در رویداد تراکنش ایران، همراه اول با برگزاری نشست «اقتصاد دیجیتال و شبکه‌های ارتباطی نوین» فرصتی برای گفت‌وگوی میان مدیران صنعت پرداخت و تلکام فراهم کرد.
در دومین روز از یازدهمین دوره «رویداد تراکنش ایران»، مدیران ارشد همراه اول روز سه‌شنبه 6 آبان 1404 در نشست تخصصی با عنوان «اقتصاد دیجیتال و شبکه‌های ارتباطی نوین» حضور یافتند و به بررسی نقش زیرساخت‌های ارتباطی هوشمند در توسعه اقتصاد دیجیتال کشور پرداختند.
این نشست با حضور مدیران ارشد حوزه‌های پرداخت و ارتباطات برگزار شد و به‌عنوان بستری برای بررسی ابعاد نوین همکاری میان دو صنعت تلکام و پرداخت، بر نقش هم‌افزایی این بخش‌ها در ترسیم آینده اقتصاد دیجیتال کشور تمرکز داشت.
در این رویداد، جمعی از مدیران برجسته صنعت ارتباطات و پرداخت از جمله محمد گودرزی، مدیرکل فروش و کسب‌وکار سازمانی همراه اول، رضا طحان، مدیرکل سرویس‌های نوین همراه اول، سیاوش بیات سرمدی، مدیرعامل شرکت همراه کسب‌وکارهای هوشمند، امیرحسین شبیری، مدیرعامل شرکت شاپرک و محمدمهدی تقی‌پور، مدیرعامل شرکت به‌پرداخت ملت، در پنلی تخصصی به بیان دیدگاه‌های خود درباره همگرایی شبکه‌های ارتباطی نوین با نظام پرداخت و تاثیر آن بر شکل‌گیری آینده اقتصاد دیجیتال کشور پرداختند.
تحول در صنعت پرداخت با توسعه شبکه‌های ارتباطی
در ابتدای این نشست، محمد گودرزی، مدیرکل فروش و کسب‌وکار سازمانی همراه اول، با تاکید بر نقش حیاتی زیرساخت‌های ارتباطی در پویایی نظام پرداخت کشور گفت: «توسعه شبکه‌های ارتباطی، موتور محرک بسیاری از بخش‌های اقتصادی به شمار می‌رود و شبکه پرداخت یکی از بزرگ‌ترین بهره‌برداران این بستر است.» وی افزود گسترش فناوری‌های نوین ارتباطی، ضمن افزایش بهره‌وری، به‌طور چشمگیری هزینه‌ها و چالش‌های ارتباطی گذشته را کاهش داده و مسیر تحول در صنعت پرداخت را هموار کرده است.
گودرزی با اشاره به ظرفیت‌های گسترده فناوری‌های نوین تصریح کرد ارتقای کیفیت شبکه، افزایش سطح دسترسی و حرکت به سمت فناوری‌های پیشرفته‌ای همچون نسل پنجم ارتباطات (5G)، می‌تواند موجب گسترش چشمگیر پذیرندگی خدمات پرداخت در کشور شود. وی تاکید کرد فناوری 5G به‌عنوان زیرساخت کلیدی پرداخت‌های هوشمند، زمینه‌ساز شکل‌گیری مدل‌های نوین همکاری میان اپراتورهای ارتباطی و فعالان صنعت پرداخت خواهد بود.
اپراتورها، بازوی رگولاتوری هوشمند در صنعت مالی
در ادامه این نشست، امیرحسین شبیری، مدیرعامل شرکت شاپرک، با نگاهی از منظر رگولاتوری به نقش اپراتورها در تامین امنیت تراکنش‌های مالی پرداخت و اظهار داشت: «در دورانی که تمامی خدمات نوین بر بستر شبکه‌های ارتباطی شکل می‌گیرد، نبود ارتباطات پایدار به معنای نقص در ارائه خدمات مالی است.» وی افزود همکاری نزدیک با اپراتورها، امکان نظارت دقیق‌تر، شفاف‌تر و بلادرنگ بر تراکنش‌های مالی را فراهم کرده و به افزایش اعتماد و امنیت در نظام پرداخت کشور انجامیده است.
شبیری در ادامه با اشاره به تفاهم‌نامه‌های مشترک شاپرک با اپراتورهای تلفن همراه اظهار کرد: «یکی از مهم‌ترین محورهای این همکاری‌ها، به‌کارگیری سیم‌کارت‌های APN با هدف پایش دقیق‌تر تراکنش‌ها و موقعیت مکانی دستگاه‌های کارت‌خوان است.» وی افزود این اقدام با استفاده از ظرفیت‌های مکان‌محور اپراتورها، امکان رصد دقیق محل فیزیکی استفاده از دستگاه‌های POS را فراهم کرده و گامی موثر در افزایش امنیت، شفافیت و پیشگیری از تخلفات در نظام پرداخت کشور به‌شمار می‌رود.
شبیری همچنین با تاکید بر اهمیت توسعه همکاری‌ها در حوزه فناوری‌های نظارتی (RegTech) گفت: «اپراتورهای تلفن همراه می‌توانند نقش موثری به‌عنوان بازوی فنی و داده‌محور در تقویت سامانه‌های نظارتی شبکه پرداخت ایفا کنند.» به گفته وی، بهره‌گیری از ظرفیت‌های ارتباطی و تحلیلی اپراتورها، به رگولاتور امکان می‌دهد با دقت، سرعت و چابکی بیشتری در نظارت و تصمیم‌گیری‌های کلان حوزه پرداخت عمل کند.
چالش دو رگولاتور و تفاوت مدل‌های درآمدی
در بخش دیگری از این نشست، محمدمهدی تقی‌پور، مدیرعامل شرکت به‌پرداخت ملت، با اشاره به تفاوت‌های ساختاری میان دو صنعت تلکام و پرداخت اظهار کرد: «اگرچه از ابتدا پیش‌بینی می‌شد این دو حوزه به‌دلیل ماهیت داده‌محور خود همگرایی بالایی داشته باشند، اما هنوز چالش‌هایی در مسیر همکاری عمیق آن‌ها وجود دارد.» وی افزود یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، تفاوت در مدل‌های درآمدی است؛ به‌گونه‌ای که در صنعت تلکام شاخص میانگین درآمد به‌ازای کاربر (ARPU) ملاک عملکرد است، در حالی که در صنعت پرداخت، میزان درآمد به تعداد و حجم تراکنش‌ها وابسته است.
تقی‌پور ادامه داد: «وجود دو نهاد رگولاتوری مجزا، شامل بانک مرکزی و سازمان تنظیم مقررات، گاهی روند پیشرفت پروژه‌های مشترک را کند می‌کند. با این حال، وی با اشاره به تجربه موفق پذیرش «توثیق سیمکارت» به‌عنوان وثیقه بانکی، تأکید کرد که این دستاورد نشان‌دهنده هموار شدن مسیر تعامل و همکاری میان دو صنعت است.»
تقی‌پور با اشاره به فرصت‌های تازه همکاری میان دو صنعت گفت: «حوزه‌هایی مانند کیف پول‌های دیجیتال، احراز هویت بیومتریک و پرداخت‌های خرد مبتنی بر سیمکارت، پتانسیل بالایی برای تعامل اپراتورها و شبکه پرداخت دارند. اپراتورها با بهره‌گیری از داده‌های گسترده کاربران، می‌توانند نقش کلیدی در اعتبارسنجی مالی و توسعه خدمات «خرید اکنون، پرداخت بعدا» (BNPL) ایفا کنند و به رشد اکوسیستم پرداخت دیجیتال کمک کنند.»
از کیف‌پول تا لندتک؛ ظرفیت داده در اپراتورها
سیاوش بیات سرمدی، مدیرعامل شرکت همراه کسب‌وکارهای هوشمند، در ادامه این پنل تخصصی اظهار کرد: «با توجه به حجم بالای کاربران اپراتورها، این شرکت‌ها می‌توانند خدمات فین‌تک را در لایه‌های مختلف از جمله پرداخت، لندتک و پی‌تک توسعه دهند. استفاده از روش‌های پرداخت مبتنی بر سیمکارت یا QR کد، علاوه بر افزایش امنیت تراکنش‌ها، تجربه کاربری به مراتب بهتری برای مشتریان فراهم می‌کند.»
بیات سرمدی افزود اپراتورها با بهره‌گیری از داده‌های دقیق رفتار پرداختی کاربران، قادر به ارزیابی میزان خوش‌حسابی و اعتبار مالی آنان هستند. وی تاکید کرد این داده‌ها می‌تواند پایه و اساس تصمیم‌گیری در ارائه اعتبار خرد و توسعه سرویس‌های مالی نوآورانه قرار گیرد. همچنین گستردگی شبکه ارتباطی کشور امکان فراهم کردن عدالت ارتباطی و دسترسی برابر تمامی مناطق ایران به خدمات مالی را مهیا می‌سازد.
هویت دیجیتال، فناوری eSIM و امنیت داده در اقتصاد
در بخش پایانی نشست، رضا طحان، مدیرکل سرویس‌های نوین همراه اول، با تمرکز بر فناوری و هویت دیجیتال اظهار کرد: «در دنیای امروز، هویت دیجیتال یکی از چالش‌های اساسی اقتصاد دیجیتال به‌شمار می‌رود و سیمکارت به‌عنوان یکی از موثرترین ابزارها برای تحقق آن عمل می‌کند.» وی افزود همراه اول، به‌عنوان پیشرو در ارائه eSIM در ایران، می‌تواند نقش کلیدی در رمزنگاری، احراز هویت و حفاظت از داده‌های کاربران ایفا کند.
طحان ادامه داد: «اپراتورها با داشتن زیرساخت‌های ارتباطی امن و گسترده، قادرند خدمات احراز هویت و تبادل ایمن داده‌ها را برای بانک‌ها، نهادهای مالی و حتی حوزه‌هایی مانند کارت سوخت و خدمات دولتی فراهم کنند. پلتفرم API Gateway همراه اول بستری استاندارد و امن برای تبادل داده با شبکه بانکی ایجاد کرده و این اقدام، گامی مهم در توسعه اقتصاد داده‌محور کشور محسوب می‌شود.»
طحان همچنین تاکید کرد اپراتورها امروز فراتر از نقش سنتی خود به‌عنوان ارائه‌دهنده ارتباط عمل می‌کنند و به تامین‌کننده ظرفیت‌های پردازشی، امنیتی و داده‌ای اقتصاد دیجیتال تبدیل شده‌اند. وی افزود با توسعه فناوری‌هایی مانند شبکه خصوصی (Private Network) و محاسبات لبه‌ای موبایل (Mobile Edge Computing)، فرصت‌های نوینی برای همکاری میان صنایع ارتباطات و پرداخت ایجاد شده که هر دو بخش باید به ظرفیت‌ها و قابلیت‌های آن توجه ویژه داشته باشند.
تعامل تلکام و پرداخت؛ ستون‌های هم‌افزایی اقتصاد دیجیتال
در جمع‌بندی نشست، محمد گودرزی تاکید کرد که نقطه اشتراک تمامی دیدگاه‌ها، همکاری و تبادل امن داده میان صنایع تلکام و پرداخت است. وی افزود تجربه همکاری‌های جاری، از جمله با شاپرک، نشان داده که امکان خلق مدل‌های نوین هم‌افزایی وجود دارد؛ مدل‌هایی که همزمان امنیت، سرعت و شفافیت را در شبکه پرداخت ارتقا می‌بخشند.
در جریان این نشست عنوان شد که در مواقع بحران‌هایی مانند زلزله یا قطع ارتباط بانکی، زیرساخت‌های ارتباطی پایدار، کلید تضمین استمرار تراکنش‌های مالی هستند و همکاری میان صنایع تلکام و پرداخت اهمیت حیاتی پیدا می‌کند. بر این اساس، پایلوت «کیف پول ملی بحران» با مشارکت اپراتور اول تلفن همراه کشور اجرایی شده است؛ اقدامی عملی که مسیر همگرایی بیشتر دو صنعت را هموار می‌کند.
نشست «اقتصاد دیجیتال و شبکه‌های ارتباطی نوین» در رویداد تراکنش ایران بار دیگر نشان داد که همکاری میان اپراتورها و فعالان صنعت پرداخت فراتر از تعاملات فنی بوده و به سمت شکل‌گیری الگوی نوین هم‌زیستی داده‌محور پیش می‌رود. همراه اول با حضور فعال در این گفت‌وگو ثابت کرد که آینده اقتصاد دیجیتال ایران بدون همگرایی دو ستون اصلی آن، تلکام و فین‌تک، غیر قابل تصور است.
بیشتر بخوانید- میزبانی همراه اول از مدیران نفت و گاز در گردهمایی تخصصی فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی در صنایع نفت و گاز
- همراه اول، اکوسیستم جامع فین‌تک و فناوری‌های ارتباطی نسل نو را در رویداد تراکنش ایران معرفی می‌کند
- حرکت اول به‌عنوان برترین شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) معرفی شد