محمد عطریانفر در گفتوگو با خبرنگار ایمنا در اشاره به اهمیت انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا، اظهار کرد: شوراها یکی از مهمترین نمادهای مردمسالاری و مشارکت عمومی در اداره شهرها هستند و نخبگان و فرهیختگان باید با ثبتنام در این عرصه، توان مدیریتی خود را در خدمت توسعه شهری قرار دهند.
وی درباره طرح «انتخابات تناسبی» افزود: این طرح هنوز تعریف روشن و سازوکار مشخصی ندارد و تنها در حد یک عنوان کلی مطرح شده است. طراحان اعلام کردهاند که قصد دارند از طریق این مدل، حقوق اقلیتهای سیاسی را در فرایند انتخابات تأمین کنند، اما جزئیات آن هنوز برای جامعه، احزاب و نهادهای مدنی تبیین نشده است.
فعال سیاسی اصلاحطلب تصریح کرد: ضروری است وزارت کشور و نهادهای مرتبط ابتدا تعریفی شفاف از مفهوم «انتخابات تناسبی» ارائه دهند و با گفتوگو و همافزایی میان احزاب، نهادهای اجتماعی و دستگاههای حقوقی به وفاقی مشترک برسند. در این صورت میتوان امیدوار بود که این نوع انتخابات بتواند بخشی از مطالبات سیاسی و اجتماعی جامعه را پاسخ دهد.
عطریانفر با تأکید بر نقش شوراها در تصمیمسازیهای شهری گفت: شوراها از ابتکارات ارزشمند حضرت آیتالله طالقانی بودهاند و بهعنوان رکن مهمی از دولت محلی در انتخاب شهردار، تصویب طرحهای شهری و نظارت بر خدمات عمومی نقش دارند. با این حال، تجربه بیش از دو دهه فعالیت شوراها نشان میدهد که این نهاد هنوز از اختیارات کافی برخوردار نیست و بهدلیل تمرکزگرایی شدید در ساختار دولت، قدرت اجرایی محدودی دارد.
وی افزود: قانون حدود ۲۵ وظیفه برای شوراها پیشبینی کرده است، اما جز انتخاب شهردار، بیشتر آنها جنبه مشورتی دارد و بدون ضمانت اجرایی است. پس از انتخاب شهردار نیز بهدلیل استقلال حقوقی شهرداریها، میان شورا و شهردار شکاف مدیریتی شکل میگیرد و به طور عملی امکان نظارت مؤثر از بین میرود. در چنین شرایطی، شوراها قدرت تصمیمسازی واقعی ندارند و همین امر موجب دلسردی نیروهای متخصص و دلسوز شده است.
فعال سیاسی اصلاح طلب تصریح کرد: در ۲۵ سال گذشته و با برگزاری شش دوره شوراهای اسلامی، بسیاری از نیروهای کارآمد و خلاق شهری احساس کردهاند که حضور در شوراها ثمربخش نیست، زیرا در ساختار موجود، نه اختیار کافی دارند و نه تأثیر جدی در مدیریت شهری. همین مسئله موجب شده نخبگان تمایل کمتری برای نامزدی در انتخابات داشته باشند.
عطریان فر گفت: پیش از آنکه به سمت اجرای انتخابات تناسبی برویم، باید نهاد شورا را از بحران بیهویتی و بیاختیاری نجات دهیم. شوراها زمانی میتوانند مؤثر باشند که اختیارات نیرومند داشته باشند و دولت مرکزی بپذیرد بخشی از وظایف خود را به این نهاد مدنی واگذار کند. در غیر این صورت، شوراها تنها بهعنوان نهادی تشریفاتی باقی خواهند ماند.
وی در آخر افزود: لازم است دولت و مجلس در گام نخست، باور به «دولتهای محلی» و «مدیریت مدنی شهرها» را تقویت کنند، اگر اختیارات واقعی به شوراها داده شود، نخبگان و شهروندان آگاه با انگیزه و امید بیشتری وارد عرصه انتخابات خواهند شد و مدیریت شهری از حالت رکود و روزمرگی خارج میشود.