به گزارش ایرنا، در شرایطی که سینمای خراسان رضوی در سال‌های اخیر با کمبود حمایت‌های آموزشی و مالی روبه‌رو بوده، تأسیس شورای استانی سینما با حضور مدیران اجرایی، اصحاب فرهنگ و بخش خصوصی می‌تواند نقطه عطفی در جریان‌سازی تازه سینمای این خطه باشد.
این شورا با هدف هم‌افزایی میان اقتصاد و هنر برنامه دارد تا زیرساخت‌های تولید، آموزش و سرمایه‌گذاری سینمایی را تقویت کند. در همین راستا شکل‌گیری کمیسیون فرهنگی در اتاق بازرگانی مشهد نیز هم‌زمان با این رویداد، ظرفیت تازه‌ای برای جذب سرمایه و حمایت از پروژه‌های فرهنگی فراهم کرده است.
در واقع شورای استانی سینما در خراسان رضوی به عنوان یک نهاد چندبخشی با مشارکت استانداری، شهرداری، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، حوزه هنری و نمایندگان بخش خصوصی آغاز به کار کرده است. این شورا با محوریت پیوند میان فرهنگ، اقتصاد و هنر تلاش دارد مسیر رشد و پویایی سینمای استان را هموار کند و حمایت مؤثرتری از فیلمسازان و آموزش‌های تخصصی حوزه سینما فراهم آورد. در کنار این حرکت، ایجاد کمیسیون فرهنگی در اتاق بازرگانی مشهد نیز می‌تواند با ظرفیت اقتصادی خود به توسعه سرمایه‌گذاری در پروژه‌های سینمایی و فرهنگی کمک چشمگیری کند.
توسعه زیرساختها و حمایت از تولیدات فاخر، هدف اصلی تشکیل شورای سینما
رئیس گروه سینمایی و سمعی بصری اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار ما از آغاز فعالیت شورای سینمای استان با هدف هم‌افزایی دستگاه‌های اجرایی و توسعه صنعت سینما خبر داد.
سوسن محمدزاده در توضیح روند شکل‌گیری این شورا گفت: ایده تشکیل شورای سینمای استان طرحی ارزشمند است که در صورت اجرای کامل، می‌تواند تأثیر چشمگیری در رشد و ارتقای این حوزه در خراسان رضوی داشته باشد. در این شورا مدیران دستگاه‌های اجرایی از جمله سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، شهرداری، استانداری، حوزه هنری و نمایندگان بخش خصوصی چون رئیس خانه صنعت معدن و تجارت استان عضویت دارند و تلاش می‌شود تصمیمات و مصوبات به شکل جمعی و هماهنگ اجرایی شود.
وی افزود: وجود چنین شورایی به تعامل میان نهادها کمک می‌کند و می‌تواند زمینه‌ساز ارتقای زیرساخت‌های سینمایی، حمایت از تولیدات فاخر، بازسازی و تجهیز سالن‌های سینما، آموزش و حمایت از فیلمسازان جوان باشد. تهران اگرچه حمایت‌هایی ارائه می‌دهد اما چندان پاسخگوی ظرفیت گسترده استان نیست؛ بنابراین این خطه نیازمند سازوکار مستقلی همچون شورای سینماست.
نمی‌توان تنها یک حوزه را اولویت شورای سینما در خراسان رضوی دانست؛ آموزش، تولید و اکران باید به‌صورت زنجیره‌ای تقویت شوند تا سینمای استان رشد کندرئیس گروه سینمایی و سمعی بصری اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به انعقاد تفاهم‌نامه اولیه میان استان و سازمان سینمایی کشور در پی مصوبات شورای عالی سینما و به منظور اجرای تصمیمات راهبردی این مجموعه که هفته گذشته در تهران انجام شد، گفت: تفاهم‌نامه نهایی قرار است بین استاندار خراسان رضوی و رئیس سازمان سینمایی کشور امضا شود. این تفاهم‌نامه بخشی از هزینه‌های سینمایی را با مشارکت تهران و استانداری پوشش خواهد داد.
وی افزود: خراسان رضوی نخستین استانی است که این تفاهم نامه را امضاء و عملیاتی کرده است.
محمدزاده درباره اولویت‌های سینمای استان اظهار کرد: نمی‌توان تنها یک حوزه را اولویت دانست؛ آموزش، تولید و اکران باید به‌صورت زنجیره‌ای تقویت شوند تا سینمای استان رشد کند. هم‌اکنون خراسان رضوی دارای ۲۱ سینما در ۱۱ شهرستان است و ۱۰۱ سالن فعال دارد. علاوه بر آن در شهرستان‌های فاقد سینما مانند درگز و فریمان نیز احداث سالن در دستور کار قرار گرفته است.
وی افزود: بخش خصوصی نقش مهمی در ساخت و تجهیز سالن‌ها دارد. دیگر به‌صورت سنتی و دولتی سالن ساخته نمی‌شود بلکه با مشارکت بخش خصوصی و تبدیل سالن‌های مجتمع‌های فرهنگی و هنری به سینما که از چندی قبل در استان آغاز شده است، این روند دنبال می‌شود.
محمدزاده ضمن اشاره به تشکیل کمیسیون فرهنگی در اتاق بازرگانی استان هم اظهار کرد: اتصال میان فرهنگ، هنر و اقتصاد از طریق کمیسیون فرهنگی می‌تواند زمینه‌ساز رشد سینمای خراسان رضوی باشد. شورای سینما با ترکیب مدیران دولتی، نمایندگان بخش خصوصی و هنرمندان، ظرفیت‌های بالایی برای پیگیری مطالبات سینماگران و اجرای مصوبات دارد.
بسترسازی اصولی لازمه تقویت سینمای خراسان
تهیه‌کننده فیلم سینمایی «کاکالوتی» که در مشهد در حال تولید است و عضو پیشکسوت شورای استانی سینما نیز به خبرنگار ایرنا گفت: شکل گیری شورای استانی سینما و امضای تفاهم‌نامه بین رئیس سازمان سینمایی کشور و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی اقدامی امیدبخش و ضروری برای تقویت فعالیت‌های سینمایی در این استان هنرپرور است.
حمیدرضا سهیلی افزود: مشهد از دیرباز خاستگاه هنرمندان پیشرویی بوده که سهم به‌سزایی در بدنه سینمای ایران داشته‌اند از کارگردان و تهیه‌کننده گرفته تا بازیگر، گریمور و طراح صحنه؛ افراد زیادی اکنون در سینما فعالند که فعالیت خود را از شهر خودشان آغاز کرده و مجبور به مهاجرت شده‌اند از اینرو این تفاهم‌نامه می‌تواند نقطه عطفی برای تداوم این مسیر و عاملی برای جلوگیری از مهاجرت هنرمندان به مرکز باشد.
وی اظهار کرد: با این حال تحقق این اهداف نیازمند بسترسازی اصولی است. همان‌طور که برای احداث راه‌آهن ابتدا باید زیرسازی و ریل‌گذاری انجام شود، برای توسعه سینما نیز باید زیرساخت‌های لازم را فراهم نمود از اینرو اولویت نخست، تغییر نگرش مسئولان شهری و استانی است. سیاست‌گذاران باید به این درک برسند که هنر و فرهنگ، همانند آب، مایه حیات و آبادانی یک شهر است. شهر بدون آب، خشک و بی‌حاصل می‌ماند و شهر بی‌بهره از فرهنگ، از زیبایی فکر و اندیشه تهی می‌شود.
متأسفانه در مشهد، سینما در اولویت نگاه بسیاری از تصمیم‌گیران قرار ندارد و آثار مثبت آن به‌درستی شناخته نشده است
به گفته سهیلی متأسفانه در مشهد، سینما در اولویت نگاه بسیاری از تصمیم‌گیران قرار ندارد و آثار مثبت آن به‌درستی شناخته نشده است.
این پیشکسوت سینما اظهار کرد: اولویت بعدی شناسایی و حمایت از هنرمندان اصیل و فعال است. باید میان «ادعا» و «عمل» تفاوت قائل شد و مسیر را برای کسانی هموار کرد که با کار جدی و مستمر، عشق خود به سینما را ثابت کرده‌اند.
وی اضافه کرد: تخصیص بودجه اختصاصی و هدفمند گام بعدی است؛ بودجه‌ای که فقط و فقط به امور سینمایی اختصاص یابد و به‌صورت شفاف هزینه شود. همچنین مسئولان ارشد استان باید «تماشای فیلم» و «حمایت از تولید فیلم در استان» را نه یک فعالیت تشریفاتی که جزئی از وظایف خود بدانند.
سهیلی سخن خود را این گونه پایان داد که در نهایت، کارگروه تخصصی سینما باید با حضور و پشتیبانی جدی استاندار و دیگر مدیران کلیدی به نهادی اثرگذار و پیگیر تبدیل شود تا راه برای فعالیت‌های سینمایی هموار شود. تنها در این صورت است که این تفاهم‌نامه از حرف به عمل درآمده و به بار خواهد نشست. امیدواریم چنین شود و ثمر و اثر آن را در آینده شاهد باشیم.
دغدغه فیلمساز خراسانی برای آموزش رایگان سینماگران جوان
فتح‌الله شیبانی، فیلمساز و پزشک اهل خراسان رضوی نیز با انتقاد از بی‌توجهی مسئولان به استعدادهای جوان حوزه سینما گفت که سال‌هاست خواستار راه‌اندازی آموزشگاه رایگان برای علاقه‌مندان به هنر سینماست، اما تاکنون پاسخ مؤثری دریافت نکرده است.
شیبانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: من همیشه دغدغه آموزش رایگان برای عاشقان سینما هستند. بارها پیشنهاد داده‌ام که در کنار شرکت خودم آموزشگاهی بدون هزینه برای علاقه‌مندان راه‌اندازی کنم تا بتوانم تجربه و دانشی را که طی سال‌ها به‌دست آورده‌ام به نسل جدید منتقل کنم اما تاکنون هیچ‌کس توجهی نکرده است.
او با اشاره به محدودیت‌های قانونی برای صدور مجوز آموزشگاه افزود: به من گفته‌اند چون پزشک هستم، نمی‌توانم مجوز آموزشگاه سینمایی دریافت کنم و تدریس سینما داشته باشم. این در حالی است که سال‌ها پیش معاون وزیر فرهنگ دستور داده بود مجوز صادر شود اما پس از گذشت پنج تا شش سال هنوز اقدامی صورت نگرفته است.
من با وجود امکان فعالیت در خارج از کشور، هرگز قصد مهاجرت نداشته‌ام. دوست دارم هنر خود را برای مردم سرزمینم عرضه کنم، چون آنها زبان و احساس فیلم‌های من را بهتر از هر ملت دیگری درک می‌کننداین فیلمساز که آثارش سابقه حضور در جشنواره‌های بین‌المللی از جمله کن فرانسه، بیلبائو اسپانیا و انگلیس را دارد، تأکید کرد: با وجود امکان فعالیت در خارج از کشور هرگز قصد مهاجرت نداشته‌ام. دوست دارم هنر خود را برای مردم سرزمینم عرضه کنم، چون آنها زبان و احساس فیلم‌های من را بهتر از هر ملت دیگری درک می‌کنند.
شیبانی که فیلمش در اجلاس سراسری نماز نیز به نمایش درآمده، درباره وضعیت حمایت‌ها در استان خراسان رضوی تصریح کرد: در این استان استعدادهای درخشانی وجود دارد که متأسفانه ناشناخته مانده‌اند. اگر فضای حمایتی و آموزشی سالم فراهم شود، می‌توانیم شاهد رشد سینمایی در سطح ملی و بین‌المللی باشیم.
او پیشنهاد کرد: شورای تازه‌تشکیل‌شده سینمای خراسان رضوی، اولویت خود را بر استفاده از ظرفیت نخبگان، ایجاد فرصت آموزش رایگان و تسهیل فعالیت جوانان عاشق سینما قرار دهد.
شیبانی گفت: باید از همه علاقه‌مندان در سراسر استان دعوت شود تا با عشق فعالیت کنند، بدون اینکه مانع‌تراشی و بی‌اعتمادی در مسیرشان وجود داشته باشد.
سینمای جوان راهی برای تنفس از پس معضلات اجتماعی
رییس دفتر انجمن سینمای جوانان ایران در مشهد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، سینمای جوان و حمایت از فیلمسازان جوان را به عنوان یکی از رویکردهای اصلی شورای سینما دانست و گفت: در این انجمن می توانیم موضوعاتی مانند وطن دوستی، وفاق و چالش های اجتماعی را در دل تولیدات سینمایی مهیا و مدیریت کنیم از اینرو انجمن سینمای جوانان ایران به عنوان بازوی آموزشی سینمای کشور حتی بهتر از دانشگاه می تواند موثر باشد.
به گفته محمد مداح حسینی، هیچ جایی به اندازه انجمن سینمای جوان نمی تواند بحران های مزبور را مدیریت کند زیرا بسیار انعطاف پذیر و قابل به روزآمد شدن است. ضمن اینکه فیلمسازان جوان این خطه بسیار بااستعداد بوده و تاکنون آثار درخشانی در سطح ملی و بین المللی تولید کرده اند که حمایت از آنها می‌تواند مسیر درخشانی را در سینمای خراسان رضوی بگشاید.
هیچ جایی به اندازه انجمن سینمای جوان نمی تواند بحران های مزبور را مدیریت کند زیرا بسیار انعطاف پذیر و قابل به روزآمد شدن است
رییس دفتر انجمن سینمای جوانان ایران در مشهد با اشاره به ظرفیت بالای سازمانها و صاحبان صنایع استان برای همکاری با حوزه سینما بر لزوم طراحی پروتکل‌های حمایتی و مشوق‌های مالیاتی از سوی دولت تاکید کرد و گفت: سازمانها و صنایع متعددی در استان آمادگی همکاری با سینما را دارند اما چالش اصلی آنها عدم وجود معافیت‌های مالیاتی یا مشوق‌های کافی از سوی دولت است.
وی اظهار کرد: در صورت طراحی پروتکلی از طریق شورای سینما با حمایت استاندار خراسان رضوی که اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بتواند به این سازمانها اطمینان بخشد، سازمانها و صاحبان صنایع استان می‌توانند در قبال حمایت از رویدادهای سینمایی مانند جشنواره فجر و موارد مشابه از این مشوق‌ها بهره‌مند شوند، این اقدام دریچه‌ای به سوی گسترش فضای فرهنگی و سینمایی در سطح استان باز می کند.
نتیجه گیری / پیوند آرزوها و ساختارها
تشکیل کمیسیون فرهنگی در اتاق بازرگانی مشهد که با موافقت رییس اتاق ایران و با پیشنهاد و حمایت استاندار شکل گرفته است، هنوز وارد مرحله عملیاتی نشده که بتوان تحلیل مناسبی از آن داشت، یک ایده که قطعا به پیوند راهبردی فرهنگ و اقتصاد منجر خواهد شد و به گفته استاندار خراسان رضوی، این خطه را به الگوی گفت‌وگو، صلح و همکاری منطقه‌ای در حوزه‌های فرهنگی و اقتصادی تبدیل خواهد کرد.
از سوی دیگر سینما بخش کوچکی از دریای بیکران فرهنگ و هنر این خطه کهن است که اگرچه سهم کوچکی دارد اما اثرگذاریش می تواند در سطح بین المللی باشد.
تشکیل شورای استانی سینما به ریاست استاندار و هم‌زمان شکل‌گیری کمیسیون فرهنگی در اتاق بازرگانی مشهد یک فرصت بی‌نظیر برای تزریق نیروی حیاتی و ساختاری به سینمای خراسان رضوی فراهم کرده است. این دو نهاد اگر هوشمندانه عمل کنند، می‌توانند دقیقاً به دو خلا اصلی که توسط هنرمندانی چون فتح‌الله شیبانی مطرح شده، پاسخ دهند؛ یعنی ارتقای دانش و انتقال تجربه.
شورا می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های موجود و همکاری با نخبگان بومی (همچون شیبانی)، زیرساخت‌های آموزش تخصصی و رایگان را تعریف و مجوزهای لازم را تسهیل کند. در کنار آن کمیسیون فرهنگی اتاق بازرگانی، زمینه‌ای را فراهم می‌آورد تا دغدغه‌های مالی و زیرساختی پروژه‌های سینمایی (به‌ویژه پروژه‌های فرهنگی-آموزشی که نیازمند مجوزهای پیچیده هستند) از طریق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی رفع شود.
در نهایت موفقیت این ساختارهای جدید منوط به ترجمه سریع وعده‌ها به اقدامات عملی و پذیرش انتقادات سازنده است تا به‌جای برگزاری همایش‌های بی‌نتیجه، شاهد شکوفایی استعدادهای ناشناخته و ارتقای سطح کیفی تولیدات سینمایی در استان باشیم. این دو شورا می‌توانند تبدیل به همان “راه تنفسی” شوند که سینمای منطقه برای بالندگی به آن نیاز دارد.