در حالی که غبار جنگ هنوز از خیابانهای غزه کنار نرفته، گروهی از هنرمندان، معماران و فعالان فرهنگی در تلاشی بیسابقه مأموریت بازسازی میراث نابودشده این منطقه را آغاز کردهاند. گزارش تازهای از نشریه گاردین منتشر شده که نشان میدهد بازسازی فرهنگی و هنری غزه پس از آتشبس ارائه با تمام محدودیتها در حال انجام است؛ جایی که بازماندگان جنگ تصمیم گرفتهاند «از دل خاکستر، حافظهی فرهنگی خود را دوباره بسازند».
طبق دادههای منتشرشده در این گزارش، بیش از ۵۵ درصد از بناهای تاریخی و مراکز هنری غزه در طول درگیریها تخریب شدهاند؛ از موزههای باستانی تا خانههایی با ارزش تاریخی در شهر غزه و خانیونس!
برآورد کارشناسان سازمان یونسکو نشان میدهد هزینه بازسازی این آثار دستکم ۱۹۲ میلیون دلار آمریکا خواهد بود. اما فعالان فرهنگی میگویند مسئله فقط بازسازی ساختمانها نیست؛ بلکه این بازسازی، احیای «هویت» و «روح» مردم غزه است که در طول ماهها بمباران از هم گسسته است.
یکی از معماران پروژه در گفتوگو با این نشریه میگوید: «هر سنگی که برمیداریم، بخشی از خاطره ماست. ما فقط دیوار نمیسازیم، ما خاطره میسازیم.» او و گروهش در حال ثبت آثار باقیمانده با فناوری اسکن سهبعدی هستند تا نسخه دیجیتالی میراث غزه پیش از بازسازی فیزیکی حفظ شود. دانشگاههای اروپا و خاورمیانه نیز برای کمک به آموزش تیمهای محلی حفاظت فرهنگی، اعلام همکاری کردهاند.
میان خرابههای تاریخی، هنرمندان محلی نمایشگاههایی از بقایای سوخته آثار برگزار کردهاند؛ نشانهای از اینکه امید در غزه، همچنان زنده است.
به گفته برگزارکنندهها، این آثار «پیامی از مقاومت» هستند. کارشناسان بینالمللی معتقدند بازسازی فرهنگی غزه میتواند الگویی تازه برای مدیریت میراث در مناطق جنگزده باشد.
ترجمه: فاطمه رضائیان