گوناگون: گیاهان گوشت‌خوار نماد سازگاری حیرت‌انگیز طبیعت هستند. آن‌ها در شرایطی رشد می‌کنند که بیشتر گیاهان قادر به بقاء نیستند. این سازگاری‌های شگفت‌انگیز همچنان از منابع الهام و شگفتی در دنیای علم و طبیعت به شمار می‌روند.
برخی گیاهان در طول فرایند تکامل، روش‌های شگفت‌انگیزی برای تأمین مواد مغذی خود یافته‌اند؛ آن‌ها با به دام انداختن و هضم کردن حشرات، کمبود مواد معدنی خاک را جبران می‌کنند.
این گیاهان گوشت‌خوار، سازوکارهای ویژه‌ای برای به‌دام انداختن طعمه‌های خود ایجاد کرده‌اند و در محیط‌هایی رشد می‌کنند که خاک از دید مواد مغذی فقیر است. در ادامه با چند نمونه از جالب‌ترین گیاهان حشره‌خوار و شیوه‌ی کار آن‌ها آشنا می‌شویم.
ونوس مگس‌خوار (Venus flytrap)
گیاه ونوس مگس‌خوار شاید شناخته‌شده‌ترین گیاه گوشت‌خوار باشد. برگ‌های آن دو لُب متحرک دارد که همچون تله با دوبار تحریک موهای ظریف در سطح داخلی‌شان، ناگهان بسته می‌شوند. پس از گرفتار شدن حشره، گیاه آنزیم‌های گوارشی ترشح می‌کند تا طعمه را تجزیه کرده و مواد مغذی ضروری مانند نیتروژن و فسفر را جذب کند.
گیاه کوزه‌دار (Pitcher plants)
گیاهان کوزه‌دار برگ‌های لوله‌ای و عمقی دارند که درونشان مایع گوارشی جمع می‌شود. حشرات با شهد و رنگ‌های جذاب گیاه به سمتش کشیده می‌شوند، اما پس از ورود، روی سطح لغزنده می‌لغزند و در مایع درون کوزه غرق می‌شوند. سپس گیاه با تجزیه‌ی بدن طعمه، مواد مغذی لازم را به‌دست می‌آورد.
ژاله‌پوش (Sundews)
ژاله‌پوش‌ها برگ‌هایی پوشیده از موهای غده‌دار دارند که ماده‌ای چسبناک و براق ترشح می‌کند و شبیه قطرات شبنم است. وقتی حشره روی برگ فرود می‌آید، در این ماده‌ی چسبناک گیر می‌افتد. سپس برگ به‌تدریج دور طعمه خم می‌شود و با ترشح آنزیم‌های گوارشی، مواد غذایی را جذب می‌کند.
چرب‌گیاه (Butterworts)
این گیاهان برگ‌های تختی به شکل طوقه دارند که سطح آن‌ها با غده‌های چسبنده و خوش‌بو پوشیده شده است. حشرات جذب بوی شیرین آن می‌شوند و با نشستن روی برگ، در ترشحات چسبناک گیر می‌افتند. سپس گیاه با ترشح آنزیم‌ها، طعمه را تجزیه و مواد مغذی آن را جذب می‌کند.
علف انبانی (Bladderworts)
این گیاهان آبزی دارای تله‌های کیسه‌مانندی هستند که شکار موجودات بسیار ریز مانند کک‌های آبی را ممکن می‌سازند. این تله‌ها نوعی خلأ ایجاد می‌کنند که در اثر تحریک موهای حساس، طعمه را با سرعت به داخل می‌مکند. سپس گیاه، بدن موجودات به دام افتاده را تجزیه کرده و مواد مغذی را استخراج می‌کند.
زنبق کبرا (Cobra lily)
زنبق کبری بومی ایالت‌های کالیفرنیا و اورگان در آمریکاست. برگ آن شکلی شبیه سر مار کبری دارد. شهد موجود در لوله‌ی برگ حشرات را جذب می‌کند، اما آن‌ها با وجود «پنجره‌های شفاف» گیاه سردرگم شده و در نهایت به درون مایع گوارشی سقوط می‌کنند.
گیاه مارپیچی (Corkscrew plants)
گیاهان مارپیچی دارای برگ‌های زیرزمینی به شکل مارپیچ هستند که به عنوان تله عمل می‌کنند. این تله‌ها موجودات میکروسکوپی مانند پروتوزوآها را گرفتار می‌کنند. گیاه سپس با ترشح آنزیم‌های گوارشی، طعمه را تجزیه کرده و مواد لازم برای ادامه‌ی حیات خود را جذب می‌کند.
∎
برخی گیاهان در طول فرایند تکامل، روش‌های شگفت‌انگیزی برای تأمین مواد مغذی خود یافته‌اند؛ آن‌ها با به دام انداختن و هضم کردن حشرات، کمبود مواد معدنی خاک را جبران می‌کنند.
این گیاهان گوشت‌خوار، سازوکارهای ویژه‌ای برای به‌دام انداختن طعمه‌های خود ایجاد کرده‌اند و در محیط‌هایی رشد می‌کنند که خاک از دید مواد مغذی فقیر است. در ادامه با چند نمونه از جالب‌ترین گیاهان حشره‌خوار و شیوه‌ی کار آن‌ها آشنا می‌شویم.
ونوس مگس‌خوار (Venus flytrap)
گیاه ونوس مگس‌خوار شاید شناخته‌شده‌ترین گیاه گوشت‌خوار باشد. برگ‌های آن دو لُب متحرک دارد که همچون تله با دوبار تحریک موهای ظریف در سطح داخلی‌شان، ناگهان بسته می‌شوند. پس از گرفتار شدن حشره، گیاه آنزیم‌های گوارشی ترشح می‌کند تا طعمه را تجزیه کرده و مواد مغذی ضروری مانند نیتروژن و فسفر را جذب کند.
گیاه کوزه‌دار (Pitcher plants)
گیاهان کوزه‌دار برگ‌های لوله‌ای و عمقی دارند که درونشان مایع گوارشی جمع می‌شود. حشرات با شهد و رنگ‌های جذاب گیاه به سمتش کشیده می‌شوند، اما پس از ورود، روی سطح لغزنده می‌لغزند و در مایع درون کوزه غرق می‌شوند. سپس گیاه با تجزیه‌ی بدن طعمه، مواد مغذی لازم را به‌دست می‌آورد.
ژاله‌پوش (Sundews)
ژاله‌پوش‌ها برگ‌هایی پوشیده از موهای غده‌دار دارند که ماده‌ای چسبناک و براق ترشح می‌کند و شبیه قطرات شبنم است. وقتی حشره روی برگ فرود می‌آید، در این ماده‌ی چسبناک گیر می‌افتد. سپس برگ به‌تدریج دور طعمه خم می‌شود و با ترشح آنزیم‌های گوارشی، مواد غذایی را جذب می‌کند.
چرب‌گیاه (Butterworts)
این گیاهان برگ‌های تختی به شکل طوقه دارند که سطح آن‌ها با غده‌های چسبنده و خوش‌بو پوشیده شده است. حشرات جذب بوی شیرین آن می‌شوند و با نشستن روی برگ، در ترشحات چسبناک گیر می‌افتند. سپس گیاه با ترشح آنزیم‌ها، طعمه را تجزیه و مواد مغذی آن را جذب می‌کند.
علف انبانی (Bladderworts)
این گیاهان آبزی دارای تله‌های کیسه‌مانندی هستند که شکار موجودات بسیار ریز مانند کک‌های آبی را ممکن می‌سازند. این تله‌ها نوعی خلأ ایجاد می‌کنند که در اثر تحریک موهای حساس، طعمه را با سرعت به داخل می‌مکند. سپس گیاه، بدن موجودات به دام افتاده را تجزیه کرده و مواد مغذی را استخراج می‌کند.
زنبق کبرا (Cobra lily)
زنبق کبری بومی ایالت‌های کالیفرنیا و اورگان در آمریکاست. برگ آن شکلی شبیه سر مار کبری دارد. شهد موجود در لوله‌ی برگ حشرات را جذب می‌کند، اما آن‌ها با وجود «پنجره‌های شفاف» گیاه سردرگم شده و در نهایت به درون مایع گوارشی سقوط می‌کنند.
گیاه مارپیچی (Corkscrew plants)
گیاهان مارپیچی دارای برگ‌های زیرزمینی به شکل مارپیچ هستند که به عنوان تله عمل می‌کنند. این تله‌ها موجودات میکروسکوپی مانند پروتوزوآها را گرفتار می‌کنند. گیاه سپس با ترشح آنزیم‌های گوارشی، طعمه را تجزیه کرده و مواد لازم برای ادامه‌ی حیات خود را جذب می‌کند.