علیرضا گرایلی عضو هیئت علمی گروه عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبدکاووس در یادداشت اختصاصی برای خبرگزاری آنا نوشت: مسئله‌ای در ظاهر ساده، اما در معنا بزرگ، بار‌ها پیش آمده که در استان گلستان، هنگام بازگشت از میدان آزادشهر یا مسیر‌های دیگر، با تابلویی روبه‌رو شده‌ایم که بر آن نوشته شده «به سمت گنبد»؛ اما مگر نام شهر فقط «گنبد» است؟
واقعیت این بوده که نام درست و کامل آن «گنبد قابوس» است؛ شهری که ریشه در تاریخ باشکوه جرجان دارد، همان شهری که در روزگار کهن یکی از بزرگ‌ترین شهر‌های تمدن‌ساز ایران و خاستگاه دانش، هنر و معماری در شرق سرزمین‌های اسلامی بود. این شهر امروز نیز میراث‌دار همان فرهنگ و هویت ایرانی است و نباید در گذر زمان، بخشی از نام و اصالت آن فراموش شود.
روایت تاریخی؛ از قابوس تا کیکاووس
بسیاری شاید ندانند که برج قابوس را قابوس بن وشمگیر، حکمران فرهیخته و دانش‌پرور سلسلهٔ آل‌زیار، در سرزمین جرجان بنا نهاد. این فرمانروای خردمند با ساخت این بنای باشکوه، اثری جاودانه از خویش بر جای گذاشت.
اما در گذر زمان به اشتباه نام شهر از گنبد قابوس به گنبدکاووس تغییر یافته؛ حال آنکه کیکاووس، نوه قابوس و نویسنده کتاب ارزشمند قابوس‌نامه است — جالب آنکه او خود در نهایت احترام، کتابش را به نام پدربزرگش «قابوس» نوشت؛ اما فرزندان قرن جدید با خلاقیتی تاریخی (!)، همه‌چیز را وارونه کرده و پدربزرگ را از یاد برده‌ایم! در واقع، گنبدِ قابوس به یاد همان حکمران سازنده بناست، نه نوه او که فقط با قلمش یاد او را زنده نگه داشت.
از ثبت جهانی برج قابوس تا ثبت جهانی قابوس‌نامه
افتخار شهر ما تنها در قامت برج سترگ قابوس خلاصه نمی‌شود؛ بلکه نویسنده قابوس‌نامه نیز به همت نمایندگی یونسکو در ایران و با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبدقابوس در فهرست جهانی مشاهیر یونسکو به ثبت رسیده به این ترتیب، نام قابوس چه در سنگ و آجر برج و چه در واژه‌های ماندگار کتاب در دو میراث جهانی می‌درخشد. این دو ثبت، نشانه پیوند عمیق تمدن، ادب و معماری ایرانی–اسلامی در این دیار است.
گنبد قابوس؛ رنگین‌کمان اقوام و همزیستی ادیان
شهرستان گنبد قابوس تنها میراث‌دار تاریخ کهن نیست؛ بلکه نماد همزیستی اقوام و مذاهب گوناگون ایران است. از ترک و ترکمن و فارس گرفته تا بلوچ، سیستانی، قزاق و دیگر اقوام شریف، همه در کنار هم، رنگین‌کمانی از دوستی، همدلی و وحدت ملی را شکل داده‌اند. در این شهر، مسجد و کلیسا، مناره و مدرسه، در کنار هم، تصویر زیبایی از ایران واحد و متنوع را ترسیم کرده‌اند.
لزوم بازگشت به اصالت نام‌ها
این اشتباه زبانی و تاریخی تنها درباره شهر رخ نداده در طول تاریخ، بسیاری از نام‌ها دچار تغییر و تحریف شده‌اند؛ اما اکنون زمان آن است که با تکیه بر دانش، آگاهی و عشق به ریشه‌ها، اصالت و افتخار تاریخی‌مان را بازگردانیم. ضروری بوده در تابلو‌های بین‌شهری، کتاب‌ها، نقشه‌ها، سایت‌ها و مکاتبات رسمی، نام درست یعنی گنبد قابوس درج شود تا نسل امروز بداند این نام ریشه در شکوه تمدن ایرانی دارد.
هر شهروند، معلم، مسئول و هر نویسنده‌ای وظیفه دارد در صیانت از هویت تاریخی شهرمان سهیم باشد. بی‌تردید، اصلاح نام شهر تنها یک تغییر نوشتاری نیست؛ بلکه احیای بخشی از تاریخ، فرهنگ و افتخار ایران‌زمین بوده؛ آرزوی ما آن است که ایران‌گردان و گردشگران جهانی با شنیدن نام گنبد قابوس، مشتاق دیدن این شهر زیبا و آثار تاریخی و طبیعی استان گلستان شوند؛ شهری که نامش مانند گنبدش، درخشان، صبور و جاودانه است.
انتهای پیام/