به گزارش جماران به نقل از الجزیره، به نظر می رسد آمریکا با وجود تلاش های اسرائیل برای مختل کردن توافق آتش بس در نوار غزه به روش های مختلف، مصمم است به اجرای آن ادامه دهد اما به گفته تحلیلگران، این امر گروه های فلسطینی را با چالش های مرحله دوم، از جمله خلع سلاح، روبرو خواهد کرد.
جی دی ونس، معاون رئیس جمهور آمریکا، جارد کوشنر داماد ترامپ و استیون ویتکاف، فرستاده آمریکا روز سه شنبه وارد تل آویو شدند و در مورد انتقال به مرحله دوم توافق گفتگو کردند.
دی ونس در طول حضور خود در تل آویو گفت که اجرای طرح دونالد ترامپ بهتر از حد انتظار پیش می رود و وقوع برخی خشونت ها به معنای فروپاشی توافق نیست. ویتکاف همچنین گفت که ایالات متحده به طور گسترده با اسرائیل و سازمان ملل برای ورود کمک ها همکاری می کند.
در همین حال، وال استریت ژورنال به نقل از مقامات گزارش داد که فرستادگان ترامپ پیام قاطعی را به بنیامین نتانیاهو ابلاغ کرده اند مبنی بر اینکه باید از تشدید تنش ها اجتناب کند.
ترامپ گفت که متحدان به او اطلاع داده اند که از ورود یک نیروی عظیم به نوار غزه و تهدید جنبش مقاومت اسلامی (حماس) در صورت نقض توافق استقبال می کنند و تأکید کرد که زمان «هنوز برای مداخله با قدرت فرا نرسیده است» و حماس «در صورت انجام ندادن کار درست، با پایانی سریع، خشونت آمیز و وحشیانه مواجه خواهد شد.»
در همین حال، خلیل الحیه، رئیس جنبش حماس گفت که اظهارات میانجیگران و ترامپ تضمین کننده توقف جنگ است و بر پایبندی به توافق آتش بس و توافقات حاصل شده با گروه های فلسطینی تاکید کرد.
توافقی بزرگتر از آنکه از هم بپاشد
به نظر آدولفو فرانکو، تحلیلگر استراتژیک در حزب جمهوری خواه، این داده ها نشان می دهد که اوضاع به سمت ادامه اجرای توافق پیش می رود. وی گفت که سفر مقامات آمریکایی «به این معنی است که این توافق بزرگتر از آن است که از هم بپاشد، زیرا با توافقات قبلی متفاوت است.»
به گفته فرانکو - در جریان برنامه مسیر رویدادها - پیامی که واشنگتن می خواست منتقل کند این بود که وضعیت پیچیده است و بی اعتمادی و نقضهای زیادی توسط دو طرف، اما این «به معنای فروپاشی توافق نیست.»
به گفته فرانکو، ایالات متحده نفوذ زیادی بر اسرائیل دارد، در حالی که متحدان واشنگتن در منطقه و نیروی ثبات بین المللی نفوذ زیادی بر حماس خواهند داشت و به این ترتیب، هر دو طرف به اجرای توافق ادامه خواهند داد.
با این حال، به گفته دکتر ابراهیم فریحات، استاد منازعات بین‌المللی، تمرکز ایالات متحده بر انتقال به مرحله دوم توافق، اساساً با هدف تحقق همه منافع اسرائیل و در راس آن خلع سلاح مقاومت است.
مرحله ای بسیار حساس
به نظر فریحات، حضور سه مقام آمریکایی در تل آویو به این معنی است که ایالات متحده علیرغم تمام تلاش های نتانیاهو - که توسط دادگاه بین المللی کیفری تحت تعقیب است - برای جلوگیری از اجرای توافق آتش بسی در روزهای اخیر مصمم به اجرای این توافق است.
بنابراین، به نظر فریحات، جناح های فلسطینی باید خود را به خوبی برای مذاکرات آینده آماده کنند که عمدتاً بر خلع سلاح و نیروی بین المللی متمرکز خواهد بود، دو موضوعی که برای تحقق منافع فلسطینیان نیاز به کار جدی دارند. به اعتقاد وی، صحبت های ترامپ درباره خلع سلاح «مهمل» است.
با این حال، فریحات می گوید که صحبت های آمریکا ممکن است به معنای تمایل به تقسیم نوار به دو نیمه باشد، یکی تحت کنترل اسرائیل و دیگری تحت کنترل حماس.
فرانکو در پاسخ به این سخنان گفت که حماس با خلع سلاح در این توافق موافقت کرده است و در صورت عدم پایبندی به توافق، با زور با آن برخورد خواهد شد، زیرا واشنگتن اجازه نخواهد داد که گروه های مسلح دوباره در غزه تشکیل شوند.
دکتر مهند مصطفی، کارشناس مسائل اسرائیل، معتقد است که جدا از این اختلاف، آنچه در حال حاضر در حال وقوع است این است که ایالات متحده توانایی اسرائیل را برای برهم زدن این توافق محدود کرده و منافع فرضی خود را دوباره تعریف کرده است.
به گفته مصطفی، عدم بازگشت به جنگ پس از کشته شدن دو سرباز اسرائیلی در شهر رفح در جنوب نوار «مانند ضربه ای دردناک به نتانیاهو بود». وی تاکید کرد که تنها ایالات متحده بود که پس از این حادثه مانع از بازگشت او به جنگ شد.
مصطفی معتقد است که به دلیل این موضع آمریکا، اسرائیل در حال حاضر «می ترسد که تأثیر آن بر امور مرکزی در مرحله دوم توافق کاهش یابد، یا اینکه وضعیت همانطور که اکنون هست باقی بماند، زیرا این به معنای دادن فرصتی به حماس برای بازسازی خود است.»
اسرائیل همچنین نگران انتقال به مرحله دوم بدون تضمین منافع خود در رابطه با خلع سلاح، بازسازی و ماهیت مشارکت کنندگان در نیروی حافظ صلح است.
به گفته مصطفی حتی موضوع خلع سلاح نیز در تعریف آن مورد اختلاف است، زیرا از نظر اسرائیل به معنای تخریب تونل های مقاومت است، نه خلع سلاح شخصی یا پرتابه ها، زیرا عدم نابودی این زیرساخت نظامی اساسی به معنای شکست نتانیاهو در دستیابی به یک هدف اصلی از اهداف جنگ است.
به گفته ابراهیم المدهون، مدیر موسسه رسانه ای فلسطین با توجه به این پیچیدگی ها، فلسطینی ها در حال حاضر نگران ادامه حضور نیروهای اشغالگر در نیمی از نوار و عدم فعالیت گذرگاه ها هستند، پس از اینکه متوجه شدند که نتانیاهو تمایلی به ادامه توافق ندارد.
مقاومت همچنین به حساسیت مرحله کنونی واقف است زیرا می داند که هدف از مرحله دوم برچیدن سلاح های آن بدون ارائه هیچ پروژه سیاسی آینده برای غزه است.
به گفته المدهون، از آنجایی که پایبندی اسرائیل به تعهدات خود در مرحله اول ضعیف بود، مرحله دوم ممکن است بدتر باشد. وی معتقد است که پیشرفت در این توافق بدون الزام طرف اسرائیلی به آنچه توافق شده است، دشوار است.