در دنیای امروز که معماری مدرن بیش از هر زمان دیگری بر جزئیات، دوام و هماهنگی مصالح تأکید دارد، فایبرسمنت برد (Fiber Cement Board) به‌عنوان متریالی ماندگار و زیبا در نمای ساختمان‌ها جایگاه ویژه‌ای یافته است. این متریال به‌واسطه‌ی ویژگی‌های فنی و زیبایی‌شناسی خود، به یکی از پایه‌های اصلی طراحی نما در پروژه‌های معاصر ایران تبدیل شده است. از ویلاهای شمال تا ساختمان‌های اداری و تجاری روایت سمنت برد، روایت تلفیق مهندسی و زیبایی است.

این ماده عمدتاً از سیمان، سیلیس و الیاف سلولزی تشکیل شده است.  در فرمولاسیون‌ اولیه فایبر سمنت برد از الیاف آزبست برای تقویت استفاده می‌کردند. با این حال، هنگامی که خطرات بهداشتی مرتبط با قرار گرفتن در معرض آزبست در دهه ۱۹۷۰ به طور گسترده‌ای شناخته شد، یک تلاش گسترده برای تحقیق و توسعه برای یافتن جایگزینی ایمن آغاز شد. این امر منجر به نوآوری در فرمولاسیون‌های بدون آزبست شد که به جای آن از سلولز یا خمیر چوب استفاده می‌کنند و این ماده را در حالت تولیدی، از نظر زیست‌محیطی ایمن  می‌سازند.

کاربردهای متنوع سمنت برد در پروژه‌های ساختمانی

• نمای بیرونی ساختمان:  انواع مختلف فایبرسمنت برد مانند فایبرسمنت برد ساده و فایبرسمنت برد طرح چوب را را می توان در نمای ساختمان و با سبک های مختلف مانند با درز بدون درزدار و به صورت سایدینگ یا کرکره ای اجرا کرد.
• دیوار داخلی : مقاومت فایبر سمنت برد در برابر رطوبت به ویژه در فضاهای داخلی که در معرض آب و رطوبت هستند ارزشمند است . در محیط های مرطوب مانند آشپزخانه و حمام و سرویس بهداشتی مخصوصا در سازه هایی مانندال اس اف می توان از فایبرسمنت برد به عنوان بستری برای نصب کاشی و سرامیک استفاده کرد.  
• سقف کاذب و کف ساختمان:  چگالی و استحکام بالای فایبر سمنت برد همچنین آن را به متریالی عالی برای کف باربر ( به خصوص در سازه ال اس اف ) تبدیل می‌کند.
• فایبر سمنت برد ها با ضخامت های پایین مانند 4 میلی متر برای ساخت ساندویچ پنل ها استفاه می شوند.
• باتوجه به عملکرد مناسب فایبر سمنت برد در برابر رطوبت و حریق و پاس کردن الزامات سازمان آتش نشانی ،  می توان از این محصول  در پوشش جداره های داخلی چاله آسانسور استفاده کرد.

اجرای حرفه‌ای سمنت برد؛ گام‌به‌گام تا نتیجه‌ای ماندگار

اجرای سمنت برد چه در نما و چه در دیوارهای داخلی هم باید زیبا و ماندگار باشد و هم در شرایط مختلف اقلیمی پاسخگوباشد و نه فقط ظاهر بلکه عملکرد ساختمان را ارتقا دهد. دیتیل های اجرای سمنت برد و زیر سازی آن بسته به پروژه های مختلف و نوع کاربرد آن متفاوت است اما در این قسمت به طور مختصر به آن میپردازیم:

۱. طراحی و آماده‌سازی زیرسازی

در گام نخست، سطح زیرکار بررسی و پروفیل‌های فلزی گالوانیزه مخصوص سمنت برد(در صورت لزوم)  نصب می شوند. پروفیل سمنت برد پایه‌ی اصلی اتصال پانل‌ها است وتوسط پیچ مخصوص به قوطی کشی پیچ می شوند فواصل استاندارد بین پروفیل ها نیز باید رعایت شود و کاملاً تراز و محکم باشند.

۲. نصب ورق‌های سمنت برد

ورق‌ها با پیچ‌های مخصوص سمنت برد روی زیرسازی پیچ می‌شوند. فواصل بین پیچ‌ها و محل اتصال پانل‌ها باید طبق نقشه اجرایی تنظیم گردد تا از ترک یا شکست جلوگیری شود.

۳. درزبندی و آب‌بندی کامل

پس از نصب، در محل اتصال به پنجره ، محل گوشه ها و کنج ها آب  بندی به وسیله چسب پلی اورتان انجام می شود . در برخی پروژه ها هم کل سطح نما به وسیله پلاستر پایه سیمانی مخصوص که با مش فایبر گلس مسلح شده پوشانده می شود .

۴. اعمال سیلر و پرایمر

برای افزایش دوام و جلوگیری از نفوذ رطوبت، کلیه سطوح پانل با سیلر ضدآب پوشانده می‌شود. این مرحله اهمیت زیادی در اقلیم‌های مرطوب دارد.

۵. اجرای رنگ یا پوشش نهایی

در پایان، رنگ اکریلیک مخصوص نما یا هر پوشش دلخواه دیگری روی فایبرسمنت برد اعمال می‌شود.

در سازه های مانند ال اس اف نیازی به استفاده از پروفیل های مجزا نداریم سمنت برد روی استاد و رانرها پیچ می شوند. جهت از بین بردن پل حرارتی و جلوگیری از انتقال سرما و گرما به داخل فضا بهتر است از تخته های OSB استفاده نمود  . برای جلوگیری از انتقال رطوبت و هوابندی نما و همچنین محافظت از جذب رطوبت در عایق پشم سنگ از لایه های بخاربند استفاده می شود.

آیا پنل سمنت برد ضد آب است ؟

پنل های فایبرسمنت برد ذاتاً ضدآب نیستند ، اما در برابر رطوبت بسیار مقاوم هستند .اگر پنل ها با سیلر و پرایمر مخصوص پوشانده شوند جذب آب پنل ها به صفر می رسد. در سیستم نمای خشک در ترکیب با لایه بخاربند و فاصله تهویه، عملکرد مطلوبی در مناطق مرطوب دارد.

طول عمر پنل های فایبر سمنت برد چقدر است ؟

به‌طور میانگین، طول عمر فایبرسمنت برد ۳۰ تا ۵۰ سال است، اما این عدد بسته به شرایط اقلیمی، نوع نصب، برند محصول و نگهداری متفاوت است. در پروژه‌هایی که با رعایت اصول فنی اجرا شده‌اند (زیرسازی گالوانیزه، بخاربند، تهویه پشت نما، رنگ محافظ)، سمنت برد حتی پس از ۴۰ سال استفاده نیز ساختار خود را حفظ کرده است.

آیا سمنت برد و فایبرسمنت برد تفاوتی دارند؟

مطابق با تعریف فنی و طبقه بندی رایج در بازار ایران، فایبر سمنت برد  (Fiber Cement Board) به صفحات سیمانی با الیاف سلولوزی همگن در کل بافت پنل گفته می شود . این ساختار همگن باعث می‌شود پنل در برابر ضربه، شوک حرارتی، رطوبت و یخ‌زدگی مقاومت بیشتری داشته باشد.قابلیت ماشین‌کاری، برش و رنگ‌پذیری بسیار بالادارد.مناسب برای نمای بیرونی (نمای خشک تهویه‌دار)، دیوارهای خارجی، پروژه‌های مرطوب و فضاهای صنعتی است.

سمنت برد ساختار اصلی آن شامل هسته ای از سیمان پرتلند و افزودنی ها است که در دو سمت آن،توری فایبرگلاس (Fiberglass Mesh) برای تقویت مکانیکی قرار گرفته است. برای نماهای کاملاً بیرونی با تغییرات شدید دما، به اندازه فایبر سمنت برد همگن پایدار نیست.

امکان برش و ایجاد طرح های مختلف روی فایبرسمنت برد وجود دارد؟

می توان فایبر سمنت برد را با ابعاد دلخواه  برش داد . از ابعاد رایج می توان به 60*120 سانتی متر و یا 120 * 120 سانتی متر اشاره کرد.در تصویر زیر برش با ابعاد حکمی 120*60 سانتی متر انجام شده است و چیدمان پنل ها در دو حالت افقی و عمودی انجام شده است . همانطور که در تصویر مشخص شده مقدار مصرف پروفیل M و پروفیل V  با توجه به نحوه ی چیدمان پنل ها متفاوت است .  در محل درز می توان از پروفیل های رنگی A  استفاده نمود . استفاده از کنتراست بین پنل و درز می تواند از آیتم های مطرح در طراحی نما و پنل بندی آن به شمار آید 

سمنت برد با ساختار متراکم و پایدار خود در برابر رطوبت، حرارت، حرق و تغییرات دمایی عملکرد مطلوبی در تمام اقلیم‌ها دارد. تفاوت در عملکرد آن بیشتر به نحوه اجرای صحیح و انتخاب سیستم زیرسازی و اتصالات مناسب برمی‌گردد. در واقع اگراصول طراحی اقلیمی در نصب رعایت شود، سمنت برد در تمام شرایط جوی ایران عملکردی بادوام زیبا و اقتصادی ارائه می‌دهد.