به گزارش روز دوشنبه ایرنا، اودینگا روز چهارشنبه گذشته در سن ۸۰ سالگی در بیمارستانی در کشور هند درگذشت و پس از بازگرداندن پیکرش به کنیا مراسم‌های یادبودی برای او برگزار شد که در بی‌نظمی‌های ایجاد شده در روز شنبه دستکم پنج تن جان باختند و دهها تن مجروح شدند. پیکر این سیاستمدار کهنه‌کار کنیایی سرانجام روز یکشنبه ۲۷ مهر ماه با حضور هزاران سوگوار در نزدیکی مزرعه خانوادگی‌اش در «بوندو» در نزدیکی «دریاچه ویکتوریا» در غرب کنیا به خاک سپرده شد.
اودینگا در زبان «سواحلی» آفریقا با نام «بابا» شناخته می‌شد. «باراک اوباما» رئیس جمهوری اسبق آمریکا که تبار اجدادی‌اش به غرب کنیا می‌رسد، با انتشار پیامی از اودینگا به عنوان «هوادار صلح» تمجید و او را سیاستمداری توصیف کرد که منافع کشورش را در ورای منافع و آمال شخصی قرار داده بود. اوباما نوشت: اودینگا همانند معدود رهبران دیگر، تمایل به انتخاب مسیر آشتی صلح‌آمیز بدون دست شستن از ارزش‌های اصلی خود داشت.
«ویلیام روتو» رئیس جمهوری کنیا و تنی چند از رهبران سیاسی از جمله «آهارو کنیاتا» و «اولسگون اوباسانجو» روسای جمهوری سابق کنیا و نیجریه نیز در مراسم خاکسپاری در سوگ و رثای اودینگا سخنانی ایراد کردند. روتو گفت: شهامت، بصیرت و ایمان راسخ اودینگا به سرنوشت مشترک ما، برای همیشه روشنگر راه ملت کنیا خواهد بود.
بنا به گزارش پایگاه خبری «کانورسیشن»، اودینگا متولد هفتم ژانویه ۱۹۴۵ به عنوان پسر یکی از رهبران مشهور ضداستعماری همواره از چهره‌های تاثیرگذار سیاسی در کنیا بود. اودینگا در سال ۱۹۶۲ برای ادامه تحصیل به آلمان شرقی رفت و در بازگشت در سال ۱۹۷۰ به تدریس در دانشگاه پرداخت و بعدا در یک سازمان دولتی کار کرد هر چند در سال ۱۹۸۲ با اتهام ارتباط با یک کودتای نافرجام علیه «دانیل آراپ موی» ناگهان از کار دولتی برکنار شد و به اتهام خیانت تا سال ۱۹۸۸ زندانی شد. او در آن زمان در مخالفت‌های فزاینده علیه حکومت آراپ موی فعال شد و برای مدتی مجبور به ترک کشور و تبعید در کشور سوئد شد. اودینگا پیش از انتخابات سال ۱۹۹۲ که اولین انتخابات چند حزبی از دهه ۱۹۶۰ بود به کشور بازگشت و هر چند «آراپ موی» در آن انتخابات پیروز شد اما نقش سیاسی اودینگا در آن انتخابات جایگاهش را به عنوان یک چهره مهم سیاسی تایید کرد.
اودینگا در سال‌های بعد با وجود پنج بار نامزدی که آخرین موردش سه سال پیش بود هیچگاه به ریاست جمهوری نرسید هر چند پس از انتخابات مناقشه‌برانگیز سال ۲۰۰۷ به مقام نخست وزیری کنیا رسید. کنیا پس از انتخابات سال ۲۰۰۷ با ادعای تقلب به نفع «اموای کیباکی» رئیس جمهوری وقت، صحنه تنش‌ها و درگیری‌های قومیتی بود که به آوارگی صدها هزار نفر و کشته شدن بیش از یک هزار نفر در خشونت‌ها منجر شد.
اودینگا هر چند هیچگاه به مقام ریاست جمهوری کنیا نرسید اما به اندازه هر رئیس جمهوری دیگری در شکل دادن به عرصه سیاسی کشور کنیا نقش داشت. او یک سیاستمدار ملی بود که حمایت مردم را در ورای تقسیم‌بندی‌های قومیتی بسیج می‌کرد هر چند از رهبران برجسته گروه قومی «لوئو» در غرب کنیا محسوب می‌شد.
اودینگا تعهد خود را به اصلاحات قانونی و نهادینه شدن دموکراسی نشان داد. از قانون اساسی مصوب سال ۲۰۱۰ به عنوان دستاورد مهم اودینگا یاد می‌شود چرا که ظرفیت بالقوه‌ای برای شکل دادن به آینده‌ای جدید و دموکراتیک‌تر ایجاد کرد و اودینگا سال‌ها برای تصویب آن تلاش کرده بود.
اودینگا هر چند در گذشته از توافق‌های تقسیم قدرت گذشته در عرصه سیاسی کنیا انتقاد کرده بود اما خود بارها با تاکید بر ضرورت ثبات ملی برای چنین توافق‌هایی اقدام کرد. اودینگا بخصوص پس از شکست‌های انتخاباتی در سال‌های ۲۰۱۳، ۲۰۱۷ و ۲۰۲۲ با انتخاب‌های دشواری رو به رو شده بود و با توجه به شرایط سیاسی و همچنین بالا رفتن سن به سازش‌هایی اقدام کرد که زمانی در گذشته قابل تصور هم نبود و نشانه‌ای از عملگرایی و واقع‌گرایی سیاسی در سال‌های پایانی عمرش بود. این موضوع پس از انتخابات ۲۰۱۷ مشهود بود؛ زمانی که با وجود اعتقاد به تقلب و هدایت اعتراضات، در مارس ۲۰۱۸ با «کنیاتا» دست داد و به توافق رسید. این اقدام به عنوان «ملت‌سازی» به تصویر کشیده شد هر چند برخی حامیانش او را به خیانت متهم کردند. اودینگا پس از انتخابات سال ۲۰۲۲ نیز با وجود اعتقاد به دستکاری در انتخابات توسط اطرافیان «روتو»، موافقت کرد که دولت روتو را در شرایط دشوار کشور یاری و تقویت کند.
این اقدامات مهم سیاسی قضاوت تاریخ و مردم کنیا را درباره اودینگا پیچیده می‌سازد اما بسیاری او را یک شخصیت مهم و تعیین‌کننده هر چند در مقاطعی متناقض می‌دانند اما افرادی با تجربه بیشتر درک می‌کنند که اودینگا چگونه به چنان وضعیت و جایگاهی رسید. اودینگا در مدت حیات سیاسی طولانی خود فراز و فرودهای زیادی را پشت سر گذاشت و می‌توان گفت بیش از بسیاری از سیاستمداران کنیا برای تقویت پاسخگویی و مردم‌سالاری در نظام سیاسی کنیا کوشید و جایگاه او به عنوان یک «چهره سیاسی مخالف مورد احترام»، گواهی بر این میراث ملی رایلا اودینگاست.