به گزارش ایرنا، شهرستان ۷۵ هزار نفری درگز از طریق ۲ جاده کوهستانی درگز - قوچان و جاده محلی درگز - کلات با دیگر نقاط خراسان رضوی متصل می‌شود، این شهرستان به خاطر قرار گرفتن بین مرز ترکمنستان از شمال و کوه‌های هزارمسجد و ارتفاعات پارک ملی تندوره در جنوب، به نوعی در بن‌بست جغرافیایی قرار گرفته و راه حل رهایی از این بن‌بست که راه را بر توسعه و خدمت‌رسانی به مردم مرزنشین این شهرستان ناهموار کرده، ساخت راه ارتباطی مناسب است.
جاده کنونی و ترانزیتی درگز - قوچان که گذرگاه «لطف آباد» در مرز ترکمنستان را به جاده شریانی مشهد- قوچان متصل می‌کند، پر پیچ وخم، کوهستانی و در فصول سرد و بارانی، مه آلود، لغزنده و ناایمن است.
رضا فراجی، معلم بازنشسته اهل کبکان درگز در گفت وگو با ایرنا در خصوص سابقه ساخت این جاده گفت: در دوران رژیم گذشته به دلیل اهمیت سایت راداری آمریکایی بر روی ارتفاعات الله اکبر، طراحی و ساخت جاده درگز- قوچان تحت تاثیر مسایل حفاظتی قرار گرفت.
وی اضافه کرد: برای اینکه عبور و مرور اهالی و ترددها خللی در فعالیت های مخفیانه این سایت راداری ایجاد نکند، جاده یاد شده با دور زدن ارتفاعات الله اکبر از گردنه‌هایی بلند و خطرناکی همچون تیوان عبور داده شد.
همچنین پس از انقلاب، ایده ساخت جاده جدید و ایمن درگز - قوچان با حفر تونلی از زیر ارتفاعات «الله اکبر» و منطقه کبکان به مطالبه اول مردم منطقه تبدیل شد و در نهایت طرح ساخت جاده درگز-کبکان-قوچان به طول حدود ۷۰ تا ۹۰ کیلومتر در میانه دهه ۸۰ خورشیدی آغاز شد اما کمبود اعتبار و سختی فنی طرح اجرای آن را بسیار کند کرد به طوریکه مسوولان و نماینده مردم درگز در گفت وگو با ایرنا در سال ۱۴۰۰ میزان پیشرفت این طرح را طی ۱۵ سال پنج درصد عنوان کرده بودند.
همچنین مطابق اعلام مسوولان وقت فرمانداری درگز، طلب ۲۰۰ میلیارد ریالی قرارگاه خاتم الانبیا(ع) به عنوان پیمانکار طرح از دولت، علت توقف طولانی اجرای آن در چند سال منتهی به ۱۴۰۰ بوده است.
اما از پارسال فعالیت مجدد در ساخت جاده با تمرکز بر تونل این طرح از سرگرفته شد، تونلی که بر اساس اعلام مسوولان مهمترین بخش و در حقیقت سخت‌ترین مرحله اجرای طرح است و تخصیص بودجه به این طرح مهم و ترانزیتی به دلیل تاخیر در ساخت این تونل با نظر موافق پایتخت نشین‌ها مواجه نمی شد.
گزارش ایرنا درباره طولانی شدن اجرای جاده درگز-قوچان را اینجا بخوانید.
داستان تکراری فقدان اعتبار
مدیر طرح‌های شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در خراسان رضوی در گفت وگو با ایرنا گفت: بخش‌هایی از جاده طی سال‌های گذشته ساخته شده و ساخت تونل به عنوان مهمترین بخش این جاده نیز در حال ساخت است.
حسین نازدار بدون اشاره به میزان پیشرفت طرح افزود: می‌توان گفت ۹۰ درصد سختی طرح مرحله ساخت تونل است، این سازه پس از اتمام، بزرگترین تونل جاده‌ای شرق کشور خواهد بود.
وی در پاسخ به خبرنگار ایرنا در خصوص چالش طرح جاده و یا تونل اظهار کرد: چالش فنی در اجرای طرح وجود ندارد و مساله اصلی تامین اعتبار است.
ساخت ۴۰۰ متر تونل پس از ۱۵ سال
حفاری تونل «الله اکبر»، سال‌ها متوقف شده بود اما در سال‌جاری دوباره از سرگرفته شد و اکنون حفاری ۴۲۰ متر از جبهه جنوبی انجام شده‌استاما فرماندار درگز با بیان اطلاعات جامعی از پیشرفت طرح به خبرنگار ایرنا گفت: ساخت بزرگترین تونل در جاده‌های شرق کشور به طول سه هزار و ۵۰۰ متر، پس از سال‌ها توقف در درگز، اکنون با ۴۲۰ متر پیشرفت فیزیکی ادامه دارد.
مجتبی بزم آرا افزود: حفاری این تونل که به «الله اکبر» معروف است، سال‌ها متوقف شده بود اما در سال‌جاری دوباره از سرگرفته شد و اکنون حفاری ۴۲۰ متر از جبهه جنوبی انجام شده و حفاری جبهه شمالی نیز آغاز شده است.
وی اضافه کرد: اجرای این طرح یکی از مطالبات دیرینه مردم شهرستان درگز است که تکمیل آن می‌تواند تحولی چشمگیر در حوزه حمل‌ونقل، رونق اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاری در شهرستان ایجاد کند.
فرماندار درگز همچنین به اجرای جاده جدید درگز-کبکان-قوچان اشاره کرد و گفت: با تکمیل این تونل و همچنین مسیر کبکان، طول جاده ارتباطی جدید از درگز به قوچان ۶۰ کیلومتر کاهش می یابد، حال آنکه مسیر کنونی درگز- قوچان از گردنه سخت گذر تیوان ۱۳۰ کیلومتر است.
تونل، استخوانی در گلوی پیشرفت
نماینده مردم درگز نیز در خصوص چالش‌های این طرح در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: یکی از چالش‌های این طرح در ۲ دهه گذشته سنگینی اجرا بود، کسی حاضر نبود برای یک طرح نیمه کاره در شهرستان مرزی هزینه‌ای خاص و کلان تخصیص دهد.
حسین محمدزاده افزود: باید توجه داشت زمانی که گذرگاه مرزی لطف آباد هزار و ۲۰۰ تردد روزانه داشت، سالانه بالغ بر ۳۰ هزار میلیارد ریال برای دولت از محل عوارض ترانزیتی درآمد ایجاد می‌کرد اما چیزی عاید شهرستان نمی‌شد.
وی اضافه کرد: وضعیت جاده امروز اجازه تردد روزانه ۵۵۰ دستگاه کامیون را در این مرز نمی‌دهد اما با ساخت جاده جدید نه تنها مردم از اجرای آن بهره‌مند می شوند بلکه درآمد دولت از محل افزایش ترددهای ترانزیتی افزایش می یابد.
مولدسازی چاره موقت
مجموع اعتبار مورد نیاز برای ساخت تونل ۹ هزار میلیارد ریال است و در صورت تامین بودجه تا اواسط سال آینده ساخت تونل به سرانجام می‌رسد
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی گفت: مطالبه بودجه هنگفت برای کل طرح مورد موافقت نهادهای بودجه‌ریزی قرار نمی‌گیرد چرا که به اصطلاح «سنگ بزرگ علامت نزدن است»، از طرفی اگر طرح تونل این جاده به سرانجام برسد، می‌توان دولت را برای تامین مابقی بودجه طرح پای کار آورد لذا تمرکز بر بخش مهم طرح یعنی تونل در دستور کار قرار گرفته است.
محمدزاده افزود: مجموع اعتبار مورد نیاز برای ساخت تونل ۹ هزار میلیارد ریال است که در حال حاضر ۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال از سه منبع بودجه متوازن استانی، ملی و بودجه نماینده تامین شده است.
وی با تاکید بر ضرورت تامین مابقی اعتبار طرح اضافه کرد: در صورت تامین بودجه تا اواسط سال آینده ساخت تونل به سرانجام می‌رسد و اجرای باقیمانده جاده با سرعت بیشتری انجام خواهد شد.
نماینده مردم درگز با اشاره به تامین بودجه طرح‌های کلان عمرانی از محل تهاتر نفت، اظهار کرد: این شیوه تامین بودجه برای پیمانکار منتفی شده چرا که این روش فقط برای چند کلان طرح ریلی پیش‌بینی شده است.
محمدزاده ادامه داد: تامین اعتبار از محل مولدسازی تنها راه حل باقیمانده برای تکمیل طرح است و واگذاری بخشی از اراضی در قالب یک طرح مولدسازی در دستور کار قرار دارد که امیدواریم به نتیجه برسد.
هرچند مشکل کمبود اعتبار گریبان همه طرح‌های زیرساختی و توسعه‌ای کشور را گرفته اما نگاهی به سابقه حدود ۲۰ ساله این طرح نشان می‌دهد مسوولان می‌توانستند با اولویت‌بندی اجرای طرح را با تمرکز به هر بخش پیش ببرند و حتی برای هر قطعه پیمانکار و منبع مالی مجزا تامین کنند.
دیوان سالاری‌های زائد و تاخیر در تسویه حساب با پیمانکاران موجب تعلل در اجرای طرح در این سال‌ها شد، عواملی که هیچ ارتباطی با کمبود بودجه دولتی در ۲ دهه گذشته نداشته است.
شهرستان کوهستانی و مرزی درگز با ۷۵ هزار نفر جمعیت در ۲۵۴ کیلومتری شمال مشهد و در جوار مرز ایران و ترکمنستان واقع است، این شهرستان علاوه بر چهار شهر درگز، لطف‌آباد، نوخندان و «چاپشلو»، ۱۳۶ روستا دارد که ۱۱۰ پارچه آن جمعیتی بیش از ۲۰ خانوار دارند.
بیشتر بخوانید:
پروژه نیمه‌جان جاده درگز - کبکان - قوچان در خراسان رضوی
ساخت جاده درگز - کبکان - دوغایی در خراسان رضوی ازسر گرفته می‌شود
دولت هزینه ساخت جاده درگز- کبکان - قوچان را با تهاتر نفت تامین کرد