به گزارش خبرگزاری آنا، پژوهش‌ها و مطالعات منتشر شده از سوی محققان در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که میزان گرایش به مصرف دخانیات در بین نوجوانان و جوانان افزایش چشمگیری یافته است. اگرچه در گذشته بیشتر شاهد استعمال دخانیات در بین پسران بوده‌ایم، اما امروزه عواملی مانند تغییر نگرش‌ها و مسائل اجتماعی و فرهنگی و روانی، دختران را بیشتر به دام این معضل خطرناک انداخته است.
با توجه به بازگشایی دانشگاه‌ها و آغاز سال تحصیلی جدید، اتخاذ تدابیر لازم و مؤثر برای فرهنگ‌سازی مناسب از همان ابتدای ورود نودانشجویان به فضای علمی، امری ضروری و حیاتی است.
حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه در اجلاس معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌های وزارت علوم گفته بود: گرایش به مصرف دخانیات در سال‌های اخیر به‌طور نگران‌کننده‌ای در حال افزایش است و یکی از نکات قابل توجه، رشد این روند در میان دختران است که نسبت به پسران با شیب بیشتری رخ داده است. این موضوع به عنوان یکی از چالش‌های جدی سلامت عمومی در جامعه مطرح بوده و نیازمند واکنش سریع و برنامه‌ریزی دقیق در سطوح مختلف به ویژه معاونت‌های فرهنگی دستگاه‌های متولی است..
فشار‌های روانی و اجتماعی، به‌ویژه در دوره‌های بحرانی و پر استرس زندگی جوانان، از عوامل مهم گرایش آنها به استعمال دخانیات به شمار می‌رود. این مسئله تا حدی شایع است که حتی در میان قشر فرهیخته و علمی، یعنی دانشجویان، نیز شاهد رشد آن هستیم. دانشجویانی که با هدف کسب علم و دانش و گشودن دریچه‌های نوین علم و فناوری وارد دانشگاه‌ها می‌شوند، اما برخی از آنان به دلیل کمبود آگاهی کافی و نبود برنامه‌های پیشگیرانه مؤثر، در معرض این آسیب قرار می‌گیرند.
پژوهش‌ها حاکی از آن است که عوامل مؤثر بر گرایش به دخانیات در میان دختران و پسران متفاوت است و هر گروه تحت تأثیر محرک‌های خاص خود قرار دارد. برای مثال، در میان دختران، گرایش به دخانیات بیشتر با موضوعات مربوط به تصویر اجتماعی، نیاز به پذیرش گروهی، کاهش استرس و مقابله با اضطراب مرتبط است. در حالی که در پسران، عوامل مانند جلب توجه، تمایل به تجربه هیجان و گاهی تأثیر دوستان و همسالان بیشتر نقش دارد. این تفاوت‌ها اهمیت شناخت عمیق و دقیق‌تر این عوامل را برای طراحی برنامه‌های مقابله‌ای و پیشگیرانه نمایان می‌سازد.
مشارکت دانشجویان؛ کلید موفقیت در پیشگیری از مصرف دخانیات
وحید شالچی، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا، ضمن تشریح برنامه‌های این وزارتخانه برای پیشگیری از گرایش دانشجویان به استعمال دخانیات، اظهار کرد: در این زمینه، بیشترین فعالیت‌ها از طریق خود دانشجویان انجام می‌شود. دانشجویان علاوه بر دریافت آموزش‌های متعدد، در کانون‌های فعال حوزه سلامت حضور دارند و خودشان اقدامات فرهنگی لازم برای ترویج سبک زندگی سالم را پیگیری می‌کنند.
وی افزود: به نظر من، موثرترین راه برای مقابله با این معضل، مشارکت مستقیم دانشجویان است. ما طرحی را اجرا می‌کنیم که در آن صد‌ها دانشجو در حوزه سبک زندگی سالم آموزش می‌بینند و از طریق کانون‌ها و بهره‌گیری از هنر، فرهنگ زندگی سالم را ترویج می‌دهند.
شالچی همچنین تاکید کرد: هدف نهایی ما ایجاد محیط‌های دانشگاهی سالم است که از لحاظ سلامت، الگویی نمونه برای سایر فضا‌ها باشند.
همکاری گسترده؛ راه‌حلی برای بحران رو به رشد مصرف دخانیات در جوانان
با توجه به پیچیدگی موضوع و تأثیر عوامل متعدد اجتماعی، فرهنگی و روانی، نمی‌توان انتظار داشت که یک برنامه واحد و کلی برای همه گروه‌ها پاسخگو باشد. به همین دلیل، طراحی و اجرای برنامه‌های فرهنگی هدفمند و هوشمند، بر پایه تحقیقات دقیق، داده‌های میدانی و مشارکت فعال جوانان، بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد.
اقدامات فرهنگی می‌تواند شامل آموزش‌های تخصصی در مدارس و دانشگاه ها، ایجاد کمپین‌های رسانه‌ای مؤثر، استفاده از ظرفیت سلبریتی‌ها و چهره‌های محبوب در انتقال پیام‌های پیشگیرانه و طراحی فضا‌های امن و حمایتی برای جوانان باشد.
علاوه بر این، همکاری میان بخش‌های مختلف جامعه از جمله وزارت آموزش و پرورش، وزارت بهداشت، رسانه‌ها، خانواده‌ها و نهاد‌های مردمی، می‌تواند نقش کلیدی در مقابله با این بحران ایفا کند.
انتهای پیام/