به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در شیراز، اکبر صحرایی، نویسنده و پژوهشگر ادبیات داستانی، متولد شیراز و دارای درجه یک هنری ایران است. او پیش از انقلاب با مطالعه آثار محمود حکیمی، جلال آل‌احمد و نویسندگان کلاسیک جهان وارد دنیای ادبیات شد، اما جنگ تحمیلی مسیر زندگی‌اش را تغییر داد و او را به سوی نویسندگی سوق داد. صحرایی در مصاحبه‌ای گفته است: «با نوشتن خاطرات خود و دوستان دوران جنگم خود را التیام می‌دهم. حس می‌کنم به دوستان رفته‌ام مدیونم…».
آغاز نویسندگی او با داستان‌های کوتاه در نشریات و روزنامه‌های دهه ۷۰ و سپس دو هفته تخصصی جنگ کمان بود. نخستین مجموعه‌اش، کانال و مهتاب (۱۳۷۸)، او را به‌عنوان صدایی تازه در ادبیات جنگ مطرح کرد. در دهه‌های بعد، با خلق مجموعه‌هایی چون طنز خمپاره خواب‌آلود، رمان پرونده ۳۱۲، تپه جاوید و راز اشلو و رمان دو جلدی حماسی کتیبه ژنرال جایگاه خود را در میان نویسندگان شاخص کشور تثبیت کرد. بسیاری از آثار او به زبان‌های انگلیسی و عربی ترجمه شده و چندین جایزه معتبر از جمله چند دوره جایزه جلال آل‌احمد، کتاب سال و فصل جمهوری اسلامی و سه دوره کتاب سال دفاع مقدس و… را از آن خود کرده است. داوری جایزه جلال ال احمد و عضو هئیت علمی جایزه جلال ال احمد در کارنامه اوست.
کارنامه نویسنده مردمی
او علاوه بر نگارش ده‌ها مجموعه داستان، رمان و زندگی‌نامه داستانی، از پایه‌گذاران طنز دفاع مقدس نیز به شمار می‌رود. مجموعه هفت‌جلدی دار و دسته دارعلی با طنزی تلخ و انسانی، بخشی از واقعیت‌های جبهه را از زاویه‌ای تازه بازگو می‌کند.
از میان آثارش می‌توان به رمان نوجوان کاش کمی بزرگ‌تر بودم، رمان حافظ هفت، پیرمرد و حوری، قاطر غنیمتی، استوار و متولد قصردشت اشاره کرد؛ آثاری که اغلب با اقبال عمومی و نقد مثبت منتقدین همراه بوده‌اند.
در سال‌های اخیر، او با خلق کتیبه ژنرال، رمانی دو جلدی با بیش از هزار صفحه درباره شهید عبدالله اسکندری به‌نوعی حماسه‌نگار معاصر لقب گرفت؛ اثری که برخی منتقدان آن را «جنگ و صلح ایرانی» نامیده‌اند.
کتاب تازه؛ «آواز بیت‌لاهیا»
جدیدترین اثر اکبر صحرایی با عنوان آواز بیت‌لاهیا حاصل ماه‌ها پژوهش، یادداشت‌برداری و بازنویسی مداوم درباره حوادث بیست ماه اخیر غزه است. این مجموعه شامل بیش از ۳۲ داستان کوتاه است که از دل خرده‌روایت‌های مقاومت جنگ غزه وحواشی جهانی آن زاده شده‌اند.
صحرایی درباره روند خلق این اثر گفت: اتفاقات غزه، حملات رژیم صهیونیستی، ایستادگی مردم و روایت‌های روزمره در فضای مجازی، ذهنم را درگیر کرد. تصمیم گرفتم این سوژه‌ها را در قالب داستان‌های کوتاه بنویسم تا هم از تنوع دیدگاه‌ها استفاده شود و هم سرعت واکنش ادبی حفظ شود. نتیجه، مجموعه‌ای است از روایت‌های انسانی، تلخ، اما امیدوارانه که با هم پیوستگی دارند و در نهایت در کتاب آواز بیت‌لاهیا جای گرفت.
ادبیات در برابر تاریخ؛ واکنش نویسنده به زمان
صحرایی معتقد است نویسنده باید میان تأمل و واکنش سریع تعادل برقرار کند.
او در پاسخ به پرسشی درباره تأثیر واکنش سریع در ادبیات مقاومت گفت: شعر، آنی و احساسی است، اما داستان نیاز به فروکش‌کردن گرد و غبار حادثه دارد. با این حال، اگر نویسنده بیش از حد صبر کند، اثرگذاری اجتماعی از بین می‌رود. در دنیای امروز، گاهی داستان باید به‌موقع نوشته شود تا بتواند ذهن جامعه را بیدار کند، حتی گاه آتشی را خاموش کند.
او سرعت همراه با ژرف‌نگری را ویژگی ادبیات مؤثر امروز می‌داند؛ ادبیاتی که نه‌فقط روایتگر، بلکه روشنگر و بیدارکننده است.
به باور اکبر صحرایی، استان فارس در دهه‌های ۶۰ تا ۸۰ یکی از قطب‌های اصلی ادبیات داستانی ایران بوده است؛ چه در حوزه ادبیات انقلاب اسلامی و چه در جریان روشنفکری. او معتقد است: در آن سال‌ها نویسندگان شاخصی از فارس در سطح ملی درخشیدند؛ از مندنی‌پور، ابوتراب خسروی، سیدحسن حسینی ارسنجانی تا محمد محمودی اما در سال‌های اخیر شاهد افت محسوسی در ظهور چهره‌های تازه هستیم.
صحرایی، تربیت نسل تازه نویسندگان اندیشمند را مهم‌ترین رسالت امروز ادبیات کشور دانست و هشدار داد: اگر حمایت و جریان‌سازی جدی صورت نگیرد، ادبیات معاصربا خلأ نسلی روبه‌رو خواهد شد.
کتاب آواز «بیت لاهیا» به قلم اکبر صحرایی در ۱۰۴ صفحه به بهای ۱۵۰ تومان توسط انتشارات به‌نشر منتشر شده است.
∎