به گزارش خبرگزاری آنا، جبار رحمانی در آیین افتتاحیه دوره دوم توانمندسازی سومین جشنواره ملی «برهان»، با قدردانی از برگزارکنندگان این رویداد فرهنگی، از دانشگاه به عنوان مهم‌ترین نهاد اجتماعی و فکری کشور نام برد و اظهار کرد: اگر میانگین آسیب‌های اجتماعی را در دانشگاه با سایر نقاط کشور مقایسه کنید، کمتر است.
وی با اشاره به تاریخچه تقریباً یک‌ونیم قرن دانشگاه در ایران، اضافه کرد: تمام آنچه که به عنوان نیرو‌های سازنده این کشور می‌شناسید، محصول همین نهاد است. همه آنچه که در ایران ساخته شده، توسط نیرو‌های دانشگاهی بوده است به همین سبب باید هرچه بیشتر در توسعه و تعالی این نهاد کوشید.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی وزارت علوم دانشگاه را مهم‌ترین فضایی دانست که جوانان می‌توانند در آن آزاداندیشی، خلاقیت و آنچه را که به عنوان یک شهروند کارآمد در جامعه می‌خواهند، به دست آورند و از دانشجویان خواست قدر این فرصت را بدانند.
رحمانی در ادامه با اشاره به موضوع گفت‌و‌گو و خلاقیت، هشدار داد که صرف آگاهی از خطا‌های شناختی انسان را از ارتکاب آنها مصون نمی‌دارد.
وی با تشبیه این موضوع به دانستن قواعد رانندگی بدون تمرین عملی، تأکید کرد: لزوماً آگاهی از فرمول‌ها و قواعد، خوب بودن را تضمین نمی‌کند. انسان خوب بودن یک حوزه جداگانه دارد و مستلزم تجربه و مراقبت مداوم است.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری فرهنگی وزارت علوم یادآورشد: برخی متخصصانی که خطا‌های شناختی را طبقه‌بندی کرده‌اند، در زندگی شخصی خود به میزان زیادی مرتکب این خطا‌ها می‌شوند. این نشان می‌دهد که آگاهی صرف، کافی نیست.
رحمانی، کیفیت زندگی را صرفاً در موفقیت اقتصادی و علمی ندانست و گفت: آنچه کیفیت زندگی ما را تعیین می‌کند، مؤلفه‌های حیات روحی و روانی ماست.
وی «دگرخواهی» و «روابط اجتماعی عمیق» را کلید اصلی حس خوشبختی برشمرد و اظهار داشت: در تمام تاریخ، آنچه انسان‌ها را نگه داشته، یک نوع مراوده و مبادله انسانی با دیگری بوده است. آنچه حال انسان را خوب می‌کند، این رابطه اجتماعی و تعامل انسانی عمیق است.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی وزارت علوم با اشاره به آمار‌های جهانی، گفت: جالب است در جوامعی که دگرخواهی بالاتر است، حال مردم بهتر است.
رحمانی در پایان، بر لزوم گشودگی به جهان از طریق مطالعه، هنر و به ویژه دوستی‌های عمیق و تجربه‌های عمیق جهان‌های انسانی تأکید کرد و هشدار داد: جهان امروز، ما را به سمت انزوای درونی می‌برد. ما آدم‌های زیادی دور و برمان داریم، اما روابطمان بسیار رقیق است.
وی تجربه‌های مجازی را «غنی» ندانست و گفت: شما از هم‌نشینی با یک دوست خوب یا خواندن یک کتاب خوب، بسیار بیشتر از گشت‌وگذار در شبکه‌های اجتماعی لذت عمیق روحی می‌برید و حال بهتری پیدا می‌کنید. این تجربه ملموس از جهان روابط انسانی است که جهان درونی ما را غنی می‌کند.
در ادامه فاضلی عضو هیات علمی دانشگاه به واکاوی زوایای پنهان بحران‌های آموزش عالی ایران پرداخت.
وی با تمایز قائل شدن بین سه مفهوم «موضوع»، «مشکل» و «مساله»، توضیح داد که بسیاری از پایان‌نامه‌ها تنها به «شرح مشکلات» می‌پردازند، بدون آنکه «مساله» اصلی را شناسایی کرده باشند.
فاضلی «پرسش استفهامی» صرف را نیز معادل مساله‌شناسی ندانست و آن را حربه‌ای برای انسداد تفکر عنوان کرد که با طرح پرسش‌های از پیش طراحی شده، ذهن جامعه از جستجوی عمیق حقیقت باز می‌ماند.
وی با هشدار درباره «فاجعه» دوری نسل جوان از کتاب، با استناد به آماری پایین مطالعه کتاب غیر درسی در دانشجویان، فقدان «هویت آکادمیک» را ریشه بسیاری از نابسامانی‌ها دانست.
این عضو هیات علمی دانشگاه تأکید کرد که دانشجو باید «دانشجو شود»، نه صرفاً نقش دانشجو را بازی کند. این تحول مستلزم «تحمل رنج» و «آهستگی» در فرآیند یادگیری است برای دانشجوی عمیق بودن باید آداب دانشجویی یعنی روح پرسشگری داشت.
وی با معرفی کتاب‌هایی مانند «در ستایش آهستگی» و نقد گزاره متداول «این کار به چه درد می‌خورد؟» بر این نکته پافشاری کرد که یادگیری واقعی نیازمند تأنی و دوری از شتابزدگی است و گفت: با استناد به یافته‌های علوم اعصاب، خواندن کتاب‌های چاپی برخلاف فایل‌های صوتی و دیجیتال برای سلامت مغز و تقویت تمرکز ضروری بوده و از این طریق است که تفکر انتزاعی و تامل عمیق در انسان پرورش پیدا می‌کند.
فاضلی با انتقاد از تبدیل دانشگاه به محیطی برای ردیف‌کردن مشکلات اجتماعی، خاطرنشان کرد: «مساله‌شناسی یعنی توانایی صورت‌بندی یک وضعیت پیچیده، نه فقط فهرست کردن معضلات.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به کتابش با عنوان «زندگی سراسر فهم مساله است»، بر ضرورت تقویت «هویت آکادمیک» در دانشجویان تأکید و تصریح کرد که دانشگاه باید فضایی برای پرورش انسان‌های خلاق، شجاع و کنجکاو باشد.
وی مساله‌شناس شدن را مستلزم جنگیدن با سه «هیولای» تنبلی، طمع و ترس دانست و از دانشجویان خواست تا به جای تقلیل همه چیز به «کاربردی بودن» و «پول درآوردن»، به دنبال «معنا» باشند و با الهام از افرادی مانند سقراط، سهروردی و ابن‌سینا، «جان دادن در راه ایده‌ها» را بیاموزند. این مراسم با بیان داستان نمادین ملاقات جنید بغدادی با بهلول به پایان رسید، که در آن بر تفاوت «آداب ظاهری» با «ادب حقیقی» که همانا گفتن سخن حق و داشتن دل پاک است، تأکید شد.
جشنواره برهان در سال‌های ۹۵ و ۹۸ در قالب کرسی‌های آزاد اندیشی توسط معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت عتف برگزار شد و امسال نیز دوره دوم توانمندسازی این جشنواره از ۶ تا ۹ آبان ماه در مجتمع فرهنگی و آموزشی آدینه برگزار می‌شود.
انتهای پیام/