مهدی اسماعیل پور  | روزنامه‌نگار 

بخش زیادی از ترافیک روزانه شهر تهران به‌دلیل ورود افرادی است که از شهرها و شهرک‌های اقماری برای کار و تحصیل به پایتخت می‌آیند. به همین دلیل از سال‌ها پیش لزوم اتصال متروی تهران به شهرهای اقماری مطرح شده است. به تازگی شهردار تهران از ساخت 2خط اکسپرس خبر داد که شرق و غرب پایتخت را با ریل راه آهن به شهرهای اقماری متصل می‌کند. حبیب‌الله رضایی‌ملک، مدیر فنی و مهندسی شرکت متروی تهران، درباره جزئیات این 2 خط اکسپرس توضیح می‌دهد.


آخرین وضعیت پروژه خطوط اکسپرس 
در طرح جامع حمل‌ونقل ریلی تهران، برای پایتخت 2خط اکسپرس(سریع السیر) در مسیر هشتگرد- پاکدشت و ورامین و رودهن- اندیشه تعریف شده است. تاکنون ساخت این2خط، مبدا و مقصد و مسیر عبوری آنها  نهایی شده است. همچنین جزئیات اجرای پروژه ازجمله اینکه خط از کدام کوچه و خیابان‌ها و با چه عمقی عبور می‌کند، فواصل ایستگاه‌ها از یکدیگر، نوع تجهیزات، نوع و تعداد ناوگان مورد نیاز و... مشخص خواهد شد. انجام مطالعات 3بخش دارد که بخش اول آن بین 8تا12‌ماه و سایر بخش‌های آن نیز بین 6تا8‌ماه زمان می‌برد. در مجموع اگر تمام کارهای مطالعاتی بموقع پیش برود، مطالعات سال1406 به پایان خواهد رسید. در ادامه هم انتخاب پیمانکار و آغاز پروژه را خواهیم داشت.

تفاوت ناوگان خطوط مترو و خطوط اکسپرس 
در زمینه ناوگان، ناوگان خطوط اکسپرس با ناوگان متروی شهری تفاوت‌هایی دارد. برای مثال برق ناوگان مترو از طریق ریل سوم تامین می‌شود، اما احتمالا تامین برق مورد نیاز ناوگان خطوط اکسپرس از طریق کابل بالاسری خواهد بود. همچنین شتاب و سرعت تجاری ناوگان اکسپرس از قطارهای مترو باید بیشتر باشد. البته قرار هم نیست قطارهایی عجیب و غریب برای خطوط اکسپرس در مدار قرار بگیرند و تفاوت آنها بیشتر به نحوه تامین برق و شتاب بیشتر مربوط می‌شود.

آغاز پروژه احداث 2خط اکسپرس 
در طرح جامع حمل‌ونقل ریلی، زمان ساخت این 2خط اکسپرس افق1420 است، اما مانند 4خط جدید مترو، برنامه شهرداری و شرکت متروی تهران این است که این پروژه‌ها نیز مانند خطوط جدید 8، 9، 10و11 مترو زودتر از زمان تعیین شده اجرا شود و به بهره‌برداری برسد. کارهای مطالعاتی پروژه حدود 
یک سال و نیم دیگر تمام می‌شود. بعد از تکمیل مطالعات، اگر تمام کارها به‌ویژه تامین مالی پروژه توسط دولت اجرایی شود، در مدت 5تا6سال می‌توان هردو خط اکسپرس را تکمیل کرد و تحویل مردم داد. به‌عبارت دیگر درصورت تامین مالی بموقع سال1412 به‌طور کامل هردو خط اکسپرس ساخته  می شود  و به بهره‌برداری می‌رسد و در اختیار مردم قرار می‌گیرد.

3تا 4کیلومتر فاصله هر ایستگاه
براساس طرح خطوط اکسپرس  در داخل شهر تهران با خطوط متروی پایتخت ایستگاه‌های مشترک و تقاطعی دارند. البته مسیر ریلی، تونلی و سکوهای مجزای خودشان را خواهند داشت اما برخلاف  دیگر ایستگاه‌های تبادلی مترو، ورودی مستقل نخواهند داشت. متوسط فاصله هر ایستگاه در متروی تهران یک کیلومتر است، چون هدف اصلی پوشش حداکثری تمام مناطق است، اما در خطوط اکسپرس باتوجه به اینکه سرعت جابه‌جایی در اولویت قرار دارد، میانگین فاصله هر ایستگاه 3تا 4کیلومتر خواهد بود. هدف این است که 2خط اکسپرس مانند شاهرگ مسافران را به مویرگ‌ها یعنی خطوط متروی تهران و مسیرهای اتوبوسرانی برسانند و پخش کنند.


دولت منابع ساخت خطوط اکسپرس را تأمین می‌کند 
 علیرضا زاکانی، شهردار تهران: 2خط اکسپرس مترو برای تهران درنظر گرفته‌ایم که از شمال شرق به جنوب غرب و از شمال غرب به جنوب شرق متصل می‌شوند. این خطوط ظرفیت بالایی برای جابه‌جایی مسافران ایجاد می‌کنند. خطوط اکسپرس این امکان را ایجاد می‌کنند که شرایط رفت‌وآمد به تهران تسهیل شود. یک خط از اندیشه به پردیس و خط دیگر از هشتگرد به ورامین می‌رود. این خطوط عمدتاً خارج از تهران احداث می‌شوند و توقف حداقلی دارند و مسافران را در ایستگاه‌های تبادلی جابه‌جا می‌کنند. طبق تفاهمنامه، دولت متقبل ساخت این خطوط شده و منابع آن را تامین می‌کند. بهره‌برداری از این 2خط نیز برعهده شهرداری تهران خواهد بود تا به شهرستان‌های پیرامونی مانند شهریار و رباط‌کریم خدمت‌رسانی شود.