با نزدیک شدن به پایان مهرماه ۱۴۰۴، پرداخت یارانه نقدی به مرحله نهایی خود رسیده است.
طبق اعلام سازمان هدفمندسازی یارانهها، واریز یارانه مهرماه در دو نوبت جداگانه برای دهکهای مختلف انجام میشود.
درحالیکه مرحله نخست واریز برای دهکهای کمدرآمد تکمیل شده، مرحله دوم برای دهکهای میانی در حال اجراست.
اما همزمان با این پرداخت، پرسش مهمی ذهن بسیاری از خانوارها را مشغول کرده است:
آیا کالابرگ الکترونیکی مرحله پنجم نیز همزمان شارژ میشود؟
زمان واریز یارانه نقدی مهر ۱۴۰۴ مشخص شد
سازمان هدفمندسازی یارانهها در اطلاعیه رسمی خود، جدول زمانبندی پرداخت مرحله ۱۷۶ یارانه نقدی را منتشر کرد.
این جدول نشان میدهد که پرداختها مانند ماههای گذشته در دو مرحله انجام میشود.
| مرحله پرداخت | دهکهای مشمول | تاریخ واریز | وضعیت | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| مرحله اول | دهکهای ۱ تا ۳ | ۲۵ مهر ۱۴۰۴ | واریز شد | مبلغ قابل برداشت |
| مرحله دوم | دهکهای ۴ تا ۹ | ۳۰ مهر ۱۴۰۴ | در حال اجرا | واریز در پایان ماه |
براساس این گزارش، یارانه نقدی دهکهای اول تا سوم در ساعت ۲۴ روز ۲۵ مهرماه به حساب سرپرستان خانوار واریز و قابل برداشت شد.
پرداخت مرحله دوم نیز برای دهکهای میانی در پایان ماه (۳۰ مهر) انجام میشود.
یارانه نقدی دهکهای پایین بدون تغییر پرداخت شد
در مرحله نخست، یارانه نقدی دهکهای اول تا سوم طبق روال سابق و با مبالغ ثابت واریز شده است.
مبلغ یارانه برای هر فرد در این دهکها همچنان ۴۰۰ هزار تومان (برای دهکهای اول تا سوم) و ۳۰۰ هزار تومان (برای دهکهای چهارم تا نهم) باقی مانده است.
سازمان هدفمندی تأکید کرده است که پرداختها بهصورت مستقیم و از محل حساب ویژه هدفمندسازی یارانهها انجام میشود و سرپرستان خانوار میتوانند مبلغ را از کارتهای بانکی خود برداشت کنند.
ابهام درباره شارژ کالابرگ الکترونیکی در مهرماه
در حالی که روند واریز یارانه نقدی طبق برنامه پیش میرود، ابهامات جدی درباره وضعیت کالابرگ الکترونیکی مرحله پنجم مطرح شده است.
تا لحظه تنظیم این گزارش، هیچ اطلاعیه رسمی از سوی وزارت تعاون یا سازمان هدفمندی درباره زمان شارژ اعتبار کالابرگ مهرماه منتشر نشده است.
این در حالی است که معمولاً شارژ کالابرگ همزمان با پرداخت یارانه نقدی انجام میشود.
به نظر میرسد دولت در حال آمادهسازی فاز جدیدی از طرح کالابرگ است که از آبان ماه ۱۴۰۴ آغاز میشود.
پیشبینی عدم واریز کالابرگ الکترونیکی در مهر
کارشناسان با توجه به سکوت خبری نهادهای مسئول و عدم صدور دستورالعمل جدید، پیشبینی کردهاند که شارژ کالابرگ مرحله پنجم در مهر انجام نخواهد شد.
دولت ظاهراً قصد دارد با پایان مرحله فعلی، نسخه جدیدی از طرح کالابرگ را از آبان ماه اجرایی کند؛ طرحی که شامل تغییرات اساسی در ساختار، اعتبار و کالاهای مشمول خواهد بود.
طرح جدید کالابرگ از آبان ۱۴۰۴ کلید میخورد
به گفتهی «احد رستمی» رئیس مرکز اطلاعات و رفاه ایرانیان، دولت در حال طراحی فاز جدید کالابرگ است که از آبان ماه امسال اجرایی میشود.
در این فاز جدید، دولت بهدنبال ارتقای سطح معیشت دهکهای پایین جامعه و مدیریت هوشمند منابع یارانهای است.
بهجای مدل فعلی که کالابرگ بهصورت اعتبار وابسته به یارانه نقدی پرداخت میشود، در نسخه جدید، مکانیزم مستقلی برای تخصیص اعتبار کالاهای اساسی طراحی خواهد شد.
حذف یارانه نقدی دهکهای پردرآمد؛ منبع مالی کالابرگ جدید
اصلاحات ساختاری یارانهها محدود به کالابرگ نیست؛ بلکه در مرحله بعد، دولت حذف یارانه نقدی دهکهای پردرآمد را نیز با جدیت دنبال میکند.
طبق مصوبه بودجه ۱۴۰۴، یارانه نقدی دهکهای هشتم، نهم و دهم باید بهطور کامل قطع شود.
منابع حاصل از این حذف، صرف افزایش اعتبار کالابرگ و حمایت از اقشار کمدرآمد خواهد شد.
تغییر دهکبندی یارانه نقدی در مهر و آبان
فرآیند بازنگری در دهکبندیها از ابتدای سال ۱۴۰۴ آغاز شده و هر ماه بین ۱ تا ۳ میلیون نفر از فهرست یارانهبگیران حذف میشوند.
پیشبینی میشود تا پایان سال جاری حدود ۱۸ میلیون نفر از یارانه نقدی حذف و منابع حاصل به طرحهای حمایتی جدید منتقل شود.
این روند همزمان با اجرای فاز آبان کالابرگ، شتاب بیشتری خواهد گرفت.
افزایش مبلغ و اعتبار کالابرگ در طرح جدید
نمایندگان مجلس شورای اسلامی اعلام کردهاند که در طرح جدید، ارزش اعتباری کالابرگ افزایش خواهد یافت.
به گفتهی احمد انارکی محمدی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس:
«ارقام فعلی کالابرگ پاسخگوی تورم نیست و دولت مکلف شده رقم اعتباری را متناسب با قدرت خرید مردم افزایش دهد.»
بر این اساس، احتمال افزایش اعتبار کالابرگ از ۵۶۰ هزار تومان فعلی به حدود ۸۰۰ هزار تومان برای هر نفر وجود دارد.
منابع مالی این افزایش از محل صرفهجویی ناشی از حذف یارانه نقدی دهکهای پردرآمد تأمین میشود.
تغییر اقلام مشمول در کالابرگ آبان
یکی از مهمترین تغییرات در کالابرگ جدید، بازنگری در سبد کالاهای مشمول است.
کالاهایی که کمتر مورد استفاده خانوارها قرار میگیرند حذف و اقلام ضروریتری جایگزین خواهند شد.
سبد جدید احتمالاً شامل اقلام زیر است:
-
برنج ایرانی و روغن مایع
-
گوشت مرغ و تخممرغ
-
ماکارونی و حبوبات
-
لبنیات اساسی (شیر، پنیر، ماست)
این تغییرات با هدف افزایش ارزش تغذیهای و اثرگذاری بیشتر در معیشت خانوارها انجام میشود.
عملکرد سامانههای بانکی و اجرایی در واریز یارانه نقدی
برخلاف ابهامات کالابرگ، عملکرد بانکی در پرداخت یارانه نقدی مهرماه کاملاً منظم و بینقص گزارش شده است.
تمامی بانکهای عامل شامل ملی، ملت، صادرات، رفاه و تجارت، عملیات واریز مرحله اول را با موفقیت انجام دادهاند و مرحله دوم نیز در حال اجراست.
نقش وزارت تعاون و سازمان هدفمندی در اصلاح نظام یارانه نقدی
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به همراه سازمان هدفمندسازی یارانهها، مسئولیت مشترک اصلاح نظام یارانهای را برعهده دارند.
در فاز جدید، مأموریت این دو نهاد شامل موارد زیر خواهد بود:
-
یکپارچهسازی پایگاه اطلاعات خانوار
-
بازنگری در دهکبندی اقتصادی
-
مدیریت هوشمند پرداخت یارانه نقدی و کالابرگ
-
جلوگیری از پرداختهای تکراری یا غیرهدفمند
چشمانداز اقتصادی اجرای طرح جدید یارانه نقدی
کارشناسان اقتصادی معتقدند در صورت اجرای دقیق طرح جدید، کسری بودجه یارانهها کاهش و عدالت توزیعی تقویت میشود.
این اصلاحات میتواند به بهبود توان خرید دهکهای پایین و مهار فشار تورمی در بخش کالاهای اساسی کمک کند.
بااینحال، موفقیت نهایی طرح وابسته به دقت در شناسایی دهکهای واقعی است.
زمان شارژ کالابرگ الکترونیکی بعدی
با توجه به بیانیههای اخیر وزارت رفاه، احتمالاً شارژ مرحله ششم کالابرگ الکترونیکی همزمان با اجرای فاز جدید در نیمه اول آبان ۱۴۰۴ انجام میشود.
در آن زمان، اعتبار جدید با مبلغ افزایشیافته و سبد کالایی تازه در دسترس خانوارهای مشمول قرار خواهد گرفت.
جمعبندی نهایی
یارانه نقدی مهرماه در دو نوبت (۲۵ و ۳۰ مهر) به حساب خانوارها واریز شده یا در حال واریز است.
در مقابل، کالابرگ الکترونیکی مرحله پنجم هنوز شارژ نشده و بهاحتمال زیاد اجرای آن به آبان ماه موکول شده است.
از آبان، فاز جدید کالابرگ با سبد کالایی تازه، اعتبار بالاتر و حذف دهکهای پردرآمد آغاز میشود.
به این ترتیب، مهر ۱۴۰۴ را میتوان ماه «گذار یارانهای» نامید؛ دورهای که دولت در آن آماده بزرگترین اصلاح ساختار یارانه نقدی و کالابرگ الکترونیکی طی سالهای اخیر است.
سوالات متداول
۱. یارانه نقدی مهر چه زمانی واریز شد؟
مرحله اول در ۲۵ مهر و مرحله دوم در ۳۰ مهر به حساب سرپرستان خانوار واریز میشود.
۲. کالابرگ الکترونیکی مهر چه زمانی شارژ میشود؟
احتمالاً شارژ کالابرگ به آبانماه و اجرای فاز جدید طرح موکول شده است.
۳. مبلغ یارانه نقدی برای هر دهک چقدر است؟
دهکهای ۱ تا ۳، ۴۰۰ هزار تومان و دهکهای ۴ تا ۹، ۳۰۰ هزار تومان برای هر نفر دریافت میکنند.
۴. آیا مبلغ کالابرگ افزایش مییابد؟
بله، طبق مصوبه مجلس، اعتبار کالابرگ از ۵۶۰ هزار به حدود ۸۰۰ هزار تومان افزایش خواهد یافت.
۵. چه کسانی از فهرست یارانه نقدی حذف میشوند؟
دهکهای هشتم تا دهم که درآمد بالای ۱۰ میلیون تومان ماهانه دارند.