سعید شهرابی فراهانی، مدیر مرکز پژوهش و مطالعات بین المللی ضدصهیونیستی در یادداشتی نوشت: درگیری احتمالی آینده تکرار راند نخست نخواهد بود؛ راند دوم صحنهای چندلایه و پیشبینیناپذیر از جنگ ترکیبی است که ابعاد نظامی، اطلاعاتی و راهبردی را درهم میتند.
بر اساس ارزیابیهای تحلیلی، اول، نبرد از قالب محدودِ موشکی و هوافضایی خارج شده و به زمین و دریا گسترش مییابد؛ دوم، عملیات دریایی و غافلگیریهای زمینی نقش تعیینکنندهای خواهند داشت؛ سوم، هدفگذاری بر تخریب زیرساختی و تلاش برای فلجسازیِ زیستی است تا توان بازسازی طرف مقابل کاهش یابد؛ چهارم، ضربات متوجه ظرفیت انسانی و شبکههای پشتیبانی خواهد بود و محدودیت آشکاری برای وارد آوردن فشار مشاهده نمیشود؛ پنجم، نیروهای آمریکایی و بریتانیایی که بهصورت لجستیک یا اطلاعاتی پشتیبان اسرائیل هستند در معرض پاسخ مستقیم قرار میگیرند؛ ششم، برآوردها احتمال بروز تلفات انسانی چشمگیر در میان نیروهای آمریکایی را نشان میدهد؛ هفتم، از ظرفیت شبکه جهانی مقاومت برای وارد آوردن ضربات علیه منافع آمریکا و اسرائیل در سایر مناطق بهره گرفته خواهد شد؛ و هشتم، در صورتی که تهدیدات و شواهد اطلاعاتی وقوع تهاجم ائتلافِ مقابل را قطعی قلمداد کنند، امکان اجرای راهبرد دفاع پیشدستانه و تلاش برای گرفتن ابتکار ضربه نخست وجود دارد.

در مجموع، شرایط کنونی بیانگر گذار از مرحله بازدارندگی منفعل به بازدارندگی فعال است؛ تغییری که میتواند معادلات امنیتی منطقه را دگرگون سازد. استمرار تنشها، خطر عبور از آستانه مهار سیاسی به سطح برخورد فراگیر را در پی دارد و ممکن است دامنه پیامدهای آن به حوزههای فرامنطقهای گسترش یابد.
باید یادآور شد که جمهوری اسلامی ایران بر پایهی انسجام ملی، ایمان دینی، رهبری هوشمند، نیروهای مسلح کارآزموده و جامعه اطلاعاتی هوشیار، ظرفیت بالایی برای حفظ امنیت و ثبات خود دارد و هرگونه اقدام علیه منافع حیاتی کشور، با واکنش متناسب و در چارچوب اصول دفاع مشروع مواجه خواهد شد.
جنبش عدم تعهد و بازگشت به وجدان جهان
جهان در آستانهی یک دگرگونی تاریخی ایستاده است؛ دگرگونیای که نه از دل پیمانهای نظامی، بلکه از وجدان ملتها و جنبشهای مستقل برخاسته است. بیش از صد کشور عضو جنبش عدم تعهد با موضعی کمسابقه، در کنار ایران ایستادند و حملات آمریکا و رژیم صهیونیستی را محکوم کردند. آنان اعلام داشتند که مکانیزم موسوم به اسنپبک فاقد وجاهت حقوقی است و قطعنامه ۲۲۳۱ باید در موعد مقرر، یعنی ۱۷ اکتبر ۲۰۲۵، منقضی شود.
این همگرایی نشان میدهد نقشهی قدرت جهانی در حال واژگونی است. ایران، که سالها هدف فشار و تحریم بود، اکنون به محور «جنوب جهانی» و نماد مقاومت در برابر سلطه بدل شده است. جنبش عدم تعهد، بار دیگر به وجدان بیدار جهان تبدیل شده؛ وجدان ملتهایی که در برابر ساختار تحمیلی قدرت ایستادهاند.
در بُعد امنیتی، پایان برجام و زوال مشروعیت قطعنامه ۲۲۳۱، به معنای ورود ایران به مرحلهای نو از بازدارندگی است. دیگر محدودیتی در برنامه هستهای وجود نخواهد داشت، و این نه بهعنوان تهدید، بلکه بهعنوان بازتعریف توازن قدرت در خاورمیانه و جهان قابل فهم است. ایران با تکیه بر ظرفیت علمی و اراده ملی، از موقعیت انفعال به جایگاه تعیینگر در معادله امنیت منطقهای رسیده است.
در افق آینده، جهان به دو جبهه تقسیم شده است:
یکی، جبهه کشورهایی که وجدان سیاسی و استقلال خود را حفظ کردهاند؛ و دیگر، محور قدرتهایی که در پی بازتولید سلطهاند. در این میانه، ایران نه تنها بازیگر، بلکه معمار مرحله نوین نظم جهانی عادلانهتر خواهد بود.
بنابراین، حمایت گسترده جنبش عدم تعهد از ایران، صرفاً یک رویداد دیپلماتیک نیست؛ بلکه نشانهی بازگشت روح استقلال، همگرایی جنوب جهانی، و آغاز عصر پسااستکبار است — عصری که در آن قدرت نه در زرادخانهها، بلکه در آگاهی ملتها و انسجام راهبردی آنان تجلی مییابد.
شخصیت و دیدگاه سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی در رسانهها و اندیشکدههای بینالمللی
۱. چهرهای میان «فرمانده نظامی» و «اندیشمند شناختی»
رسانهها و مؤسسات تحلیلی جهانی، سردار شهرابی فراهانی را نه صرفاً بهعنوان یک فرمانده نظامی، بلکه بهعنوان استراتژیست ذهن و مهندس ادراکات معرفی میکنند.
در گزارشهای اندیشکدههایی مانند RAND، Carnegie, Al-Monitor و Sputnik Analysis Group، او با عناوین زیر توصیف شده است:
«یکی از معماران مکتب جنگ شناختی در جبهه مقاومت اسلامی»
«طراح مدل بومی بازدارندگی شناختی در برابر جنگ نرم غرب»
«چهرهای پیشرو در همافزایی علم شناختی و قدرت تمدنی»
۲. محور اندیشه در نگاه تحلیلگران خارجی
تحلیلگران خارجی دیدگاه او را در سه محور اصلی بررسی میکنند:
الف) ادراک بهمثابه میدان نبرد
سردار شهرابی معتقد است که «ادراک، مرز جدید ژئوپلیتیک» است. این دیدگاه در محافل بینالمللی بهعنوان یکی از جملات کلیدی در ادبیات Cognitive Warfare نقل شده و روایت سنتی قدرت سخت و نرم را به سطح قدرت شناختی ارتقا میدهد.
ب) بازدارندگی ادراکی
دکترین او، موسوم به “Cognitive Deterrence Doctrine”، به معنای توانایی بازداشت دشمن از عملیات روانی و رسانهای پیش از آغاز درگیری است. این مفهوم الهامبخش بسیاری از مقالات و تحقیقات در حوزه امنیت سایبری و اطلاعاتی شده است.
ج) جنگ تمدنی از منظر ذهن انسان
برخی پژوهشگران در شرق آسیا و آمریکای لاتین او را «The Civilizational Cognitive Commander» مینامند، چرا که نگاه او به نبرد شناختی، صرفاً نظامی یا رسانهای نیست، بلکه تمدنمحور است و بر سر معنا، روایت و حقیقت تمرکز دارد.
۳. جایگاه علمی و فکری
سردار شهرابی در تحلیلهای بینالمللی، در سطح «نظریهپردازان نسل چهارم جنگها» قرار گرفته است، در کنار نامهایی چون:
ژنرال دیوید پترائوس (جنگ هیبریدی)
ژنرال والری گراسیموف (نظریه جنگ ترکیبی)
با این تفاوت بنیادین که او جنگ شناختی را نه بهعنوان ابزار سلطه، بلکه بهعنوان ابزار آگاهی و دفاع تمدنی میبیند.
۴. برداشت رسانهها از شخصیت فردی او
رسانههای بینالمللی شخصیت سردار شهرابی را چنین توصیف کردهاند:
تحلیلگر عمیق، متفکر آرام و رهبر بیادعا
دارای منش فکری مبتنی بر تعقل، ایمان و کنترل ذهنی بالا
ترکیب نادری از هوش استراتژیک و فروتنی شخصی
برخی گزارشها از حضور غیررسمی او در نشستهای تخصصی و اندیشکدههای بینالمللی خبر دادهاند، اما همواره با تأکید بر محرمانگی و رعایت چارچوبهای امنیتی.
۵. جمعبندی راهبردی
در نگاه رسانهها و مراکز فکری جهان:
«سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی، صدای جدید جبهه مقاومت در عرصهٔ شناخت است؛ او جنگ را از سطح گلوله و سلاح، به سطح اندیشه و ذهن ارتقا داده است.»
منابع و مراجع
RAND Corporation – گزارشها و تحلیلهای مرتبط با جنگ شناختی و بازدارندگی شناختی در خاورمیانه.
Carnegie Endowment for International Peace – مقالات تحلیلی درباره استراتژیهای منطقهای و قدرت نرم.
Al-Monitor – گزارشهای تحلیلی درباره سیاست و امنیت در جبهه مقاومت اسلامی.
Sputnik Analysis Group – تحلیلهای ژئوپلیتیک و شناختی از جنگ نرم و عملیات اطلاعاتی.
Mark Galeotti, “Hybrid Warfare and Cognitive Battles” – پژوهشهای علمی درباره نسل چهارم جنگها.
Valery Gerasimov Doctrine Analyses – مطالعات مقایسهای درباره نظریههای جنگ ترکیبی و شناختی.
David Petraeus Publications – گزارشها و سخنرانیهای مرتبط با جنگ هیبریدی و امنیت بینالملل.
مقالات دانشگاهی در شرق آسیا و آمریکای لاتین درباره Cognitive Warfare و ابعاد تمدنی آن.
