مراحل درخواست فرزندخواندگی به چه ترتیب است؟
زن و شوهرهایی که متقاضی فرزند هستند، ابتدا باید در سامانه ملی فرزندخواندگی ثبت نام کنند که لینک سایت آن در پورتال اداره کل بهزیستی استان هم قرار دارد. سپس با کدرهگیری، پرونده آنان به استان ارجاع داده می شود. اگر شهرستان هستند، باید به اداره بهزیستی خودشان و اگر مشهد هستند، به دفتر فرزندخواندگی اداره بهزیستی شهرستان مشهد مراجعه کنند. با ارائه کدرهگیری و مدارک بارگذاری شده در سامانه، پرونده تشکیل می شود و زوجین به مراکز مشاوره و مددکاری معرفی می شوند. دراین بخش، آموزش مهارت های زندگی، فرزندپروری و والدگری را در جلسات مشاوره فردی و گروهی می آموزند. همین طور در بخش مددکاری، وضعیت زوج از نظر شغلی، تحصیلی، فرهنگی، اجتماعی، شرایط و محیط زندگی با بازدیدهای محلی مددکار تکمیل می شود. یک مرحله مشاوره مذهبی هم داریم که درباره محرمیت، آموزش می بینند. هزینه مشاوره ها برعهده خانواده هاست اما مراکز ما با برگزاری جلسات مشاوره و کلاس های گروهی، هزینه اندکی دریافت می کنند. دو مرکز مشاوره طرف قرارداد بهزیستی داریم که سال هاست با اطلاع کامل از فرایند، کار آموزش و برگزاری جلسات مشاوره را برعهده دارند و زوج ها را به آنجا معرفی می کنیم.

 جلسات مشاوره، سقف و مدت زمان مشخصی دارد؟
خیر؛ ما آن را تعیین نمی کنیم و بستگی به تشخیص مدیر مرکز و نیاز خانواده دارد و زوج، ملزم به گذراندن این دوره ها خواهد بود.
 پس از گذراندن مشاوره، زوج آماده فرزندپذیری می شوند؟
هنوز نه؛ علاوه بر این ها، کارشناس بهزیستی که قرار است پرونده آن ها را در کارگروه شهرستان مطرح کند، پس از ارسال گزارش ها، از خانواده فرزندپذیر بازدید خواهد کرد. در این مرحله پرونده در کارگروه شهرستان بررسی، مدارک براساس دستورالعمل، کنترل و سپس به کمیسیون اداره بهزیستی استان ارجاع داده می شود. قبل از طرح موضوع در جلسه کمیسیون استان، معرفی نامه ای به زن و شوهر داده می شود تا برای تأیید صلاحیت جسمی و نداشتن اعتیاد به پزشکی قانونی مراجعه کنند. همچنین روان پزشک معتمد سازمان بهزیستی، زوج را از نظر سلامت روان معاینه خواهد کرد. اگر خانواده مدارک و صلاحیت ها را داشته باشد، پرونده را در نوبت فرزندپذیری قرار می دهیم، درغیراین صورت باید دوباره مراحل را طی کنند. درصورتی که خانواده همراهی کند، به طور مرتب در جلسات مشاوره حضور یابد، برای بازدیدها همکاری کند و مشکل خاصی نداشته باشد، همه این مراحل کمتر از یک ماه طول می کشد. سپس به کمیته استان ارجاع داده می شود که پرونده کامل است. پرونده به زودی در کمیسیون مطرح می شود و آن ها در نوبت فرزندپذیری قرار می گیرند. خانواده هایی که نوبتشان رسیده باشد، مراجعه می کنند، نامه دادگاه را تحویل می گیرند و دادگاه اذن موقت شش ماهه صادر می کند و با مراجعه به شیرخوارگاه، کودک را تحویل می گیرند.
پس پرونده آن ها مدت زیادی در کمیسیون نمی ماند؟
خیر.؛ ما هر هفته جلسه کمیته استانی داریم. پرونده از هر شهرستانی ارجاع شود، بلافاصله در کمیته مطرح می شود و در انتظار برگزاری جلسه قرار نمی گیرند. همه پرونده ها در کارگروه استان بررسی شده اند.
 تعداد کودکانی که امسال به خانواده تحویل دادید، چند نفر است؟ اصلا چه تعداد کودک در شیرخوارگاه دارید؟
از ابتدای امسال حدود دویست کودک جدید، پذیرش و وارد شیرخوارگاه حضرت علی اصغر(ع) شده اند که از این تعداد، 46کودک تحویل خانواده زیستی داده شده است. یعنی فرایند توانمندسازی انجام شده و کودک به آغوش خانواده خودش بازگشته است. از این تعداد دوازده تن کودکانی هستند که امسال به مجموعه وارد شده بودند. از ابتدای امسال، 156کودک به صورت فرزندخوانده، تحویل خانواده های متقاضی داده شده است. هم اکنون 240پرونده در نوبت داریم و 63پرونده هم آماده تحویل فرزند هستند.  
تنها یک شیرخوارگاه دولتی حضرت علی اصغر(ع) را در استان داریم و هرکسی از هر شهری متقاضی فرزند باشد، باید به مشهد مراجعه کند.  
تعداد فرزندان مقیم در شیرخوارگاه، اکنون 74کودک است. اما ازآنجایی که روزانه کودک جدید وارد مجموعه می شود، تعداد متغیر است و تحویل کودک به خانواده ها امکان پذیر است. به صورت میانگین روزانه یک فرزند، وارد شیرخوارگاه می شود؛ به همین دلیل تحویل کودک به این 240متقاضی، ممکن است در سه ماه انجام شود. البته این آماری که اعلام کردم، ثابت نیست و عددی که اعلام کردم، مربوط به همین امروز است.

 کودکی از اتباع هم در شیرخوارگاه دارید؟
بله؛ حتما هست. ما این کودکان را که مدرک هویتی ندارند و از بیمارستان یا خیابان به شیرخوارگاه آورده شده اند، به عنوان مجهول الهویه ثبت می کنیم و به حکم دادگاه، به خانواده متقاضی کودک تحویل می دهیم.  
 اولویت شما بیشتر سلامت روان زن و شوهر متقاضی است یا تمکن مالی آن ها؟ چون زمانی تأکید بر دارایی بود و مهم ترین مانع برای پیش قدم شدن خانواده ها و درخواست فرزند، محسوب می شد.  
همه شاخص ها برای ما مهم است. طبق ماده14 قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوبه سال1392، گفته شده است موضوع اموالی که به نام فرزند می شود، مهم است؛ به این دلیل که فرزندخوانده از والدینش، ارث نمی برد و تعیین میزان و نوع اموال هم برعهده دادگاه صالح است. ما در بهزیستی، تنها تمکن مالی خانواده را تأیید می کنیم اما تعیین اینکه چه میزان از اموال به نام فرزند باشد، برعهده قاضی است. برای ما مسئله مهم، مصلحت کودک است. ما همه شرایط خانواده را بررسی می کنیم؛ به این دلیل که این کودک یک بار شرایط بحرانی را در زندگی اش تجربه کرده است و از نظر قانونی، شرعی و اخلاقی به عهده ماست که او را دوباره در وضعیت بحرانی قرار ندهیم تا مبادا سلامتی و آینده اش به خطر بیفتد.
 وقتی کودک را تحویل خانواده می دهید، چطور شرایط را کنترل می کنید؟
به مدت دو سال به صورت مکرر از هفته ای یک بار تا چهار هفته یک بار، کارشناس به منزل آن ها مراجعه می کند و شرایط را می سنجد. پس از دو سال در نامه ای به دادگاه اعلام می کنیم که باتوجه به بررسی ها، خانواده شرایط خوبی داشته و صلاحیت نگهداری از فرزند را دارند. سپس خانواده با نامه دادگاه به ثبت احوال مراجعه و اسم کودک را در شناسنامه خود ثبت می کنند. پس از آن بازهم تا هجده سالگی فرزند، یک بار در سال از خانواده بازدید می کنیم که شرایط فرزند، پرخطر نباشد. در هرمرحله امکان بازگشت کودک وجود دارد.
 آیا تاکنون برگشت کودک به بهزیستی، رخ داده است؟
خیر؛ در مدت یک سالی که من مسئولیت این حوزه را برعهده دارم، بازگشت نداشته ایم.
 آیا چالشی در مسیر اجرای برنامه ها و آیین نامه های شما وجود دارد؟
اکنون چالش خاصی برای تحویل نداریم و برنامه روال عادی خودش را طی می کند و کمیته ها هرهفته برگزار می شود. تأخیر افتادن رسیدگی ها فقط درصورتی است که خانواده در جلسات مشاوره حضور مداوم نداشته باشد یا هماهنگی برای بازدید منزل، سخت باشد و شرایط خانواده مناسب نباشد. ما همه برنامه ها را پیوسته دنبال می کنیم تا هرچه زودتر کودک، صاحب خانواده شود.