به گزارش مشرق، اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه امروز (دوشنبه) ششم آبان ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.
* ضامنان آتش‌بس در غزه و لبنان مسئولند
وی گفت: در سطح منطقه‌ای با موضوع فلسطین و ادامه جنایات رژیم صهیونیستی مواجه هستیم.
بقائی بیان کرد: شاهد موارد متعددی از نقض آتش‌بس در غزه هستیم و در لبنان نیز شاهد نقض مکرر آتش‌بس هستیم. نقض آتش‌بس در غزه و لبنان مسئولیت ضامنان را بیشتر می‌کند.
* امیدواری به آزادی مهدیه اسفندیاری و بازگشتش به کشور
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره وضعیت مهدیه اسفندیاری شهروند ایرانی بازداشت شده در فرانسه که چهارشنبه به صورت مشروط آزاد شد، نیز افزود: بعد از جلسه دادگاه ۳۰ مهر قاضی پرونده حکم آزادی تحت نظارت خانم اسفندیاری را صادر کرد. فعلا ایشان در محلی خارج از زندان اسکان داده شده است.
بقائی بیان کرد: منتظر جلسه بعدی دادگاه هستیم. از این تحول استقبال می‌کنیم چون معتقدیم ایشان بدون هیچ دلیل موجهی، بازداشت شده است. امیدواریم این تحول زمینه‌ای برای صدور حکم نهایی تبرئه و آزادی و بازگشت ایشان به کشور باشد.
وی با تشریح اقداماتی که در این مدت از سوی دستگاه دیپلماسی صورت گرفت، افزود: سفارت ما از ابتدا پیگیر کار بود و در همین جا بارها در نشست سخنگویی در پاسخ به پرسش خبرنگاران تحولات را توضیح دادم. درباره تحول اخیر سفیر ما فعالانه پیگیری و با ایشان دیدار داشت و به پیگیری‌های خود برای آزادی و بازگشت خانم اسفندیاری ادامه می‌دهیم.
* تهدیدات آمریکا علیه ونزوئلا و کلمبیا
بقائی در ادامه در پاسخ به سؤالی درباره تهدیدات اخیر کاخ سفید علیه ونزوئلا و کلمبیا و کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب و ادعای مقامات ونزوئلا درباره بازداشت مقام‌های سیا و تداوم این رفتارهای بی ثبات کننده آمریکا در این منطقه، اظهار داشت: این موضوع باعث نگرانی کل جامعه جهانی است.
وی اضافه کرد: ما با یک روند یکجانبه‌گرایی در سطح بین‌المللی، بی اعتنایی فزاینده به اصول منشور ملل متحد و قواعد بین‌المللی مواجه هستیم. مهمترین قاعده حقوق بین‌الملل که در منشور سازمان ملل متحد هم درج شده، منع توسل به زور و یا تهدید به استفاده از زور و احترام به حاکمیت و تمامیت سرزمینی دولت‌هاست.
این دیپلمات ارشد ایرانی عنوان کرد: این قواعد در حال نقض شدن در نقاط مختلف دنیاست از جمله در رابطه با برخی از کشورهای آمریکای لاتین، به بهانه‌های مختلف از جمله به بهانه قاچاق مواد مخدر.
وی این تحول را تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی خواند و گفت: در مناطق مختلف دنیا بهانه‌هایی را مطرح می‌کنند و در آنجا هم موضوع قاچاق مواد مخدر به عنوان بهانه‌ای برای اعمال فشار بر یک کشور مستقل مطرح شده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی گفت: این تحرکات نظامی را نقض فاحش حقوق بین‌الملل و اصول منشور و آن را یک تحرک خطرناک علیه صلح و امنیت منطقه‌ای می‌دانیم. اینجا نقش سازمان ملل و شورای امنیت بسیار برجسته می‌شود، برای اینکه به مسئولیت‌های خود جهت صیانت از صلح و امنیت بین‌المللی عمل کنند.
* سفر غریب‌آبادی به کابل
سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر کاظم غریب‌آبادی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه به کابل گفت: این سفر برای رسیدگی به چند موضوعی است که به صورت ثابت در دستورکار روابط ایران و افغانستان قرار دارد. موضوع امنیت مرزها، بحث حق‌آبه و همکاری‌های قضایی و حقوقی، این سه موضوع به صورت مشخص در دیدار با مقامات ذیربط افغانستان مورد بحث قرار گرفته است.
بقائی ادامه داد: درباره طرح نوسازی علائم مرزی که مدت زمان زیادی است متوقف شده بود توافق کردیم که اجرای این تفاهم را از دست بگیریم و همچنین درباره مقابله با ترددهای غیرمجاز، مقابله با قاچاق مواد مخدر، مقابله با قاچاق انسان و جرایم سازمان یافته فراملی نیز گفت‌وگوهای خوبی انجام شد.
این دیپلمات ارشد ایرانی همچنین عنوان کرد: در خصوص انتقال محکومان، استرداد مجرمان و سایر مصداق‌های مربوط به معاضدت‌های قضایی گفت‌وگوهای خوبی صورت گرفت. امیدواریم تداوم این رایزنی‌ها به تسهیل مراودات در زمینه‌های مختلف به ویژه در سه زمینه‌ای که بخش بین‌الملل ما متولی آن بوده است، منجر شود.
* مبنای همکاری ایران با آژانس قانون مصوب مجلس است
وی درباره نامه ایران، روسیه و چین به مدیرکل آژانس و اظهارات گروسی مبنی بر مذاکرات پشت پرده اظهار داشت: من این عبارت را از گروسی نشنیدم. ولی به صورت کلی بعد از تحولاتی که اتفاق افتاد، مبنای همکاری و تعامل ما با آژانس قانون مصوب مجلس است.
بقائی ادامه داد: کماکان عضو معاهده منع اشاعه NPT و متعهد به توافقنامه پادمان هستیم. در اجرای این تعهدات پادمانی ما با در نظر داشت مصوبه مجلس که شورای عالی امنیت ملی را متولی این بحث معرفی کرده، تعاملات با آژانس را پیش می‌بریم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: برخی از جنبه‌های همکاری ما با آژانس همکاری‌های متعارفی است که در راستای منافع ما از جمله بحث تعویض سوخت اتمی نیروگاه بوشهر و همه می‌خواهیم نیروگاه به صورت عادی کارش را ادامه دهد یا در خصوص نظارت بر عملکرد راکتور تحقیقاتی تهران که داروهای لازم برای بیماران را تأمین می‌کند و این موارد به صورت طبیعی باید انجام شود.
بقائی در عین حال یادآور شد: مبنای همکاری ما با آژانس در شرایط کنونی قانون مصوب مجلس با هماهنگی شورای عالی امنیت ملی است. مواردی که آژانس درخواست داشته باشد باید بررسی شود و براساس تصمیمات شورای عالی امنیت ملی، این کار انجام خواهد گرفت.
* تکلیف روشن است
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤال دیگری بیان کرد: سقف و کف را قوانین بین‌المللی تعیین می‌کند. ما معاهده‌ای به عنوان معاهده منع اشاعه و توافق پادمان داریم و این دو مبنای همکاری و تعامل ما با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهد بود. مثل هر کشور دیگری.
وی افزود: قطعنامه ۲۲۳۱ تصریح دارد که بعد از پایان دوره ۱۰ ساله با ایران همانند هر کشور غیر هسته‌ای دیگری برخورد خواهد شد. تا زمانی که قطعنامه ۲۲۳۱ وجود داشت، به موجب ضمیمه آن مجموعه تعهداتی را به صورت داوطلبانه پذیرفته بودیم. این تعهدات زمان‌دار بود و هدف هم روشن بود، اعتمادسازی، ایجاد شفافیت‌های فراتر از تعهدات پادمانی، به ازای رفع تحریم‌های ظالمانه‌ای که علیه ایران اعمال شده بود.
بقائی بیان کرد: الان شرایط روشن است، سقف و کف را تعهدات بین‌المللی ما روشن می‌کند. نکته‌ای که اشاره کردید، بلاتکلیف نیست. تکلیف روشن است. ما بر مبنای تعهداتمان طبق معاهده منع اشاعه و توافقنامه پادمان و با در نظر داشتن مصوبه مجلس کارمان را ادامه خواهیم داد.
* پیگیری حقوقی تجاوز نظامی اسرائیل و آمریکا
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره پیگیری حقوقی تجاوز نظامی آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه ایران توسط وزارت امور خارجه اظهار داشت: اولین گام برای هر کار حقوقی در سطح بین‌المللی این است که شما مستندسازی کنید و شواهد، دلایل و قرائن مربوط به ارتکاب یک جرم و جنایت را جمع‌آوری کنید. ما این کار را کردیم و این کاری است که ادامه دارد.
وی گفت: بخش بین‌الملل ما از روزی که تجاوز این رژیم شروع شد، این کار را شروع کرد و در قالب یک مجلد منتشر شده است.
بقائی افزود: وزارت امور خارجه یکی از نهادهایی است که در این خصوص کار می‌کند، بخش حقوقی ریاست جمهوری به اضافه قوه قضائیه در این خصوص مسئولیت دارند. در سطح داخلی می‌توانید اطلاعات دقیق‌تر را از سخنگوی قوه قضائیه سؤال کنید که به چه شکل ابعاد کیفری موضوع را انجام می‌دهیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه یادآور شد: ولی در سطح بین‌المللی این یک روند مستمر است. در اجلاس عدم تعهد در اوگاندا موفق شدیم یکی دو بند مشخص در محکومیت این جنایات و تعارض آن با همه قوانین و اصول حقوق بین‌الملل را از ۱۲۰ کشور بگیریم. کار خود را از حیث مستندسازی ادامه می‌دهیم و همزمان هم بررسی می‌کنیم که کدام نهادها برای رسیدگی به تخلف و جنایت آمریکا و رژیم صهیونیستی صلاحیت دارند.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی دیگر اظهار داشت: اینکه احتمال تعرض نظامی آمریکا در هر زمان وجود داشته را نمی‌توانیم کتمان کنیم. به دلیل تجاربی که داشتیم.
وی افزود: در ماه‌های پایانی جنگ تحمیلی رژیم صدام علیه ایران با ورود مستقیم آمریکا مواجه شدیم. هواپیمای غیرنظامی ما را ساقط کردند و صدها انسان بیگناه را به شهادت رساندند.
بقائی ادامه داد: اقدامات خلاف حقوق بین‌الملل آمریکا علیه ایران سابقه دارد و همیشه هم بیان می‌کردند که همه گزینه‌ها روی میز است.
سخنگوی وزارت خارجه گفت: اینکه همیشه در حالت آماده باش باشیم و حواسمان باشد که ممکن است کشور ما مورد تعرض قرار بگیرد، فکر می‌کنم نشانه آینده‌نگری و خردورزی است.
وی گفت: اما اینکه بگوییم ما در حین مذاکره انتظار داشتیم که چنین اتفاقی بیفتد، چنین نبود. مسئله این است که به جای اینکه در این موارد تحلیل‌هایی صورت بگیرد که خودمان را تخطئه کنیم، باید به سنگینی جنایت آمریکا فکر کنیم و به اینکه چنین بازیگری که به هیچ یک از قواعد متعارف دیپلماتیک پایبند نیست در حین یک مذاکره دیپلماتیک به خودش اجازه می‌دهد کشور دیگری را مورد تعرض قرار دهد، ما باید در هرگونه مراوده‌ای و مذاکره‌ای حتما تجارب قبلی را مدنظر قرار دهیم.
بقائی در پاسخ به سؤال دیگری درباره تماس‌ها بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عنوان کرد: درباره موضوعات مربوط به تماس‌ها با آژانس، باز هم عرض می‌کنم ما همچنان عضو معاهده منع اشاعه و متعهد به توافقنامه پادمان هستیم و نمایندگی دائم در وین داریم که در تماس مستقیم با آژانس است و اینکه تماس‌ها بین ایران و آژانس ادامه داشته باشد، امری متعارف و معمول است.
* مذاکره با آمریکا؟
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره چشم‌انداز مذاکرات ایران و آمریکا هم بیان کرد: در رابطه با مذاکره با طرف‌های مقابل، هرگاه واقعاً ما به این جمع‌بندی برسیم که شرایط و زمینه لازم برای مذاکره‌ای که تأمین کننده منافع و حقوق ملت ایران باشد، فراهم است ما در استفاده از ابزار دیپلماسی تردید نمی‌کنیم.
* دستگاه دیپلماسی را معطل یک یا چند روند مذاکراتی نکردیم
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤال دیگری هم تصریح کرد: ما داریم به کارهای دیگرمان هم می‌رسیم. ما که وزارت خارجه و دستگاه دیپلماسی را معطل یک یا چند روند مذاکراتی نکردیم.
بقائی گفت: وزارت امور خارجه هزاران کار دارد و کارش را انجام می‌دهد و این موضوع به عنوان یکی از موضوعاتی که قبلا هم گفتم کل موضوع هسته‌ای به عنوان یک موضوع بر ما تحمیل شد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: موضوع هسته‌ای ما به هیچ عنوان نباید از ابتدا در دستورکار شورای امنیت سازمان ملل قرار می‌گرفت. از نظر ما نه از ابتدا و نه الان موضوع هسته‌ای ما چیزی نیست که بخواهد در سطح شورای امنیت و یا سطوح چندجانبه بررسی شود.
* نگرانی ادامه دار درباره آتش‌بس
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤالی درباره تهدیدات مکرر ترامپ علیه حماس و ارزیابی از آینده آتش‌بس در غزه، اظهار داشت: از همان ابتدا در بیانیه‌هایی که صادر کردیم ضمن استقبال از توقف نسل‌کشی در غزه، نگرانی خود را نسبت به ابهام‌هایی که در این طرح وجود دارد و همین طور تکرار نقض آتش‌بس توسط رژیم صهیونیستی اعلام کردیم و این یک نگرانی ادامه دار است.
وی افزود: می‌بینید در یکی دو هفته چگونه رژیم صهیونیستی نقض عهد کرد و موارد متعددی را هم در غزه و لبنان از نقض آتش‌بس شاهدیم.
بقائی بیان کرد: این وضعیت مسئولیت ضامنان آتش‌بس در هر دو منطقه را سنگین‌تر می‌کند.