به گزارش الف در حالی‌که «شتاب در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر» به دلیل ناترازی برق در کشور ضرورتی فوری است، اما کندی عملکرد وزارت نیرو و نیز تاخیر در ترخیص تجهیزات خورشیدی از گمرک، اجرای طرح ۷۰۰۰ مگاواتی و توسعه انرژی خورشیدی را با تاخیر بسیاری مواجه کرده است. کارشناسان هشدار می‌دهند اگر روند فعلی ادامه یابد، تابستان آینده کشور دوباره با خاموشی‌های گسترده مواجه خواهد شد.
ناترازی برق، مشکلی که بنظر جدی گرفته نشده است
ایران درگیر بحرانی مزمن به نام ناترازی برق است. بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، در تابستان ۱۴۰۳ میزان ناترازی شبکه برق کشور به حدود ۱۸ هزار مگاوات رسید؛ عددی که در عمل منجر به خاموشی‌های گسترده در مناطق مختلف کشور و کاهش تولید در صنایع بزرگ مانند فولاد، سیمان و پتروشیمی شد. توانیر نیز اعلام کرده است که اگر روند کند فعلی توسعه نیروگاه‌های خورشیدی ادامه یابد، ناترازی برق در تابستان آینده می‌تواند به ۲۴ هزار مگاوات برسد.
در چنین شرایطی، محمدنژاد سیگارودی، معاون سرمایه‌گذاری سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر (ساتبا)، اعلام كرده ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور از ۱.۵ گیگاوات به حدود سه گیگاوات رسیده و برنامه‌ریزی شده تا پایان سال به هفت گیگاوات افزایش یابد. او از ورود صندوق توسعه ملی برای تأمین ۸۰ درصد سرمایه در پروژه‌های جدید خبر داده و وعده داده است تا پایان دولت چهاردهم، ظرفیت تجدیدپذیر کشور به ۳۰ هزار مگاوات برسد.
اما آن‌چه در سخنان مسئولان شنیده می‌شود با واقعیت‌های اجرایی فاصله دارد. روند کند تامین مالی، تعلل در ترخیص تجهیزات وارداتی از گمرک و هماهنگی ضعیف میان دستگاه‌ها و به خصوص تعلل وزارت نیرو، توسعه تجدیدپذیرها را با کندی روبرو کرده است. کارشناسان هشدار می‌دهند اگر این کندی برطرف نشود، تابستان آینده دوباره سایه خاموشی بر خانه‌ها و صنایع سنگینی خواهد کرد.
جهان در مسیر ۴۵ درصدی انرژی پاک؛ ایران هنوز در مرز سه درصد
کشور بیش از یک دهه است که با پدیده ناترازی برق دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. در تابستان‌ها با خاموشی‌های خانگی و صنعتی و در زمستان‌ها با بحران سوخت نیروگاه‌ها. بیش از ۸۶ درصد برق کشور از گاز طبیعی تأمین می‌شود؛ وابستگی‌ای که ساختار انرژی کشور را شکننده کرده است.
در سطح جهانی، سهم تجدیدپذیرها در تولید برق به حدود ۳۰ درصد رسیده و بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر، تا سال ۲۰۲۸ به ۴۵ درصد خواهد رسید. در ایران اما، با وجود ظرفیت بالای تابش خورشید، این سهم هنوز کمتر از سه درصد است؛ فاصله‌ای معنادار که عقب‌ماندگی سیاستی و اجرایی کشور در حوزه انرژی‌های نو را آشکار می‌کند.
دیوان سالاری‌های اداری، فرصت طلایی را هدر می‌دهد
یکی از مهم‌ترین موانع توسعه نیروگاه‌های خورشیدی در کشور، کندی بسیار زیاد فرآیندهای اداری و تعلل در ترخیص تجهیزات وارداتی است. بر اساس گزارش‌های میدانی از فعالان صنعت، بخشی از محموله‌های مربوط به طرح ۷۰۰۰ مگاواتی صندوق توسعه ملی هفته‌هاست در بنادر کشور متوقف مانده‌اند. قرار بود طبق وعده‌ی ساتبا تا تابستان امسال ظرفیت تجدیدپذیرها به ۵۰۰۰ مگاوات برسد، اما با وجود این تاخیرها در عمل تا پایان سال حدود نیمی از هدف محقق می‌شود.
کارشناسان حوزه انرژی معتقدند اگر این مشکل برطرف نشود، حتی با تامین مالی صندوق توسعه ملی نیز تحقق هدف افزایش ظرفیت تجدیدپذیر تا پایان سال ممکن نخواهد بود. هر روز تاخیر و تعلل وزارت نیرو و گمرک، به معنای از دست رفتن زمان طلایی نصب نیروگاه‌ها و در نتیجه استمرار ناترازی برق کشور است.