به گزارش خبرگزاری آنا، علی باقر طاهری نیا با بیان اینکه اجرای مؤثر سیاست‌های کلان علم و فناوری نیازمند مشارکت نخبگان و دانشگاهیان در سطح استان‌هاست، افزود: هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی می‌توانند با بهره‌گیری از ظرفیت علمی و تجربی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها، پژوهشگران و فعالان فناوری، نقش محوری در تحقق اهداف نقشه جامع علمی کشور ایفا کنند.

طاهری‌نیا خاطرنشان کرد: تدوین برش استانی نقشه جامع علمی کشور باید با توجه به ویژگی‌ها، مزیت‌های نسبی و اولویت‌های علمی هر استان انجام شود تا ضمن هم‌افزایی میان بخش‌های علمی، صنعتی و اقتصادی، مسیر توسعه متوازن علم و فناوری در کشور هموار گردد.

سلیمی: حکمرانی فرهنگی و علمی کشور باید هم‌زمان فراملی، ملی و محلی باشد

همچنین در این نشست، غلامرضا سلیمی، معاون ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، با اشاره به نقش کلیدی این شورا به عنوان قرارگاه حکمرانی نرم قدرت نظام جمهوری اسلامی، تأکید کرد که دستیابی به یک ایران پیشرفته و قوی مستلزم تقویت بنیان‌های فرهنگی و دانش‌بنیان انقلاب اسلامی است.

در ابتدای سخنان خود، سلیمی ضمن تبریک به رئیس هیئت اندیشه‌ورز استان کهگیلویه و بویراحمد، به‌خاطر تلاش‌های ایشان در تشکیل یکی از نخستین هیئت‌های اندیشه‌ورز در سطح کشور، اظهار کرد: انقلاب اسلامی در ذات خود یک انقلاب فرهنگی بوده است؛ یعنی تغییری بنیادین که در عین حال تدریجی و نرم است. این تغییر نرم و تدریجی در حوزه فرهنگ، سه سطح دارد مفروضات بنیادین (Basic Assumptions)، ارزش‌ها (Values) و مصنوعات و نمادهای ظاهری (Artifacts).

وی افزود: هدف اصلی این انقلاب فرهنگی، احیا، تقویت و تداوم هویت اسلامی-ایرانی-انقلابی در میان ملت مسلمان ایران است. این هویت باید از طریق نظام فرهنگی کشور، که کارکرد اصلی‌اش هویت‌بخشی جمعی است، راهبری شود.

سلیمی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری، تصریح کرد که شورای عالی انقلاب فرهنگی مأموریت دارد تا در عرصه‌های فرهنگ و دانش، الگوهای حکمرانی را طراحی کرده و با تولید اسنادی همچون نقشه جامع علمی کشور، سند مهندسی فرهنگی و صلاح تحول بنیادین آموزش و پرورش، زمینه‌های ریل‌گذاری و قاعده‌گذاری را فراهم آورد.

وی در ادامه تأکید کرد که حکمرانی مؤثر در حوزه‌های فرهنگ و علم نمی‌تواند سلسله‌مراتبی و تمرکزگرا باشد، بلکه باید هم‌زمان در سطوح فراملی، ملی و محلی شکل بگیرد. به‌دلیل تنوع مسائل و تکثر ظرفیت‌های علمی و فناورانه در کشور، نیازمند حکمرانی محلی علم و فناوری (Local Governance of Science and Technology) هستیم. یعنی نظام مسائل علمی و فناورانه هر استان باید به‌عنوان مبنای عمل قرار گیرد و برای حل آن مسائل، بسته‌های سیاستی و الگوهای تسهیل‌گری و تنظیم‌گری طراحی شود.

معاون ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی از مشارکت گسترده نخبگان جامعه علمی کشور در تدوین نقشه جامع علمی کشور یاد کرد و گفت: پس از حدود ۱۵ سال تلاش، امسال با مشارکت فعال جامعه علمی، فراخوانی عمومی صادر شد، نامه‌هایی به تمام هیئت‌های اندیشه‌ورز استان‌ها ارسال گردید و کلاس‌های آموزشی برگزار شد. خوشبختانه بسیاری از استان‌ها بدون انتظار برای دریافت نقشه از مرکز، خودشان در فرآیند تدوین نقشه جامع علمی کشور مشارکت فعال داشتند و در یک مدل سیاست‌گذاری گفتگومحور و از پایین به بالا، نقش‌آفرینی کردند.

سلیمی با اشاره به کم‌رنگی مشارکت استان کهگیلویه و بویراحمد در این فرآیند، از رئیس این هیئت خواست که پیگیری لازم را در این زمینه انجام دهند. پس از تصویب نهایی نقشه جامع علمی کشور در شورای عالی انقلاب فرهنگی، باید به سرعت به سمت تهیه برش استانی این نقشه حرکت کنیم. یعنی آمایش علمی و فناورانه بر اساس شرایط آب‌وهوایی، جغرافیایی، اقلیمی و مزیت‌های رقابتی هر استان صورت گیرد.

وی تأکید کرد: کشور ما از نظر ظرفیت‌های اقلیمی، جغرافیایی، ژئوپلیتیکی و استراتژیک، یک کشور برتر و ممتاز است. اما متأسفانه، همان‌گونه که مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی فرمودند، در دنیا رتبه اول را در عدم بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها داریم. هر استان باید بر اساس نیازها و مسائل خاص خود، اسناد و سیاست‌های هدفمندی را تولید کند تا بتوانیم از این ذخایر بی‌بدیل بهره‌برداری مؤثری داشته باشیم.

معاون ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، تأکید کرد که یکی از مهم‌ترین دستور کارهای امسال، تهیه برش استانی نقشه جامع علمی کشور است که با مشارکت استانداری‌ها، دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان، پارک‌های علم و فناوری و سایر ذینفعان حوزه علم و فناوری باید راهبری شود.

وی افزود: هیئت‌های اندیشه‌ورز استان‌ها نه تنها مأموریت مشورتی دارند، بلکه سه وظیفه اصلی بر عهده آن‌ها گذاشته شده است: اول، نظارت بر اجرای اسناد و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در سطح استان؛ دوم، تشکیل میزهای تخصصی در حوزه‌های مختلف علم و فناوری و سوم، تسهیل تعامل بین بازیگران نظام علم و فناوری در سطح محلی.

سلیمی با اشاره به فعالیت‌های جاری ستاد فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، از تشکیل چندین میز تخصصی خبر داد که هر کدام در حال پردازش چالش‌های خاصی در حوزه علم و فناوری هستند، هفته آینده بسته‌ای سیاستی برای حل چالش‌های نخبگان در صحن ستاد علم و فناوری ارائه خواهد شد. از نخبگان استان که عضو هیئت اندیشه‌ورز هستند، تقاضا داریم پیشنهادات عملی خود را برای ما ارسال کنند تا در مسیر تصویب قرار گیرد.

وی درباره میز آیین‌نامه ارتقای اعضای هیئت علمی گفت: این آیین‌نامه بر اساس اصول ۱۱‌گانه مصوب شورای عالی بازنگری شده است. وزارت‌های علوم و بهداشت و همچنین شورای تحول علوم انسانی پیشنهادات خود را ارسال کرده‌اند. اکنون در مرحله بررسی هستیم که آیا این اصول به‌خوبی در آیین‌نامه جاسازی شده‌اند یا خیر.

معاون ستاد علم و فناوری درباره میز رتبه‌بندی دانشگاه‌ها بیان کرد: هدف ما دستیابی به یک الگوی رنکینگ بومی است که ضمن توجه به اقتضائات داخلی، از تجربیات جهانی نیز بهره ببرد.

سلیمی با اشاره به میز تأمین مالی دانشگاه‌ها اعلام کرد: در این میز به دنبال طراحی مدل‌های نوین تأمین منابع مالی پایدار برای دانشگاه‌ها هستیم.

وی درباره میز ساماندهی و مأموریت‌گرایی دانشگاه‌ها گفت: در این حوزه، هیئت اندیشه‌ورز استان خراسان رضوی یک بسته پیشنهادی ارسال کرده و آن را در جلسه شورا ارائه داده است. همچنین هیئت اندیشه‌ورز استان فارس نیز بسته سیاستی آمایش آموزش عالی را برای ما ارسال کرده است.

معاون ستاد علم و فناوری با تأکید بر اینکه هیئت‌های اندیشه‌ورز می‌توانند میزهای تخصصی متناظر با میزهای شورای عالی را در سطح استان تشکیل دهند، گفت: ما در شورای عالی تمام اضلاع چرخ علم و فناوری را در نظر گرفته‌ایم که شامل دانشگاه، پژوهشگاه، شرکت‌های دانش‌بنیان، پارک‌های علم و فناوری و سایر بازیگران است. هیئت‌های اندیشه‌ورز نیز باید این بازیگران را در سطح استان شناسایی کرده و در قالب میزهای تخصصی، تعامل مؤثری بین آن‌ها ایجاد کنند.

سلیمی تأکید کرد که هیئت اندیشه‌ورز استان کهگیلویه و بویراحمد به‌صورت مستقیم و بلاواسطه به شورای عالی انقلاب فرهنگی متصل است و این ارتباط، جایگاه ویژه‌ای به آن می‌دهد.

وی ادامه داد: در نظام جمهوری اسلامی بیش از ۱۰۰ شورای عالی وجود دارد که برخی از آن‌ها سال‌ها تشکیل نمی‌شوند. اما شورای عالی انقلاب فرهنگی با حکم امام راحل تأسیس شده و مصوبات آن در حکم قانون است. دیوان عدالت اداری نیز نمی‌تواند در مصوبات این شورا در حوزه‌های آموزشی و پژوهشی ورود داشته باشد. این مصوبات از ثبات و پایداری قانونی بالایی برخوردارند.

سلینی افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی یکی از سه شورای فراقوه‌ای نظام است و واقعا به‌عنوان قرارگاه حکمرانی نرم قدرت نظام شناخته می‌شود. این شورا قرارگاه راهبردی برای ساخت ایرانی قوی، فرهنگ‌پایه و دانش‌بنیان است.

معاون ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، با اشاره به ساختار جدید این شورا در دوره جدید، بیان کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی دارای پنج ستاد تخصصی شامل ستاد علم و فناوری، ستاد فرهنگی و اجتماعی، ستاد زنان و خانواده، ستاد تعلیم و تربیت و ستاد سلامت است. این ستادها، هر کدام در حوزه تخصصی خود، مسئولیت حکمرانی فرهنگی و علمی کشور را بر عهده دارند. ستاد علم و فناوری نیز به‌عنوان قرارگاه حکمرانی فناوری کشور، با مشارکت بازیگران اصلی نظام علمی، از جمله وزارت علوم، وزارت بهداشت، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سایر نهادهای مرتبط در حال انجام این مأموریت است.

سلیمی افزود که این تحول جدید در شورای عالی انقلاب فرهنگی، بر اساس دستور مستقیم مقام معظم رهبری و با تدبیر دکتر خسرو پناه، دبیر شورا، آغاز شده است، مقام معظم رهبری فرمودند: شورای عالی انقلاب فرهنگی در دوره جدید نخواهد توانست به وظایف خود عمل کند، مگر اینکه تحولی عمیق در ساختار و عملکرد آن رخ دهد. بر این اساس، سند تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد که دو محور اصلی دارد، تحول ساختاری یعنی تمرکززدایی، تفویض اختیار و استفاده از ظرفیت تمامی بازیگران نظام فرهنگی و علمی در سطوح ملی و محلی و تحول مقبولیتی یعنی تثبیت جایگاه شورا به‌عنوان قرارگاه راهبردی حکمرانی نرم قدرت در کشور است.

وی تأکید کرد که در این رویکرد جدید، شورای عالی دیگر نباید در امور اجرایی تصدی داشته باشد، بلکه باید به‌طور ویژه به سیاست‌گذاری راهبردی بپردازد. وظایف اجرایی باید به بازیگران محلی و ملی سپرده شود. همین‌جا است که نقش هیئت‌های اندیشه‌ورز استان‌ها به‌عنوان بازوی محلی شورا، برجسته می‌شود.

سلیمی خطاب به اعضای هیئت اندیشه ورز عنوان کرد: شما مسائل و چالش‌های استانی را شناسایی کرده، بسته‌های سیاستی و پیشنهادات عملی تدوین کنید و به شورای عالی ارسال نمایید.  درخواست‌ها، نیازها و مأموریت‌هایی که از سوی شورا و ستادهای تخصصی به استان‌ها ارجاع می‌شود، باید با مشارکت هیئت‌ها پیگیری و اجرا شوند.

این نشست با استقبال گسترده اعضای هیئت اندیشه‌ورز استان همراه بود و زمینه‌ساز همکاری‌های نزدیک‌تر بین ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی و استان کهگیلویه و بویراحمد در ماه‌های آینده شد.