به گزارش ایرنا، بازآفرینی شهری و توجه به بافت تاریخی اهمیت زیادی در حفظ هویت فرهنگی، ارتقا کیفیت زندگی و توسعه پایدار شهرها دارد، چرا که بافت تاریخی هر شهر نشان‌دهنده ریشه‌ها، فرهنگ و تمدن مردمی است که در طول زمان در آن منطقه زندگی کرده‌اند. حفظ و احیای این بافت‌ها نه تنها باعث حفظ میراث مادی و معنوی نسل‌های گذشته می‌شود، بلکه می‌تواند به جذب گردشگر و رونق اقتصادی منطقه نیز کمک کند.
بازآفرینی شهری با تمرکز بر اصلاح زیرساخت‌ها، بهبود فضای عمومی و ارتقا شرایط زیست‌محیطی، علاوه بر حفظ ارزش‌های تاریخی، باعث ایجاد محیطی امن‌تر، زیباتر و جذاب‌تر برای ساکنان و بازدیدکنندگان می‌شود.
این فرایند، همگام با توسعه پایدار، تضمین می‌کند که شهرها در عین حفظ اصالت خود، پاسخگوی نیازهای امروزی و آینده باشند. در نهایت، توجه ویژه به بافت تاریخی و بازآفرینی شهری، زمینه‌ساز تداوم هویت فرهنگی و پیشرفت متوازن شهرها خواهد بود.
آستان حضرت یحیی(ع) در سمنان، قطب چهارم مذهبی کشور
حرم حضرت یحیی بن موسی‌الکاظم (ع) برادر امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) از جهتی می‌تواند به قطب چهارم مذهبی کشور پس از مشهد، قم و حرم حضرت شاهچراغ(ع) در شیراز تبدیل شود و با توجه به قرارگرفتن سمنان در مسیر حرم‌تاحرم و بین حرمین مشهدالرضا و قم، آستان حضرت یحیی(ع) در سمنان فرصتی طلایی به همین منظور دارد.
این حرم مقدس از مکان‌های مذهبی و تاریخی شهر سمنان است که اجرای طرح بازآفرینی در این منطقه وقفه ۱۳ ساله دارد و به تازگی در کارگروه بازآفرینی شهری سمنان با حضور معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی ایران رفع موانع در مسیر ثبت جهانی ۲ مسجد تاریخی سمنان و بازآفرینی حریم حرم آستان مقدس حضرت یحیی(ع) را تصویب شد.
در پی بازدید میدانی ۲ روزه گلپایگانی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران از محدوده‌های هدف بازآفرینی شهر سمنان، سیدمحمد حسینی طباطبایی مدیرکل راه و شهرسازی استان، به همراه مدیران شهرداری سمنان در تهران با گلپایگانی دیدار و درباره طرح ساماندهی و احیای محوطه حرم حضرت یحیی(ع) و ادامه محور تاریخی بازار سمنان گفت‌وگو کردند.
در این نشست مقرر شد این طرح به عنوان «محرک توسعه» در بافت تاریخی این شهر با حمایت شرکت بازآفرینی شهری ایران و همکاری شهرداری سمنان به سرانجام برسد.
ارزش فضاسازی و اقتصادی احیای حرم حضرت یحیی(ع)
مدیرکل راه و شهرسازی سمنان در دیدار با معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، اجرای طرح ساماندهی و احیای حریم آستان حرم حضرت یحیی بن موسی‌الکاظم(ع) و ادامه محور تاریخی بازار را گامی مؤثر در ایجاد ارزش فضایی و اقتصادی در دل بافت تاریخی و ناکارآمد شهر دانست.
حسینی طباطبایی تصریح کرد: هدف، خلق فضایی شهری است که ضمن حفظ اصالت تاریخی، به تقویت سرزندگی و رونق بازار سمنان منجر شود. این طرح با وسعت ۱۸ هکتار پس از تامین منابع مالی، آماده اجراست و می‌تواند الگویی برای بهره‌گیری از ظرفیت سرمایه‌های مسئولیت اجتماعی در پیشبرد پروژه‌های محرک توسعه باشد.
جریان حیات بازار حفظ شود
در ادامه، معاون وزیر راه و شهرسازی هم با تأکید بر ضرورت ارتقای کیفیت طراحی و اجرای این طرح بیان کرد: کیفیت زیست شهروندان و انتفاع مردم در بافت‌های تاریخی نیازمند تصمیم‌گیری دقیق، هماهنگی با میراث فرهنگی و توجه به پویایی اقتصادی بازار است.
گلپایگانی افزود: باید دفتر تسهیلگری در این طرح پیش‌بینی شود؛ چرا که جریان بازار سمنان نباید قطع بلکه باید تقویت شود. شرکت بازآفرینی شهری ایران نیز آمادگی کامل خود را برای حمایت و مشارکت در اجرای این طرح اعلام می‌کند.
همراهی شرکت بازآفرینی ایران در ساماندهی حریم
وی گفت: علاوه بر کمک در قالب انتخاب مشاور و طراحی، ردیف بودجه‌ای در قالب اعتبارات سال‌های ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ به این طرح اختصاص خواهد یافت و این اقدام، زمینه تحقق الگوی ملی بازآفرینی در بافت‌های تاریخی و ناکارآمد را فراهم می‌کند.
به گفته مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، طرح ساماندهی محوطه و احیای حریم آستان حرم حضرت یحیی(ع) و ادامه محور تاریخی بازار می‌تواند با احیای ساختار فضایی و تاریخی بازار سمنان، به الگویی پایدار برای توسعه محله‌محور در کشور تبدیل شود.
پرهیز از رفت و آمد بی‌سرانجام طرح‌های بازآفرینی
حرم حضرت یحیی(ع) کانون دینی و مرجع آرام‌بخش قلوب مریدان در سمنان است و بازآفرینی محوطه اطرافش که اکنون به عنوان پارکینگ بازار و خیابان امام خمینی(ره) استفاده می‌شود و چهره خوشی ندارد، می‌تواند بافت تاریخی این شهر را جانی دوباره ببخشد و مسیری برای توسعه گردشگری این شهر محسوب شود.
طبق گزارش‌ها، سال ۱۳۸۸ نشستی به ریاست استاندار وقت سمنان در حرم حضرت یحیی(ع) تشکیل و شهردار وقت متولی تهیه طرحی برای محدوده ۱۸ هکتاری این محل شد تا با مشارکت اداره کل راه و شهرسازی وقت، این طرح را تهیه و پس از تصویب به کمک سایر دستگاه‌های مرتبط اجرا کند.
بر همین اساس به سرعت فرایند انتخاب مشاور طرح آغاز و در زمان کوتاه تعریف طرحی فاخر برای این مجموعه تهیه شد و سپس به تصویب کمیسیون ماده پنج استان رسید.
تصویب این طرح در شورای فنی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و و صنایع دستی به دلیل حساسیت‌های خاص آن به درازا کشید، به طوری که پس از گذشت حدود ۱۰ سال مجموعه مدیریتی استان تصمیم گرفت، با تغییر مشاور طرح، نقشه جدیدی تهیه کنند تا با ترکیب طرح‌هایی که در گذشته در این محدوده تهیه شده بود، به یک اجماع استانی و ملی منجر شود.
در طرحی دیگر، شهرداری بازآفرینی در وسعتی بالغ بر یک و هشت دهم هکتار در اطراف حرم حضرت یحیی(ع) را در دستور کار قرار داد تا فضاهای فاخر ایجاد شود و طبق آن نقشه بازار سرپوشیده سمنان با همان معماری ادامه یابد تا فضای گردشگری مطلوبی برای استفاده شهروندان و گردشگران فراهم شود.
این طرح هم سال‌ها همچنان در انتظار دریافت مجوزهای مورد نیاز بود. اکنون در نشست با مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران مقرر شد با طراحی فاخر با کمک مشاور کاربلد طرح بازآفرینی این بافت تاریخی از سرگرفته شود.