به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، در ۱۸ کیلومتری شمال شهداد، در جاده‌ای که به نهبندان می‌رسد، شفیع‌آباد قرار دارد؛ روستایی کوچک با مردمانی بزرگ‌دل که زندگی‌شان با باد و خاک و آفتاب گره خورده است.
شفیع‌آباد در حاشیه کویر جهانی لوت واقع شده؛ همان جایی که دمای سطح زمینش به بیش از ۷۰ درجه هم می‌رسد، اما در دل همین سرزمین داغ، نسیم حیات از نخلستان‌ها و جوی‌های باریک قنات می‌وزد.
طبیعت اطراف روستا با کلوت‌های شهداد ،شگفت‌انگیزترین سازه‌های طبیعی زمین‌شناسی جهان — منظره‌ای از راز و زمان را به نمایش می‌گذارد. این کلوت‌ها که حاصل میلیون‌ها سال فرسایش باد و باران‌اند، به شفیع‌آباد چهره‌ای خیال‌انگیز بخشیده‌اند.
در این منطقه، شب‌ها آسمان با هزاران ستاره روشن می‌شود و سکوت کویر، موسیقی دیرینه‌ای از آرامش و بقا را در گوش جان بازدیدکننده زمزمه می‌کند.
از کاروان‌های قاجار تا گردشگری امروز
روستای شفیع‌آباد تاریخی نزدیک به ۲۰۰ سال دارد و به‌ویژه در دوران قاجار، یکی از ایستگاه‌های مهم مسیر کاروانی کرمان به خراسان بوده است.
در قلب روستا، کاروانسرای شفیع‌آباد همچنان پابرجاست؛ بنایی خشتی با برج‌های دیده‌بانی که در روزگار قدیم مأمن مسافران، شتر‌ها و کاروان‌های تجاری بود. این بنا در سال‌های اخیر با همکاری میراث فرهنگی مرمت شده و اکنون به‌عنوان جاذبه‌ای تاریخی و اقامتگاه گردشگران مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در کنار این کاروانسرا، خانه‌های خشتی با سقف‌های گنبدی، کوچه‌های تودرتو و دیوار‌های کاهگلی حس اصیل معماری کویری را زنده نگه داشته‌اند. بسیاری از خانه‌ها هنوز با همان مصالح سنتی — گل، کاه و چوب گز — بازسازی می‌شوند تا بافت بومی دست‌نخورده بماند.
زندگی در مرز خشکی و حیات
با وجود اقلیم خشک و کم‌آب، مردم شفیع‌آباد توانسته‌اند با استفاده از قنات‌ها و ذخیره‌سازی آب باران، کشاورزی محدودی در حاشیه کویر ادامه دهند.
در زمین‌های کم‌عمق اطراف، نخلستان‌ها و درختان گز، شقایق‌های کویری و تپه‌های رمل نرم، چهره‌ای زنده به طبیعت بخشیده‌اند.
محصولات اصلی روستا خرما، زیره و گندم است و زنان روستا همچنان از برگ نخل برای بافت سبد، حصیر و صنایع دستی استفاده می‌کنند.
غذا‌های محلی مانند «اشکنه‌ی خرما»، «کشک محلی» و «دوغ کویری» بخشی از تجربه گردشگری غذایی این منطقه است؛ طعم‌هایی که در اقامتگاه‌های بوم‌گردی روستا به گردشگران عرضه می‌شود.
مشارکت زنان؛ قلب تپنده توسعه گردشگری
یکی از دلایل انتخاب شفیع‌آباد در فهرست جهانی، نقش محوری زنان روستا در توسعه گردشگری پایدار بوده است.
بیش از نیمی از اقامتگاه‌های بوم‌گردی فعال روستا توسط زنان اداره می‌شود. آنان علاوه بر پذیرایی از مسافران، به آموزش مهارت‌های صنایع دستی، آشپزی سنتی و حفظ آیین‌های محلی پرداخته‌اند.
زنان روستا همچنین در طرح‌های احیای قنات‌ها، مرمت خانه‌های خشتی و پاکسازی محیط زیست مشارکت دارند.
این الگوی همکاری جمعی، شفیع‌آباد را به نمونه‌ای کم‌نظیر از هم‌افزایی اجتماعی در دل کویر تبدیل کرده است.
از لوت تا جهان
پرونده نامزدی شفیع‌آباد برای دریافت عنوان «بهترین روستای گردشگری جهان» از سال ۱۴۰۲ توسط اداره کل میراث فرهنگی کرمان و با همکاری شورای روستا و بوم‌گردان محلی آغاز شد.
این پرونده بر سه محور بنا شده بود: حفظ میراث فرهنگی، پایداری زیست‌محیطی و مشارکت جامعه محلی.
در نهایت، در مهرماه ۱۴۰۴ (اکتبر ۲۰۲۵)، سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در اجلاس سالانه خود، شفیع‌آباد را در میان سه روستای برگزیده جهانی معرفی کرد.
این انتخاب، نام کرمان را در کنار مقاصد جهانی، چون «آلبروبلو» در ایتالیا و «وان نان» در چین قرار داد.
فرصت‌های پیش رو و دغدغه‌های توسعه
ثبت جهانی شفیع‌آباد فرصتی بزرگ برای معرفی ظرفیت‌های گردشگری کرمان است. با این حال، توسعه بی‌برنامه می‌تواند تهدیدی برای بافت اصیل روستا و محیط شکننده کویر باشد.
کارشناسان بر ضرورت مدیریت منابع آبی، جلوگیری از ساخت‌وساز‌های غیرهم‌خوان با بافت بومی و آموزش اهالی برای میزبانی گردشگران بین‌المللی تأکید می‌کنند.
در عین حال، افزایش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌هایی مانند راه، انرژی خورشیدی، خدمات بهداشتی و اینترنت، از پیش‌شرط‌های بهره‌گیری از این فرصت جهانی به شمار می‌آید.
شفیع‌آباد؛ روایت ایستادگی در برابر زمان
در غروب‌های کویری، وقتی نور نارنجی خورشید روی دیوار‌های کاهگلی می‌نشیند و نسیم داغ از دل کلوت‌ها می‌وزد، شفیع‌آباد چهره‌ای از تاریخ زنده ایران را به نمایش می‌گذارد.
اینجا، هر خشت و قنات، قصه‌ای از تلاش و ایمان است؛ قصه‌ی مردمی که نشان داده‌اند برای جهانی شدن، نیازی به برج و سازه‌های شیشه‌ای نیست — کافی است با زمین و فرهنگ خویش صادق بمانی.
روستای شفیع‌آباد شهداد امروز نه‌فقط مقصد گردشگران، بلکه نمادی از تاب‌آوری و عشق به زندگی در دل سخت‌ترین اقلیم ایران است؛ جایی که جهانیان می‌توانند «چگونه زیستن در کویر» را بیاموزند.
گزارش دو روستای دیگر ثبت جهانی شده شامل کندلوس مازندران و سهیلی قشم نیز از اینجا و اینجا قابل مطالعه است.
انتهای پیام/