به گزارش ایرنا، نان، این خوراک ساده و همیشه حاضر در سفره‌های ایرانی، چیزی فراتر از یک ماده غذایی است؛ بخشی از فرهنگ، سلامت و حتی اقتصاد خانواده، اما آیا تا به حال به این فکر کرده‌ایم که نانی که هر روز می‌خوریم، چقدر می‌تواند بر سلامت‌مان تأثیر بگذارد؟ واقعیت این است که کیفیت نان، به‌ویژه نوع آرد و شیوه پخت آن، نقش مهمی در تغذیه سالم دارد.
در این میان، استان کرمان توانسته با نگاهی سلامت‌محور به تولید نان، خودش را به‌عنوان یک الگو مطرح کند، نان‌هایی که در کرمان پخته می‌شوند، برخلاف بسیاری از نان‌های رایج در تهران، با آرد سبوس‌دار و روش‌های سنتی تهیه می‌شوند؛ نه با آرد سفید و خمیر فوری که بیشتر شبیه کنسرو نشاسته‌اند تا نان واقعی، این تفاوت فقط در ظاهر نیست، بلکه در ارزش تغذیه‌ای و تأثیر آن بر سلامت مردم کاملاً محسوس است.
وقتی صحبت از تهران می‌شود، نباید ظاهر نان را ملاک قرار داد، نان‌های بربری و لواش و تافتون که در تهران فراوانند، اغلب فاقد سبوس‌اند و زمان پخت‌شان آن‌قدر کوتاه است که نه تنها ارزش غذایی ندارند، بلکه طبق برخی آمارها، مصرف مداوم‌شان می‌تواند با بیماری‌های مزمن و حتی مرگ‌های زودرس مرتبط باشد.
از طرفی، هنوز در بسیاری از استان‌ها نرخ مشخصی برای نان کامل اعلام نشده و این باعث شده مردم برای تهیه نان سالم، مجبور به پرداخت هزینه‌های بیشتر شوند. این در حالی است که برخی استان‌ها مثل مرکزی و خراسان رضوی در این زمینه پیش‌قدم شده‌اند.
در چنین شرایطی، جشنواره نان کرمان توانست فرصتی طلایی باشد؛ نه فقط برای تجلیل از نانوایان نمونه، بلکه برای بازتعریف استانداردهای نان سنتی و رساندن پیام به مسئولان که نان خوب، فقط نان خوش‌ظاهر نیست، نان خوب یعنی نانی که سالم باشد، ارزش غذایی داشته باشد و نانوا بتواند با حمایت کافی، آن را با افتخار تولید کند.
جشنواره نان کرمان توانست هم به کیفیت نان کرمان تکانی بدهد هم وضعیت نان‌های کشور را رو به بهبود قرار دهد، و بازدید فوق العاده مردم ا زاین جشنواره نشان دهد مردم به خوبی ارزش نان را فهمیدند بازدید که محسن تویسرکانی شهردار کرمان با اشاره به آن در روز اختتامیه جشنواره نان گفت که بیش از ۴۸۰هزار نفر از ۴۰۰ غرفه این نمایشگاه بازدید کردند که این مهم نشان داد هرچه برای مردم فرهنگ دوست کرمان تلاش کنیم کم است.
در گفتارهای متعددی در مورد جشنواره نان کرمان به ویژه در سومین دوره آن صحبت کردیم که در همین زمینه بیشتر بخوانید:
- شهری که نان را به زبان فرهنگ بازگو کرد
- فیلم| سفر به زندگی شهید مدافع حرم از تمنای بی‌خزان تا عطر نان
- فیلم | هم‌آوایی فرهنگ و اقتصاد؛ سُفره ملی نان در کرمان
البته در این مصاحبه به سراغ یکی از مسئولان کشوری رفتیم کسی که در گزارش های پیشین ایرنا با او آشنا شدیم، این مصاحبه نگاهی به وضعیت نان در کشور، چالش‌های موجود در تعیین نرخ نان کامل، و ضرورت حمایت از نانوایان برای ارتقای کیفیت نان سنتی دارد، محمد رضا خواجه، عضو کمیته تدوین استاندارد گندم، آرد و نان کشور با اشاره به مقایسه نان کرمان با تهران تاکید کرد: اگر منظور از اینکه نان کرمان مثل تهران نیست، مقایسه کیفیت باشد، باید گفت تهران الگوی مناسبی برای مصرف نان نیست، حدود ۸۰ درصد نان‌های سنتی در تهران شامل لواش، تافتون و بربری هستند که از نظر کیفیت و سلامت قابل مقایسه با نان‌های کرمان نیستند.
نباید نان تهران را ملاک قرار داد
وی با اشاره به وضعیت نان در کشور اظهار داشت: نباید نان تهران را ملاک قرار داد، من خودم حدود هشت سال دانشجوی تهران بودم و تجربه مصرف نان آنجا را دارم، اگر ملاک ظاهر نان باشد، نان‌های تهران با آرد سفید و بدون سبوس تهیه می‌شوند و در واقع مردم تهران کنسرو نشاسته مصرف می‌کنند.
مرگ‌های مرتبط با مصرف نان بی‌کیفیت
عضو کمیته تدوین استاندارد گندم، آرد و نان کشور با اشاره به آمارهای رسمی افزود: مصرف نان بی‌کیفیت می‌تواند سلامت مردم را تهدید کند، طبق بررسی‌های سازمان بهبود تغذیه و بهداشت برخی آمار مرگ و میر مربوط به مصرف نان‌هایی بوده که با آرد سفید، خمیر تازه و زمان پخت کوتاه تهیه شده‌اند، این نان‌ها اغلب شیرین هستند و فاقد ارزش تغذیه‌ای مناسب‌اند.
نرخ متفاوت برای نان کامل
وی اشاره کرد: متأسفانه بسیاری از استان‌ها هنوز نرخ متفاوت برای نان کامل را به نانوایان ابلاغ نکرده‌اند و همچنین نرخ مشخصی برای کیسه‌های آرد آسیاب‌شده نیز اعلام نشده است، این تعلل باعث شده مردم برای تهیه نان باکیفیت مجبور به خرید آرد گران‌قیمت شوند، در حالی که کمیسیون اصل ۹۰ و سیاست‌گذاران مجلس مسیر را برای عرضه نان با قیمت مناسب باز کرده‌اند.
عضو کمیته تدوین استاندارد گندم، آرد و نان کشور ادامه داد: استان‌هایی مانند مرکزی، شیراز، بیرجند و مشهد عملکرد قابل قبولی داشته‌اند و نرخ‌های متفاوت را اجرایی کرده‌اند، اما استان‌هایی مانند اصفهان به شدت در این زمینه تعلل کرده‌اند. از میان ۳۴ استان کشور، تنها پنج یا شش استان اقدام مؤثر داشته‌اند، این عدم اجرای مصوبه نه‌تنها خلاف قانون است بلکه مغایر با فرمایشات رهبر معظم انقلاب است که بر مانع‌زدایی تأکید دارند، نه مانع‌تراشی.
نانوا باید دیده شود
وی تصریح کرد: اصلاح و بهینه‌سازی نان بسیار ساده است، به شرط آنکه به نانوا مسیر نشان داده شود، اگر ما یک پل به نانوا نشان بدهیم، او ۳۳ پل به ما نشان خواهد داد، نمی‌توان نانوا را در شرایط سخت و محدود نگه داشت و از او انتظار تولید نان باکیفیت داشت، امیدوارم جشنواره نان بتواند استانداردهای تغذیه‌ای را در نان سنتی ارتقا دهد و این پیام را به مسئولان منتقل کند که این جشنواره معنا و مفهوم واقعی دارد.
آنچه در مصاحبه پیش‌رو برجسته می‌شود، فراتر از کیفیت نان است؛ این روایت، بازتابی از شکاف میان سیاست‌گذاری و زیست روزمره مردم است. نان، این خوراک ساده و حیاتی، به‌وضوح نشان داده که چگونه می‌تواند به شاخصی برای سلامت عمومی، عدالت غذایی و حتی کارآمدی مدیریتی تبدیل شود. جشنواره نان کرمان، با تمرکز بر نان سنتی و سبوس‌دار، نه‌تنها کیفیت نان در این استان را ارتقا داد، بلکه توانست توجه ملی را به مسئله‌ای جلب کند که سال‌ها در سایه مانده بود.
تأکید بر حمایت از نانوایان و فراهم‌کردن زیرساخت‌های لازم برای تولید نان سالم، نکته‌ای کلیدی در این مسیر است. نانوا، اگر دیده شود و مسیر برایش روشن باشد، می‌تواند نقش مهمی در سلامت جامعه ایفا کند. اما اگر در شرایط سخت و بی‌ثبات رها شود، نمی‌توان انتظار تحول داشت.
در نهایت، جشنواره نان کرمان را باید نه صرفاً یک رویداد فرهنگی، بلکه بستری برای گفت‌وگوی ملی درباره سلامت، عدالت و مسئولیت‌پذیری دانست. نان خوب، فقط نانی نیست که خوب پخته شده باشد؛ نان خوب، نتیجه سیاست‌گذاری درست، حمایت عملی، و احترام به حق تغذیه سالم برای همه مردم ایران است.