به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، فریده ملاعسگری جامعه شناس و مدیر موسسه و انتشارات اندیشه فاخته در نشست علمی تخصصی نقد و بررسی جامعهشناسانه کتاب «یکیشون خیلی خوبه» خاطراتی طنز از خواستگاری دختران که به مسائل فرهنگی و اجتماعی ازدواج دختران در قالب طنز اجتماعی میپردازد، گفت: عوامل متعددی از قبیل عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی از جمله بالا رفتن سطح تحصیلات زنان، حضورشان در عرصه عمومی و اجتماعی، استقلال اقتصادی، تغییر نگرش و ارزشهای جوانان و زنان از سنتی به مدرن و فرد گرایی در کاهش ازدواج طی چند سال اخیر دخیل است.
وی با اشاره به اینکه زنان برای آموزش خود در حوزههای مهارتهای زندگی و شغلی وقت بیشتری اختصاص میدهند و به ارزشهای زندگی نوین پایبندتر هستند، افزود: پسران و خانوادههایشان همچنان پایبند به ارزشها و نقشهای سنتی زن در خانواده هستند که همین موضوع موجب چالش و تضاد برای دختران در امر ازدواج شده است.
در ادامه فاطمه موسوی پژوهشگر حوزه زنان و خانواده با تشریح خط سیر ازدواج زنان و تاریخ اجتماعی آن از زمان قاجار تاکنون با بیان اینکه نهاد خانواده در ۱۰۰ سال اخیر بیشترین تغییرات را داشته است، بیان کرد: در زمان قاجار همچون جوامع پیشامدرن ازدواج واقعه مهمی در زندگی فرد بوده و باعث شده که از کودکی وارد دوران بزرگسالی شوند.
وی اضافه کرد: خانواده گسترده که در واقع یک واحد تولیدی بوده است، برای جوامع ماقبل صنعتی جوابگو بوده است و بعد از صنعتی شدن خانواده رفته رفته از گسترده به هستهای تغییر شکل داده است،
در بخش دیگری از این نشست فهیمه نظری جامعهشناس و پژوهشگر خانواده، خواستگاری را یک نظم اجتماعی دانست که تابع قدرت است و یادآور شد: در این آیین همیشه مردان هستند که پیشقدم و پیشگام میشوند و به عنوان یک نظم نمادین حتی تا به امروز که شیوههای نوین ازدواج رایج است، شروع به تکرار کرده است.
نظری با بهرهگیری از نظریه میدان بوردیو خواستگاری را یک میدان اجتماعی در نظر میگیرد که سرمایه فرهنگی و اقتصادی در انتخابگری پسر به عنوان کنشگر و خانوادهاش اثرگذار است.
وی با اشاره به خشونت نمادین پنهان در خواستگاری و روابط قدرت میان زن و مرد به سلطهگری از طریق درخواستهای نرم گفت: شخصیتهای زن در این کتاب منفعل نبودند و عاملیت و کنشگری داشتند.
این جامعهشناس و پژوهشگر خانواده با اشاره به اینکه در ازدواج سنتی خانوادهها میدان هستند و آن را کنترل می کنند اما امروزه میدان خواستگاری در رسانه، فضای مجازی و دیتهای در کافه ها جابجا شده است، بیان کرد: با وجودی که در خواستگاری نابرابری سرمایهها و عادتوارهها و تعارض سنت و مدرنیته را می بینیم، اما همچنان ازدواج یک موفقیت برای دختران محسوب می شود و فشار فرهنگی بر دوش آنان است.
∎