به گزارش برنا؛ ماه دوم فصل پاییز هم آمده، اما بوی باران در هوای خراسان شمالی نیست. ابرها خاموش‌اند و زمین ترک‌خورده، بذر را در دل خود نمی‌پذیرد.

نگاه کشاورزان دیم‌کار از دل دشت‌های بجنورد تا تپه‌های اسفراین و شیروان به آسمان دوخته شده است؛ آسمانی که مدتی است سخاوتمند نیست.

بیش از یک ماه از پاییز گذشته است، فصلی که باید با بوی خاک نم‌خورده و صدای شخم تراکتورها جان بگیرد. اما این روزها صدای موتور تراکتور کمتر شنیده می‌شود و سکوت مزرعه جای آن را گرفته است. زمین‌ها آماده‌اند، بذر و کود خریداری شده، اما خبری از باران نیست.

غلامرضا همایونی، کشاورز بجنوردی با نگاهی نگران به آسمان می‌گوید: هر سال در مهرماه می‌کاشتیم و باران، زمین را بیدار می‌کرد. اما امسال در حسرت همان نخستین باران مانده‌ایم. نه دل کاشتن و نه توان از دست دادن داریم.

زمین‌های دیم خراسان شمالی هر سال در مهر و آبان با گندم، جو، کلزا و دانه‌های روغنی تازه می‌شکفند؛ اما حالا، در دومین ماه پاییز، خاک هنوز تشنه است و دیم‌کاران در دو راهی مانده‌اند: بکارند یا رها کنند؟

خشکی زمین، سنگینی تصمیم

برخی از کشاورزان، زمین‌ها را شخم زده‌اند و حتی بذر را تهیه کرده‌اند، اما نمی‌دانند آیا دانه‌ای که می‌کارند سبز خواهد شد یا نه. باران اگر نبارد، بذرها در دل خاک می‌میرند.

احمد صداقتی، کشاورز دیگری از مانه و سملقان می‌گوید: ۱۰ هکتار زمین دیم دارم اما هنوز بذری نپاشیده‌ام. اگر بکارم و باران نیاید، همه زحمتم بر باد می‌رود. سال گذشته هم محصولی برداشت نکردیم، گندم‌ها قد نکشیدند و زمین را برای چرای دام اجاره دادیم.

وی دستان پینه‌بسته‌اش را در خاک فرو می‌برد و می‌گوید: کشت بی‌باران، مثل دعا کردن در دل کویر است و امید داریم، اما ترس هم هست.

آمارهایی که دلگرم نمی‌کنند

طبق گزارش اداره‌کل هواشناسی خراسان شمالی، میانگین بارش در نیمه نخست امسال تنها ۵۸.۵ میلی‌متر بوده؛ یعنی ۶۰ درصد کمتر از سال گذشته و ۴۵ درصد پایین‌تر از میانگین بلندمدت است.

میانگین دمای هوا نیز بیش از یک درجه افزایش یافته است؛ نشانه‌ای از خشکسالی گسترده‌ای که بیش از ۹۹ درصد استان را درگیر کرده است و پیش‌بینی‌ها از پاییزی کم‌بارش و زمستانی گرم‌تر از نرمال خبر می‌دهد.

به گفته کارشناسان؛ سهم بارش‌های موثر در آبان و آذر کمتر از حد انتظار خواهد بود و این یعنی، دیم‌کاران باید خود را برای سال زراعی سختی آماده کنند.

راه‌حل‌های دشوار؛ امید به خشکه‌کاری

جهاد کشاورزی خراسان شمالی از کشاورزان خواسته است که منتظر باران نمانند و از روش خشکه‌کاری استفاده کنند؛ روشی که در آن بذر پیش از بارندگی در زمین خشک کاشته می‌شود تا با اولین بارش سبز شود.

مدیر امور زراعت جاد کشاورزی خراسان شمالی نیز در این خصوص می‌گوید: اگر منتظر باران بمانیم، ممکن است با کمبود ماشین‌آلات و نیروی کار روبه‌رو شویم. بهتر است کشاورزان دیم‌کار خشکه‌کاری را انجام دهند تا با نخستین بارش، محصولشان جان بگیرد.

وحید صباغ می افزاید: بسیاری از کشاورزان می‌دانند که این روش، اگرچه نجات‌بخش است، اما محصول نهایی را کاهش می‌دهد.

زمین‌های خسته، دل‌های امیدوار

خراسان شمالی بیش از ۳۴۴ هزار هکتار زمین کشاورزی دارد و حدود ۸۰ هزار بهره‌بردار از این زمین‌ها نان می‌خورند. امسال قرار است ۲۳۰ هزار هکتار از زمین‌ها زیر کشت پاییزه برود؛ اما دیم‌کاران، که ۱۵۰ هزار هکتار از این زمین‌ها را در اختیار دارند، همچنان منتظرند.

وقتی نسیم غروب در دشت‌های اسفراین از روی خاک‌های شخم‌خورده می‌گذرد، بوی امید و اضطراب با هم به مشام می‌رسد.

دیم‌کاران خراسان شمالی، هر صبح با طلوع خورشید، چشم به افق می‌دوزند تا شاید ابرها وعده‌ی باران بدهند. اما آسمان ساکت و زمین بی‌قرار است.

امید در میان این سکوت و انتظار هنوز زنده است؛ امیدی که با نخستین قطره باران، جان دوباره‌ای به خاک و دل کشاورزان خواهد بخشید.

تا آن روز، دشت‌های خراسان شمالی همچنان در سکوت مزرعه، چشم‌به‌راه ابرها مانده‌اند.