فروش پودرها و نوشیدنی‌های آماده‌ی پروتئینی در سال‌های اخیر انفجاری داشته و از سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۵ بیش از ۳۲ میلیارد دلار در سطح جهان فروش داشته‌اند. بسیاری از مصرف‌کنندگان اکنون روزانه از این منابع پروتئینی استفاده می‌کنند.
به گزارش انتخاب و به نقل از sciencealert؛ مطالعه‌ای جدید از سوی Consumer Reports که در ۱۴ اکتبر ۲۰۲۵ منتشر شد، نشان می‌دهد برخی از این محصولات پروتئینی حاوی میزان خطرناک سرب و همچنین سایر فلزات سنگین مانند کادمیوم و آرسنیک هستند. این فلزات در سطوح بالا خطرات جدی و مستندشده‌ای برای سلامت دارند.
من به‌عنوان یک داروساز بالینی، فلزات سنگین موجود در غذای کودک، مکمل‌های کلسیم و محصولات کراتوم را ارزیابی کرده‌ام. سرب و سایر فلزات سنگین به‌طور طبیعی در خاک و آب وجود دارند، بنابراین رسیدن به هیچ‌گونه مواجهه‌ی صفر تقریباً غیرممکن است.
سطح مواجهه‌ی مجاز سرب که Consumer Reports ایمن می‌داند، به‌طور قابل توجهی پایین‌تر از استانداردهای تعیین‌شده توسط FDA است. با این حال، مطالعه نشان می‌دهد که برخی محصولات، میزان قابل توجهی فلزات سنگین در هر وعده ارائه می‌دهند.
روش مطالعه
این مطالعه ۲۳ محصول پودر و نوشیدنی آماده‌ی پروتئینی از برندهای محبوب را بررسی کرد و سه نمونه از هر محصول را به یک آزمایشگاه مستقل تجاری ارسال نمود.
Consumer Reports هر میزان بالای ۰.۵ میکروگرم سرب در روز از یک منبع واحد را بالاتر از حد مجاز توصیه‌شده می‌دانست. این مقدار از سوی دفتر ارزیابی خطرات بهداشتی محیطی کالیفرنیا تعیین شده و بسیار محافظه‌کارانه‌تر از استانداردهای FDA برای داروها و مکمل‌ها است.
براساس استاندارد FDA، حداکثر میزان مجاز سرب از یک مکمل غذایی در روز ۵ میکروگرم است، یعنی ۱۰ برابر بیشتر از حد تعیین‌شده توسط Consumer Reports.
علاوه بر این، FDA سطح مجاز روزانه‌ی کلی سرب از طریق غذا، دارو و مکمل‌ها را نیز تعیین کرده است:
• زنان باردار: ۸.۸ میکروگرم
• کودکان: ۲.۲ میکروگرم
• سایر افراد: ۱۲.۵ میکروگرم
تمام غذاها، داروها و مکمل‌هایی که حاوی سرب هستند، به مجموع مواجهه‌ی روزانه افزوده می‌شوند و باید کمتر از این حد باشد.
یافته‌های مطالعه
از ۲۳ محصول بررسی‌شده، ۱۶ محصول میزان سرب بالاتر از ۰.۵ میکروگرم در هر وعده داشت.
چهار محصول از ۲۳ محصول، میزان سرب بالاتر از ۲.۲ میکروگرم داشتند که حداکثر میزان مجاز روزانه برای کودکان است. دو محصول حاوی ۷۲٪ و ۸۸٪ از حداکثر میزان مجاز روزانه‌ی سرب برای زنان باردار بودند.
همچنین، دو محصول بیش از حد مجاز کادمیوم و یک محصول بیش از حد مجاز آرسنیک داشتند. میزان مجاز روزانه‌ی کادمیوم ۴.۱ میکروگرم و آرسنیک ۷ میکروگرم در روز تعیین شده بود.
منبع پروتئین اهمیت زیادی داشت: محصولات پروتئینی گیاهی ۹ برابر بیشتر از پروتئین‌های لبنی مانند وی و دو برابر بیشتر از پروتئین‌های گوشت گاو سرب داشتند.
منبع فلزات سنگین
سرب و سایر فلزات سنگین در سنگ‌های آتشفشانی به وفور یافت می‌شوند. با فرسایش این سنگ‌ها، فلزات سنگین وارد خاک و منابع آب می‌شوند. برخی گیاهان نیز قادرند فلزات سنگین را از خاک جذب کرده و در بخش‌هایی که مصرف‌کننده می‌خورد، ذخیره کنند.
سوخت‌های فسیلی و برخی کودها، علف‌کش‌ها و آفت‌کش‌ها نیز می‌توانند فلزات سنگین را وارد محیط کنند.
به‌طور کلی، محصولات پروتئینی گیاهی، ادویه‌ها، شکلات تلخ، سبزیجات ریشه‌ای، برنج، حبوبات و مکمل‌های گیاهی ممکن است حاوی میزان بالای فلزات سنگین باشند.
آیا مصرف‌کنندگان باید نگران باشند؟
مصرف گاه‌به‌گاه فلزات سنگین بیش از حد مجاز معمولاً مشکلات جدی ایجاد نمی‌کند، اما مواجهه‌ی مکرر و سنگین می‌تواند سلامت را تهدید کند:
• اختلال عملکرد ذهنی
• آسیب به اعصاب
• نرم شدن استخوان‌ها
• افزایش فشار خون و در نتیجه افزایش خطر سکته و حمله قلبی
• افزایش خطر ابتلا به سرطان
تمام محصولاتی که Consumer Reports پرچم‌گذاری کرده، پایین‌تر از حداکثر میزان مجاز روزانه FDA هستند.
مصرف‌کنندگان می‌توانند مواجهه را با انتخاب محصولات پروتئینی لبنی یا حیوانی کاهش دهند، زیرا معمولاً کمتر آلوده به فلزات سنگین هستند.
سطح فلزات سنگین در محصولات گیاهی بسیار متغیر است و نتایج مطالعه صرفاً یک عکس‌العمل لحظه‌ای از بازار را نشان می‌دهد.
برای محصولاتی که میزان فلزات سنگین بالایی دارند، مصرف گاه‌به‌گاه به جای روزانه می‌تواند خطر را کاهش دهد. محصولات گیاهی ارگانیک معمولاً فلزات سنگین کمتری دارند.
جمع‌بندی
مطالعه‌ی Consumer Reports نشان می‌دهد که سطح سرب و سایر فلزات سنگین در پودرها و نوشیدنی‌های پروتئینی بسیار متفاوت است و نیاز به کنترل دقیق تولید و رعایت استانداردهای خوب تولید توسط سازندگان احساس می‌شود.
∎