویت فردی خود را آگاهانه بسازند و در برابر فشارهای اجتماعی مقاومت نشان دهند.
وی با بیان اینکه پدافند غیرعامل در بعد روانشناختی به کودکان و نوجوانان میآموزد که در شرایط بحرانی مانند بلایای طبیعی یا تهدیدهای اجتماعی، آرامش خود را حفظ کنند و تصمیمهای منطقی بگیرند، گفت: این آموزشها، بر پایه اصول روانشناسی مثبتگرا، تابآوری روانی را تقویت میکند و احتمال بروز اختلالات پس از بحران را کاهش میدهد.
روانشناس و عضو انجمن روانشناسی کشور با بیان اینکه تبلیغات رسانهای، به ویژه در فضای مجازی، با هدف تأثیرگذاری بر نگرشها و رفتار مصرفی طراحی میشوند، اضافه کرد: کودکان و نوجوانانی که فاقد سواد رسانهای هستند، به راحتی در معرض این نفوذها قرار میگیرند و آموزش روانشناختی مرتبط با سواد رسانهای، آنها را با تکنیکهای اقناع و دستکاری ذهنی آشنا میکند و قدرت تفکر مستقل و انتخاب آگاهانه را در آنها افزایش میدهد.
هدف نهایی از آموزش سواد رسانهای و پدافند غیرعامل، پرورش نسلی آگاه، مسئول و مقاوم است / فضای مجازی میتواند منبع تعاملات مثبت یا تهدیدهای روانی باشد
صالحی با اشاره به اینکه از دیدگاه روانشناسی اجتماعی، آموزش سواد رسانهای و پدافند غیرعامل موجب میشود نوجوانان نقش خود را به عنوان مصرفکننده و تولیدکننده محتوا درک کنند، افزود: این درک، حس مسئولیتپذیری را در آنها تقویت میکند و مانع بروز رفتارهای آسیبزا مانند انتشار شایعات، خشونت کلامی یا مشارکت در چالشهای خطرناک میشود.
وی با بیان اینکه فضای مجازی میتواند منبع تعاملات مثبت یا تهدیدهای روانی باشد، تصریح کرد: نوجوانان در دوران حساس رشد عاطفی، نیازمند آموزشهایی هستند که از آنها در برابر آزار اینترنتی، مقایسههای ناسالم و وابستگی به رسانهها محافظت کند و سواد رسانهای، در کنار آموزشهای پدافند غیرعامل، به آنها کمک میکند تا مرزهای روانی خود را حفظ کنند و سلامت روانی خود را پایدار نگه دارند.
روانشناس و عضو انجمن روانشناسی کشور با بیان اینکه هدف نهایی از آموزش سواد رسانهای و پدافند غیرعامل، پرورش نسلی آگاه، مسئول و مقاوم است که نه تنها مصرفکننده منفعل رسانهها نیست، بلکه به عنوان شهروندی دیجیتال، نقشی فعال و سازنده در جامعه ایفا میکند، خاطرنشان کرد: این آمادگی، از دیدگاه روانشناسی رشد و اجتماعی، زمینهساز شکلگیری شهروندانی سالم، خلاق و مقاوم در برابر چالشهای عصر اطلاعات است.