صمدنژاد ابراهیمی مدیرکل پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا، با بیان اینکه با فعال شدن مکانیزم ماشه از سوی برخی اعضای شورای امنیت، جامعه علمی ایران وارد مرحله‌ای حساس شده است؛ تاکید کرد: کارشناسان و مدیران پژوهشی معتقدند این شرایط می‌تواند بر همکاری‌های بین‌المللی، پروژه‌های مشترک و جریان نوآوری کشور اثر بگذارد، اما همزمان فرصتی برای بازتعریف سیاست‌ها و تقویت ظرفیت‌های داخلی فراهم کرده است.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، با بیان اینکه فعال شدن مکانیزم ماشه می‌تواند تأثیراتی بر جریان علم و فناوری کشور داشته باشد، گفت:فعال شدن مکانیزم ماشه، گرچه در ظاهر اقدامی سیاسی و حقوقی است، اما در عمل می‌تواند بخشی از همکاری‌های بین‌المللی علمی و فناورانه ایران را تحت فشار قرار دهد. پروژه‌های مشترک، تبادلات پژوهشی و دسترسی به تجهیزات و منابع ممکن است با محدودیت یا کندی مواجه شوند. با این حال، تجربه سال‌های گذشته نشان داده که جامعه علمی ایران همیشه راه‌هایی برای ادامه مسیر یافته است.
او افزود: بازگشت محدودیت‌ها می‌تواند بر جریان فناوری، تأمین تجهیزات پیشرفته و دسترسی به منابع مالی پژوهشی اثر بگذارد. این شرایط ممکن است دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان را بیش از سایر بخش‌ها تحت تأثیر قرار دهد.
نژادابراهیمی با نگاه واقع‌بینانه و انسانی به وضعیت موجود؛ تاکید کرد: شاید شرایط فعلی دشوار به نظر برسد، اما محدودیت‌ها می‌توانند محرکی برای رشد داخلی و تقویت نوآوری بومی باشند. این مرحله می‌تواند فرصتی برای خوداتکایی علمی، بازتعریف همکاری‌های منطقه‌ای و ارتقای تاب‌آوری پژوهشگران ایجاد کند.
او توضیح داد: تمرکز بر همکاری‌های منطقه‌ای، تعامل با کشور‌هایی که رویکرد مستقل دارند و استفاده از ظرفیت شبکه‌های علمی داخلی می‌تواند بخشی از راهکارهای مقابله با اثرات منفی باشد. ما نباید فقط به فشار نگاه کنیم؛ بلکه باید راهکارهای عملی برای حفظ و حتی ارتقای کیفیت پژوهش و نوآوری طراحی کنیم.
راهکارهای پیشنهادی
نژادابراهیمی به برخی اقدامات دفتر سیاست‌گذاری پژوهشی اشاره کرد و گفت: تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و چندجانبه با کشور‌های آسیایی، اوراسیایی و اتحادیه اوراسیا، گسترش شبکه‌های علمی بومی و ایجاد پلتفرم‌های امن برای تبادل داده‌های پژوهشی، توسعه فناوری‌های داخلی و ساخت تجهیزات کلیدی آزمایشگاهی وحمایت، پژوهش‌های کاربردی و شرکت‌های دانش‌بنیان برای کاهش وابستگی به منابع خارجی، توسعه آموزش‌های مجازی و دوره‌های بین‌المللی آنلاین و فراهم سازی دسترسی پژوهشگران به پلتفرم‌های آموزشی بین‌المللی به‌عنوان جایگزین بخشی از تبادلات بین‌المللی و حمایت ویژه از فرصت‌های مطالعاتی کوتاه مدت اساتید و دانشجویان از جمله راهکارهاست.
وی با تأکید بر اهمیت نگاه انسانی و همدلانه گفت: علم همیشه زنده است و محدودیت‌ها نمی‌توانند انگیزه پژوهشگران ایرانی را خاموش کنند. فعال شدن مکانیزم ماشه ممکن است چالشی ایجاد کند، اما همزمان فرصتی برای بازنگری در راهبرد‌های علمی کشور فراهم کرده است. با هماهنگی، خلاقیت و تصمیم‌گیری هوشمند، می‌توان حتی از دل فشار‌های بیرونی مسیر‌های تازه‌ای برای رشد و توسعه علمی کشور ساخت.
انتهای پیام/