بی‌بی‌سی: رهبران ارشد چین در پکن گرد هم آمده‌اند تا درباره اهداف و چشم‌اندازهای اصلی کشور در نیمه دوم این دهه میلادی تصمیم‌گیری کنند.
هر سال یا هر چند سال یک بار، عالی‌ترین نهاد سیاسی کشور، یعنی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین، برای برگزاری مجموعه‌ای از نشست‌ها به مدت یک هفته تشکیل جلسه می‌دهد. این نشست‌ها «پلنوم» نام دارند.
تصمیم‌هایی که در نشست این هفته گرفته می‌شود، در نهایت مبنای «برنامه پنج‌ساله بعدی چین» خواهد بود؛ نقشه راهی که دومین اقتصاد بزرگ جهان از سال ۲۰۲۶ تا ۲۰۳۰ از آن پیروی خواهد کرد.
نسخه کامل این برنامه تا سال آینده منتشر نخواهد شد، اما مقام‌های چین احتمالا روز چهارشنبه به بخش‌هایی از آن اشاره خواهند کرد و معمولا ظرف یک هفته جزئیات بیشتری ارائه می‌دهند.
نیل توماس، پژوهشگر سیاسی چین در موسسه سیاست آسیایی، می‌گوید: «سیاست در غرب بر چرخه‌های انتخاباتی استوار است، اما سیاست‌گذاری در چین بر چرخه‌های برنامه‌ریزی تکیه دارد.»
او می‌افزاید: «برنامه‌های پنج‌ساله مشخص می‌کنند که چین چه می‌خواهد به دست آورد، مسیر مطلوب رهبری را نشان می‌دهند و منابع دولت را به سمت اهداف از پیش تعیین‌شده سوق می‌دهند.»
در ظاهر شاید تصور کنید ایده جمع شدن صدها بوروکرات کت‌وشلوارپوش که با هم دست می‌دهند و نقشه می‌کشند، خشک و بی‌روح است، اما تاریخ نشان داده تصمیم‌هایی که در این نشست‌ها گرفته می‌شود، اغلب پیامدهای عظیمی برای جهان دارد.
در ادامه، سه نمونه از دوره‌هایی را مرور می‌کنیم که برنامه‌های پنج‌ساله چین اقتصاد جهانی را دگرگون کردند.
تعیین دقیق زمانی که چین مسیر خود را برای تبدیل شدن به یک قدرت اقتصادی آغاز کرد دشوار است، اما بسیاری از اعضای حزب کمونیست می‌گویند این نقطه آغاز، ۱۸ دسامبر ۱۹۷۸ بود.
نزدیک به سه دهه، اقتصاد چین به طور کامل تحت کنترل دولت قرار داشت. اما برنامه‌ریزی متمرکز به سبک شوروی نتوانسته بود سطح رفاه را بالا ببرد و بسیاری از مردم همچنان در فقر زندگی می‌کردند.
کشور هنوز از دوران ویرانگر حکومت مائو تسه‌تونگ در حال بازیابی بود. «گام بزرگ به جلو» و «انقلاب فرهنگی»، دو کارزار عظیمی که بنیان‌گذار چین کمونیست برای بازسازی اقتصاد و جامعه به راه انداخت، به مرگ میلیون‌ها نفر انجامید.
در نشست سوم کمیته یازدهم حزب در پکن، دنگ شیائوپینگ، رهبر جدید کشور در آن دوره، اعلام کرد زمان آن رسیده است که چین برخی عناصر بازار آزاد را بپذیرد.
سیاست او با عنوان «اصلاحات و درهای گشوده» به بخش محوری برنامه پنج‌ساله بعدی تبدیل شد که در سال ۱۹۸۱ آغاز شد.
ایجاد مناطق ویژه اقتصادی برای تجارت آزاد و جذب سرمایه‌گذاری خارجی در این مناطق زندگی میلیون‌ها نفر را در چین دگرگون کرد.
∎