شناسهٔ خبر: 75497286 - سرویس استانی
نسخه قابل چاپ منبع: ایرنا | لینک خبر

بحران آبی و کشاورزی پایدار؛ چالش‌های گلستان در آستانه تحول

گرگان- ایرنا- استان گلستان، به عنوان یکی از مهم‌ترین قطب‌های تولید محصولات کشاورزی ایران، با چالش‌های عمیق کم‌آبی و وابستگی بیش از حد به منابع زیرزمینی روبرو است و این شرایط برای استان کشاورزی‌محوری که بخش عمده‌ای از آب آشامیدنی خود را از منابع زیرزمینی تأمین می‌کند، تهدیدی جدی به شمار می‌رود.

صاحب‌خبر -

به گزارش ایرنا، بر اساس آخرین برآوردها، بیش از ۲۹۰ شهر و روستای گلستان در وضعیت تنش آبی قرار دارند و کسری آب آشامیدنی آن به بیش از ۱۲۰۰ لیتر بر ثانیه رسیده است.

در نشست تخصصی روز شنبه با حضور مقامات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان و کارشناسان ملی، راهکارهایی چون تکمیل سدهای نیمه‌تمام، توسعه سامانه‌های نوین آبیاری و سرمایه‌گذاری در فاضلاب مورد تأکید قرار گرفت.

معاون فنی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی گلستان، با اشاره به بحران آبی استان، بر ضرورت تکمیل فوری پروژه‌های اولویت‌دار حوزه آب تأکید کرد و گفت: با توجه به کسری شدید آب آشامیدنی و تنش در ۲۹۰ نقطه، اقدامات کلیدی شامل تکمیل سدهای نیمه‌تمام مانند نرماب، شتاب‌بخشی به سامانه‌های نوین آبیاری، شیرین‌سازی آب دریای خزر و محرومیت‌زدایی روستایی، حیاتی است.

هادی کلانتری اظهار کرد: سد نرماب، به عنوان پروژه‌ای استراتژیک، برای تامین آب آشامیدنی و صنعتی شهرستان‌های گنبدکاووس، مینودشت، گالیکش و آزادشهر و همچنین ۱۳۰ روستای مرزی با جمعیتی بالغ بر ۵۵۰ هزار نفر طراحی شده است.

وی از برنامه‌ریزی برای تکمیل مرحله اول و آبگیری این سد خبر داد و افزود: با پیگیری‌های اخیر، این هدف در دستور کار قرار گرفته با این حال، برای بهره‌برداری کامل، احداث تصفیه‌خانه، اسکان روستاهای واقع در مخزن و تکمیل شبکه انتقال آب باید در اولویت اعتبارات ملی و استانی قرار گیرد.

کلانتری در ادامه به وضعیت نامطلوب فاضلاب گلستان اشاره کرد و یادآور شد: سرانه بهره‌مندی از تأسیسات فاضلاب در گلستان تنها ۲۲ درصد است در حالی که میانگین کشوری ۵۸ درصد گزارش می‌شود.

وی با استناد به برنامه جامع توسعه دریامحور و مصوبات ستاد ملی تالاب‌ها، بر لزوم جمع‌آوری کامل فاضلاب در سواحل جنوبی خزر و حاشیه خلیج گرگان تأکید ورزید و پیگیری تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام را در اولویت ملی و استانی دانست.

بحران آبی و کشاورزی پایدار؛ چالش‌های گلستان در آستانه تحول سد در حال ساخت نرماب گلستان

معاون برنامه‌ریزی و توسعه اقتصادی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی گلستان هم گفت: با توجه به مصوبات ستاد ملی تالاب‌ها، تقویت ردیف‌های اعتباری ضروری است.

محمدرضا ناهیدی با استناد به برآوردهای مرکز آمار ایران، تولید ناخالص داخلی گلستان در سال گذشته را حدود ۲۹۰ همت اعلام کرد که ۱۷ درصد آن (۵۰ همت) به بخش زراعت و باغداری تعلق دارد.

وی افزود: با ۱.۷ میلیارد مترمکعب منابع آب و ۶۴۰ هزار هکتار زمین کشاورزی، ظرفیت ایجاد ارزش افزوده ۵۰ همت و اشتغال ۱۳۰ هزار نفر وجود دارد، اما وابستگی به منابع زیرزمینی که افت ۶۰ درصدی آن گزارش شده، این پتانسیل را تهدید می‌کند.

ناهیدی با اشاره به تغییر الگوی کشت در دهه‌های اخیر، یادآور شد: سطح زیر کشت پنبه از بیش از ۱۵۰ هزار هکتار در دهه ۱۳۵۰ به حدود ۹ هزار هکتار کاهش یافته، در حالی که شالی از ۱۵ هزار به ۷۰ هزار هکتار افزایش داشته است.

معاون برنامه‌ریزی و توسعه اقتصادی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی گلستان ادامه داد: توسعه کشت قراردادی با قیمت‌های تضمینی و تسهیلات ارزان‌قیمت را راهکار احیای پنبه عنوان کرد.

وی بر لزوم حرکت به سمت توسعه گلخانه‌ها تأکید کرد و گفت: به دلیل تکلیف ملی برای تولید گندم و دانه‌های روغنی در راستای امنیت غذایی، پیشرفت در این حوزه کند بوده است اما معتقدیم بر اساس آمار جهاد کشاورزی، گلستان با ۱۱۵ هکتار گلخانه فعال (رتبه سوم کشوری) و هدف ۲۲۰ هکتار تا ۱۴۰۵، پتانسیل تبدیل شدن به بهشت گلخانه‌ای ایران را دارد.

رئیس امور آب، کشاورزی و محیط زیست سازمان برنامه و بودجه، نیز بر سرمایه‌گذاری مؤثرتر دولت در سه استان ساحلی شمالی، از جمله گلستان، تأکید کرد و وضعیت نگران‌کننده دریای خزر و تولید ماهیان خاویاری را برجسته ساخت.

محمد ابراهیم‌نیا اظهار کرد: بر اساس تخصیص‌های اخیر، ۳۲۰ میلیارد تومان از بودجه امسال برای توسعه شبکه فاضلاب و رفع تنش آبی اختصاص یافته که می‌تواند بخشی از این چالش را مرتفع کند.

وی بر بازنگری مدل مفهومی توسعه گلستان تأکید کرد و خواستار تدوین مدل بومی معماری توسعه با ظرفیت دانشگاه‌ها شد تا بودجه‌ریزی به سمت بهبود کیفیت حکمرانی و شاخص‌های پایدار هدایت شود که این رویکرد، می‌تواند کشاورزی را از تهدید بحران آب به فرصت پایداری تبدیل کند.

ابراهیم‌نیا سد نرماب را به عنوان یکی از پروژه‌های بزرگ و راهبردی برای تأمین آب آشامیدنی، کشاورزی و کنترل سیلاب برجسته ساخت و خواستار پیگیری ملی و حمایت ویژه شد.