به گزارش خبرگزاری آنا، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در همایش ملی «آذربایجان، دیپلماسی و تمامیت ارضی ایران» با گرامی‌داشت یاد و خدمات میرزا محب‌علی خان ناظم‌الملک مرندی در آغاز سخنان خود ضمن ابراز خرسندی از حضور در جمع اندیشمندان، اساتید و پژوهشگران اظهار داشت: از مشارکت شهر تبریز، شهری که در تاریخ معاصر ایران پیشرو و پیشگام تحولات تأثیرگذار بوده است، در میزبانی این اقدام ارزشمند قدردانی می‌کنم.
وی افزود: گردهمایی حاضر گامی برای ارج نهادن به مجاهدت مردمانی است که با اخلاص و مناعت برای تثبیت استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی ایران کوشیدند و برای خدمت به ایران حتی گمنامی و سختی را به جان خریدند. برای آنان، همچون برای یکایک آحاد مردم شریف این سرزمین، «ایران» خورشیدی تابناک و تمدنی پایدار است که کمترین خدمت به آن، نثار جان است.
نقش آذربایجان در صیانت از تمامیت ارضی ایران
وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به تنوع فرهنگی و مذهبی ایران اظهار داشت: این تنوع در طول تاریخ موجب رشک بیگانگان بوده است، اما ایرانیان همواره با اتحاد و همدلی از خاک و فرهنگ مشترک خود دفاع کرده‌اند.
وی تصریح کرد: از منظر وزارت امور خارجه، رشادت و صلابتی که کارگزاران دستگاه دیپلماسی در همه ادوار برای حفظ هویت ملی و تمامیت ارضی کشور از خود نشان داده‌اند، برگ‌های درخشانی در تاریخ ایران است.
میرزا محب‌علی خان ناظم‌الملک، نماد دیپلماسی موفق ایرانی
عراقچی با اشاره به شخصیت محب‌علی خان ناظم‌الملک مرندی گفت: وی از جمله کارگزاران برجسته عرصه روابط خارجی ایران در دوران قاجار بود که نقش مؤثری در تحدید حدود کشور ایفا کرد.
به گفته او، ناظم‌الملک مرندی یکی از نماد‌های دیپلماسی موفق ایرانی در دورانی پرحادثه و دشوار است و خدمات او در صیانت از منافع ملی شایسته توجه ویژه است.
وی افزود: ناظم‌الملک از خاک این سرزمین برخاست و در زمان ضعف دفاعی کشور، با میهن‌دوستی و هوشمندی در برابر طمع قدرت‌های بیگانه ایستاد. روش او و هم‌قطارانش، برگرفته از سنت کهن دیوانی ایران زمین بود که امروز نیز باید الهام‌بخش نسل جدید دیپلمات‌ها باشد.
استمرار روحیه مقاومت در دیپلماسی امروز
وزیر امور خارجه کشور تأکید کرد: امروز باید با همان اراده و روحیه، از هویت مشترک، استقلال ملی و تمامیت ارضی کشور دفاع کنیم؛ کشوری که بار دیگر در خرداد ۱۴۰۴ هدف تهاجم بیگانگان قرار گرفت.
وی جانفشانی امروز سربازان وطن در عرصه‌های دفاعی و دیپلماتیک را استمرار همان عزم و ایمان دانست که گذشتگان در راه ایران به‌کار بستند.
میرزا ناظم‌الملک، پیشگام دیپلماسی مدرن ایران
عراقچی یادآور شد: ناظم‌الملک در دورانی خدمت کرد که دستگاه دیپلماسی مدرن ایران در آغاز راه بود و نقش تک‌چهره‌هایی، چون او که پاسدار استقلال و تمامیت ارضی کشور شدند، برجسته است.
وی با اشاره به همراهی ناظم‌الملک با میرزا جعفرخان مشیرالدوله در کمیسیون سرحدات ایران و عثمانی افزود: به شهادت اسناد، میهن‌دوستی، شناخت زمانه و تسلط بر فن مذاکره از ویژگی‌های برجسته ناظم‌الملک بود که موجب شد مأموریت حساس خود را با موفقیت به انجام رساند.
دیپلماسی ایرانی؛ جلوه‌ای از عقلانیت ماندگار
وزیر امور خارجه با تأکید بر اینکه دیپلماسی در اندیشه ایرانی ابزاری موقتی نیست، بلکه جلوه‌ای از عقلانیت ماندگار است، گفت: ایرانیان همواره باور داشته‌اند که گفت‌و‌گو بخشی از قدرت است، نه جایگزین آن؛ همان‌گونه که اقتدار پشتوانه سخن است، سخن نیز سپر اقتدار است.
وی افزود: در سنت ایرانی، گفت‌و‌گو بر سه پایه کرامت، صبر و توازن استوار است؛ کرامت یعنی حفظ عزت ملی، صبر یعنی پرهیز از شتاب در تصمیم‌گیری و توازن یعنی یافتن نقطه تلاقی میان عزت و مصلحت.
میراث گفت‌و‌گو در دیپلماسی شمال‌غرب ایران
عراقچی با اشاره به جایگاه شمال‌غرب کشور در تاریخ دیپلماسی ایران اظهار داشت: این منطقه از تبریز تا اردبیل و ارومیه، دروازه تاریخی ارتباط ایران با قفقاز و آناتولی بوده است. نخستین گفت‌و‌گو‌های رسمی میان ایران و عثمانی در شهرهایی، چون تبریز و خوی برگزار شد و بعد‌ها تبریز به پایگاه تماس مستمر ایران با روسیه و قفقاز تبدیل گردید.
وی افزود: امروز نیز استان‌های گیلان، اردبیل و آذربایجان‌ها همان نقش تاریخی را در قالبی نو برای ارتباط جمهوری اسلامی ایران با کشور‌های منطقه ایفا می‌کنند و این امر ضرورت اجرای دیپلماسی استانی را دوچندان ساخته است.
تداوم دیپلماسی استانی برای تقویت همکاری‌های منطقه‌ای
وزیر امور خارجه کشور گفت: وزارت امور خارجه اجرای دیپلماسی استانی را با جدیت دنبال می‌کند تا ارتباط میان مراکز استان‌های شمال‌غرب ایران با پنج کشور روسیه، گرجستان، آذربایجان، ارمنستان و ترکیه گسترش یابد. این رویکرد به توسعه تجارت، تبادلات مردمی و همکاری‌های فرهنگی کمک کرده و اتصال تاریخی و تمدنی ایران در این منطقه را احیا خواهد کرد.
عقلانیت ایرانی در برابر بحران‌های جهانی
عراقچی با تأکید بر اینکه در جهان پرتنش امروز، دیپلماسی ایران همچنان بر میراث تاریخی خود تکیه دارد، گفت: مقاومت در اصول و انعطاف در روش‌ها از ویژگی‌های ثابت دیپلماسی ایرانی است. همان‌گونه که در گذشته دیپلمات ایرانی در شهرهایی، چون تبریز، تفلیس، باکو و استانبول مذاکره می‌کرد، امروز نیز باید همان وقار و دقت در دیپلماسی نوین ادامه یابد.
وی افزود: تجربه ایران نشان داده است هیچ بحرانی مطلق و هیچ بن‌بستی دائمی نیست و پنجره دیپلماسی همواره برای جمهوری اسلامی ایران گشوده است. گفت‌و‌گو و مذاکره، استمرار عقل و ابزار صلح و عزت است.
گفت‌و‌گو از موضع عزت، نه ضعف
وزیر امور خارجه کشور خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران مذاکره را از موضع عزت و منافع ملی دنبال می‌کند و مذاکره با قلدری و تحکم را برنمی‌تابد.
وی افزود: شرط تداوم گفت‌و‌گو، پایبندی به دیپلماسی برابر و اصل منافع متقابل است و ایران هرگز در برابر تهدید و تهاجم تسلیم نخواهد شد.
دعوت به پژوهش در اسناد دیپلماسی ایران
در پایان، عراقچی از پژوهشگران و علاقه‌مندان تاریخ روابط خارجی ایران دعوت کرد تا از گنجینه اسناد وزارت امور خارجه که بیش از شصت میلیون برگ سند تاریخی را دربر می‌گیرد، بهره‌برداری کنند.
وی افزود: این مجموعه گران‌سنگ می‌تواند زوایای پنهان و آشکار تاریخ سیاست خارجی ایران را برای جامعه علمی کشور آشکار سازد.
وزیر امور خارجه همچنین از نصرالله صالحی و برگزارکنندگان همایش ملی «آذربایجان، دیپلماسی و تمامیت ارضی ایران» برای تلاش در معرفی شخصیت میرزا محب‌علی خان ناظم‌الملک مرندی قدردانی کرد.
انتهای پیام/