به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اصفهان، آیین اختتامیه پنجمین جشنواره ملی شعر کودک ایران عصر دوشنبه در تالار شیخ بهایی شاهین‌شهر برگزار شد. این مراسم با حضور شاعران، نویسندگان، مسئولان فرهنگی کشور و جمعی از کودکان و نوجوانان علاقه‌مند به شعر همراه بود و در فضایی صمیمی و باشکوه، برگزیدگان این دوره جشنواره معرفی شدند.
جشنواره‌ای که طی پنج دوره برگزاری خود، به تدریج به یکی از رویدادهای شاخص کشور در حوزه ادبیات کودک و نوجوان بدل شده و امسال با محوریت شعر، زبان فارسی و فرهنگ کتاب‌خوانی، میزبان آثار ارزشمندی از سراسر ایران بود.
شعر کودک، رسانه‌ای برای پرورش زبان و فرهنگ کتاب‌خوانی
در آغاز این مراسم، مصطفی رحمان‌دوست، شاعر نام‌آشنا و دبیر پنجمین جشنواره ملی شعر کودک ایران، در سخنانی با تأکید بر اهمیت شعر کودک در ارتقای زبان فارسی و ترویج فرهنگ مطالعه، این جشنواره را حرکتی مؤثر در مسیر گسترش ادبیات کودک دانست.
وی اظهار کرد: اگرچه برگزاری جشنواره شعر کودک در شاهین‌شهر اتفاقی تازه است، اما می‌توان آن را پایه‌گذار ساختاری مهم‌تر برای آینده شعر و کتاب کودک و نوجوان دانست. امیدواریم از این پس شاهین‌شهر به پایگاه شعر و پژوهش ادبیات کودک ایران بدل شود، چرا که شعر رسانه‌ای برای پرورش است نه آموزش. آنچه کودکان امروز ما نیاز دارند، پرورش تخیل، احساس و زبان است؛ ارزش‌هایی که شعر و کتاب می‌توانند به زیباترین شکل منتقل کنند.
رحمان‌دوست با بیان اینکه شعر کودک پلی میان زبان فارسی و فرهنگ کتاب‌خوانی است، تصریح کرد: حیف است این رسانه توانمند در چنبره بازاری‌نویسی و کم‌توجهی به ادبیات اصیل فارسی از میان برود.
وی افزود: جشنواره‌هایی از این دست، نقشی اساسی در ماندگاری زبان فارسی دارند؛ زبانی که رشته پیوند و هویت فرهنگی ملت ایران است.
دبیر جشنواره همچنین ابراز امیدواری کرد: با تأسیس کتابخانه تخصصی شعر کودک ایران در شاهین‌شهر، زمینه‌های پژوهش، گردآوری آثار مکتوب و توسعه منابع مرجع شعر کودک فراهم شود تا این شهر به مرکزی برای تعامل شاعران، پژوهشگران و کتابداران حوزه ادبیات کودک بدل شود.
وی در پایان از حمایت‌های شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر شاهین‌شهر در برگزاری این رویداد فرهنگی تقدیر کرد و گفت: استمرار چنین برنامه‌هایی می‌تواند شاهین‌شهر را به یکی از کانون‌های اصلی شعر و کتاب کودک ایران تبدیل کند.
سرمایه‌گذاری فرهنگی بر محور شعر و ادبیات کودک
در ادامه این آیین، سید مهدی سیدین‌نیا، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان، با تأکید بر اهمیت پرورش استعدادهای ادبی کودکان، حمایت از خلاقیت آنان را سرمایه‌ای فرهنگی و ملی دانست.
وی اظهار کرد: سرمایه‌گذاری روی هنر و ادبیات کودک، مسیر رشد و موفقیت نسل آینده را هموار می‌کند و زمینه شکل‌گیری نسلی خلاق و آشنا با کتاب و فرهنگ ادبی را فراهم می‌آورد. حضور فعال کودکان در جشنواره‌ها و برنامه‌های ادبی، فرصتی مناسب برای کشف استعدادهای نو در حوزه شعر و داستان کوتاه است و به ارتقای سطح کتاب‌خوانی و علاقه آنان به ادبیات کودک کمک می‌کند.
سیدین‌نیا تأکید کرد: استمرار چنین جشنواره‌هایی می‌تواند جریان‌ساز باشد و آینده فرهنگی کشور را جهت دهد.
وی افزود: برای تمامی کودکان شرکت‌کننده آرزوی موفقیت دارم و تأکید می‌کنم که حمایت مستمر از هنر و ادبیات کودک، سرمایه‌ای راهبردی برای آینده فرهنگی کشور محسوب می‌شود.
به گفته وی، جشنواره ملی شعر کودک ایران بستری برای نمایش آثار خلاقانه و رشد ادبی کودکان است و فرصتی ارزشمند برای تعامل فرهنگی میان کودکان، مربیان و ناشران حوزه کودک فراهم می‌کند.
پیوند شعر، خانواده و تربیت فرهنگی کودکان
در بخش دیگری از آیین اختتامیه، حامد علامتی، مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کشور، ضمن تبریک میلاد حضرت زینب کبری (س) و همزمانی این روز با برگزاری جشنواره، بر اهمیت استمرار فعالیت‌های فرهنگی حوزه کودک تأکید کرد.
وی اظهار کرد: جشنواره‌های حوزه کودک در کشور شکل می‌گیرند اما استمرار آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. پنجمین جشنواره شعر کودک در شاهین‌شهر به همت مسئولان محلی و با حمایت شهرداری برگزار شد و امیدواریم این مسیر ادامه یابد.
مدیرعامل کانون پرورش فکری افزود: سرمایه‌گذاری در حوزه کودک و نوجوان اهمیت راهبردی دارد و کشورهایی که به آینده خود اهمیت می‌دهند، منابع قابل توجهی برای کودکان اختصاص می‌دهند. این سرمایه‌گذاری تنها محدود به آموزش و پرورش نیست و نیازمند تلاش خانواده‌ها، رسانه‌ها و نهادهای مختلف است تا بسته‌ای جامع از نیازهای تربیتی، فرهنگی، ادبی، حقوقی و اقتصادی کودکان فراهم شود.
وی با اشاره به جمعیت قابل توجه کودکان و نوجوانان در کشور گفت: حدود چهار میلیون کودک و نوجوان زیر پوشش کانون پرورش فکری و ۱۸ میلیون دانش‌آموز در کشور وجود دارند و نزدیک به شش میلیون کودک پیش از ورود به مدرسه نیازمند توجه و برنامه‌ریزی هستند. سرمایه‌گذاری درست در این حوزه می‌تواند آینده کشور را تضمین کند.
علامتی با یادآوری تصویب سند ملی کودک در شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۴۰۰، اظهار کرد: این سند مجموعه‌ای جامع از نیازهای کودک را ترسیم کرده و همه ما باید اجرای آن را مطالبه کنیم، چرا که کودک توان دفاع از خود را ندارد و وظیفه جامعه، حمایت از رشد و شکل‌گیری شخصیت او است.
وی تأکید کرد: شعر کودک یکی از ضروری‌ترین نیازهای فرهنگی کودکان است. از بدو تولد، کودک با لالایی و شعر مواجه می‌شود و این آغاز مسیر آشنایی او با ادبیات است. برگزاری جشنواره شعر کودک در شاهین‌شهر، گامی مهم در تقویت شاعران و محتوای شعر کودک به شمار می‌رود.
علامتی در ادامه اظهار کرد: والدین و فرزندان باید از طریق شعر، ارتباطی دوسویه و عمیق شکل دهند و این ارتباط می‌تواند پل اصلی میان خانواده و ادبیات کودک باشد.
وی با نقل حدیثی از امام صادق (ع) یادآور شد: در سنت اسلامی نیز به اهمیت آموزش شعر به کودکان تأکید شده است و این موضوع پیشینه‌ای بیش از چهارده قرن دارد.
مدیرعامل کانون پرورش فکری در پایان سخنان خود گفت: توجه به محتوای سالم و ارزشمند شعر کودک و معرفی شاعران متعهد، از اصول اساسی برنامه‌های فرهنگی برای کودکان است. امیدواریم تمام نهادهای فرهنگی کشور با همکاری خانواده‌ها، مسیر سرمایه‌گذاری مستمر در حوزه فرهنگی، تربیتی و ادبی کودکان را دنبال کنند.
شعر کودک؛ ابزاری برای تربیت و خلاقیت نسل آینده
سعید ابریشمی‌راد، شهردار شاهین‌شهر، دیگر سخنران این مراسم بود که با خیرمقدم به شاعران و خانواده‌های شرکت‌کننده، بر نقش تربیتی شعر کودک تأکید کرد.
وی اظهار کرد: فرزندان این سرزمین صاحبان اصلی چنین مجالسی هستند و حضور آنان سرمایه معنوی جامعه محسوب می‌شود. شاهین‌شهر شهری با جایگاه فرهنگی ویژه است و برگزاری چنین رویدادهایی گواه توجه به آینده‌سازان جامعه است.
شهردار شاهین‌شهر با اشاره به تفاوت میان دانش و دانایی افزود: کسب اطلاعات صرف از مدرسه و فضای مجازی نمی‌تواند به دانایی منجر شود، بلکه آموزش باید در فرایند عقلانیت و شناخت، کودک را به فردی آگاه و مسئول تبدیل کند.
وی نقش نهادهایی همچون آموزش و پرورش، کانون پرورش فکری کودکان، اداره ارشاد و شهرداری را در تربیت کودکان مهم دانست و گفت: جشنواره ملی شعر کودک، فرصتی برای تقویت علاقه و خلاقیت کودکان در حوزه شعر است.
ابریشمی‌راد با اشاره به تفاهم‌نامه سه‌جانبه میان شهرداری، آموزش و پرورش و اداره ارشاد اظهار کرد: این توافق‌نامه موجب برگزاری کلاس‌های فوق‌العاده شعر در مدارس متوسطه اول و آشنایی دانش‌آموزان با اشعار کهن ایران همچون شاهنامه، دیوان حافظ و مثنوی معنوی خواهد شد تا نسل آینده با فرهنگ و ادبیات کشور آشنا شود.
وی همچنین از راه‌اندازی کتابخانه تخصصی شعر کودک در شاهین‌شهر با نام مصطفی رحمان‌دوست خبر داد و افزود: این کتابخانه شامل مجموعه‌ای از کتاب‌های کمیاب و هدیه‌شده توسط شاعران سراسر کشور است و نقطه عطفی در ترویج فرهنگ مطالعه و شعر کودک محسوب می‌شود.
شهردار شاهین‌شهر در پایان تأکید کرد که شعر کودک ابزاری ارزشمند برای تربیت و رشد خلاقیت کودکان است و این جشنواره بستری برای افزایش انگیزه و علاقه آنان به ادبیات خواهد بود.
داوری، برگزیدگان و پیام پایانی جشنواره
پنجمین جشنواره ملی شعر کودک ایران با حضور شاعران و فعالان حوزه کودک و نوجوان در شاهین‌شهر برگزار شد. داوران این دوره شامل استاد جعفر ابراهیمی، استاد احمد میرزاده، استاد کمال شفیعی و استاد اکرم‌السادات هاشمی بودند که آثار ارسال‌شده از سراسر کشور را مورد بررسی قرار دادند.
پس از ارزیابی دقیق، اسامی برگزیدگان بخش‌های مختلف جشنواره به شرح زیر اعلام شد:
بخش کتاب:
رتبه اول: حذف دلم را خوب دادم، مریم بی‌نظیر
رتبه دوم: برکه بی‌نظیر، جعفر مقیمیان
رتبه سوم: زنگ آمار، معصومه معصوم‌زاده و کتاب خط‌خطی روی نیمکت سنگی، حسین تولایی
بخش شعر بزرگسالان:
در بخش آزاد:
رتبه اول: عفت زینعلی‌نیا از مشهد
رتبه دوم: آذر صادقیان از خمینی‌شهر
رتبه سوم: زهرا آقامیرزایی از همدان
در بخش ویژه با عنوان یک خانواده:
رتبه اول: سمیه تورجی از شیراز
در بخش شهروندی:
برگزیده: زهرا عراقی از مشهد
در بخش ویژه حقوق کودکان:
برگزیده: سعیده اصلاحی از تهران
در بخش ایران:
برگزیده: صبا فیروزی از تهران
بخش کودکان:
در بخش آزاد: نیروانا خلیلی از اراک، محدثه غفاری از اصفهان و ستایش صالح از چهارمحال و بختیاری برگزیده شدند.
در بخش ناظم وطن: سروین احمدی از اصفهان، محمدصدرا گلدوز از تربت‌حیدریه، فاطمه جهان‌نژاد و جانانه تقدیر شدند.
در بخش شهروندی: کوثر عباسیان برگزیده شد.
در بخش خانواده: امیرعلی امینی از اردستان انتخاب شد.
در نهایت، یونس فقیه‌زاده از شاهین‌شهر عنوان برگزیده جشنواره را از آن خود کرد.
جشنواره‌ای برای پیوند شعر و کتاب در ذهن کودکان
پنجمین جشنواره ملی شعر کودک ایران با هدف شناسایی استعدادهای ادبی کودکان و نوجوانان، ترویج فرهنگ مطالعه و تقویت شعر کودک و نوجوان برگزار شد. این رویداد فرصتی برای تعامل میان شاعران، مربیان، ناشران و خانواده‌ها فراهم کرد تا شعر نه تنها به عنوان هنری زیبا، بلکه به عنوان ابزاری تربیتی و فرهنگی مورد توجه قرار گیرد.
در آیین پایانی، از تمامی داوران، مسئولان اجرایی و شاعران شرکت‌کننده تقدیر شد و حاضران تأکید کردند که استمرار چنین جشنواره‌هایی می‌تواند راه را برای رشد شعر کودک و ترویج کتاب‌خوانی در میان نسل آینده هموار سازد.
پنجمین جشنواره ملی شعر کودک ایران، همچون سال‌های گذشته، با همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان، شهرداری شاهین‌شهر، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و همکاری جمعی از شاعران و فعالان فرهنگی کشور برگزار شد و بار دیگر نشان داد که شعر کودک، زبانی زنده برای پیوند میان کتاب، تخیل و هویت ایرانی است.
∎