مریم سالاری
فرش قرمزی که اوباما برای پادشاه 79 ساله سعودی در هتل مجلل «فور سیزنز جورج تاون» واشنگتن پهن کرد، آنچنان به مذاق سعودیها خوش آمد که وزیر خارجه این کشور برای نخستین بار بعد از آغاز مذاکرات هستهای در دولت یازدهم، از گفتوگوی صورت گرفته میان ریاض با مقامات امریکایی ابراز رضایت و اعلام کرد: «از تضمینهای داده شده در مورد برنامه هستهای ایران رضایت داریم.»
ملک سلمان در حالی به دیدار مقامات امریکایی شتافت که وی چهار ماه پیش نیز از سوی رئیس جمهوری امریکا به همراه سران سایر کشورهای عربی عضو شورای همکاری خلیج فارس به نشست کمپ دیوید دعوت شده بود. نشستی که وی از حضور در آن خودداری و محمد بن سلمان، وزیر دفاع و ولیعهد را به جای خود اعزام کرد. هرچند دلیل حضور نیافتن پادشاه سعودی در نشست کمپ دیوید، بیماری وی عنوان شد اما کمتر کسی بود که از دلخوری مقامات سعودی از مذاکرات فشرده امریکا با ایران برای حل مسأله هستهای
بی خبر باشد.
هرچند که مقامات امریکایی تلاش کردند متحدان منطقهای خود را از بابت پایان دادن به چالش هستهای با ایران آسوده خاطر کنند با وجود این سعودیها نگرانی خود را از آینده رابطه دوستانه خود با امریکا بعد از توافق هستهای پنهان نکردند. نگرانیای که ناظر به احتمال کاهش اختلافات کشورهای غربی با ایران و افزایش تدریجی قدرت و نفوذ ایران در فردای پس از توافق هستهای بود. بعد از آنکه خیال اوباما با به دست آوردن تعداد رأی لازم حامیانش برای وتوی مخالفت نمایندگان کنگره راحت شد، به استقبال پادشاه سعودی رفت تا به او اطمینان خاطر دهد که این توافق خدشهای به مناسبات تاریخی و نزدیک واشنگتن- ریاض وارد نخواهد کرد.
اوباما حمایت ملک سلمان را به دست میآورد
رسانه امریکایی واشنگتن تایمز با اشاره به دیدار رؤسای امریکا و عربستان به تلاش اوباما برای جلب نظر مساعد پادشاه سعودی در حمایت از توافق هستهای اشاره داشت و نوشت: «اوباما میتواند حمایت رسمی ملک سلمان را از توافق هستهای با ایران به دست آورد.»
حمایتی که به گفته صاحبنظران برای کاخ سفید هزینههایی هم خواهد داشت چرا که ریاض نمیخواهد از نبرد پنهانی که با ایران در منطقه راه انداخته است، دست خالی بازگردد. به همین منظور پادشاه کهنسال عربستان در سفر به امریکا تلاش کرد حداکثر ضمانتهای لازم را از جمله تجهیز شدن عربستان به سلاحهای پیشرفته نظامی از سوی امریکا و همچنین باقی ماندن امریکا در جبههای که مقامات سعودی علیه ایران در منطقه راه انداخته است، به دست آورد. به همین منظور ریاض خواستار حمایت قاطعتر امریکا از مواضع خود در چالشهای به وجود آمده در برخی کشورهای منطقه از جمله لبنان، عراق، سوریه، یمن و بحرین در برابر نقش تأثیرگذار ایران در این حوزهها شده است. درخواستی که به گفته ناظران سیاسی با چراغ سبز اوباما همراه شده تا بلکه ریاض از صف همپیمانانش که از توافق هستهای دل خوشی ندارند کنار بکشد و از همکاری با اسرائیل برای کارشکنی در اجرایی شدن توافق هستهای پرهیز کند.
در همین حال به گزارش رویترز، بن رودز معاون مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری امریکا پیش از سفر ملک سلمان به امریکا به مواضع مشترک واشنگتن- ریاض درخصوص برخی مسائل منطقه اشاره داشت و گفت: «سعودیها آشکارا بخشی از ائتلاف به رهبری ایالات متحده برای مبارزه با داعش هستند.» اما رودز اذعان کرد در این باره که از چه کسی باید در مبارزه با افراطگرایان حمایت شود اختلافهایی وجود دارد. وی افزود: «ما میخواهیم اطمینان حاصل کنیم در این باره که کدام گروه سزاوار حمایت ما است به دیدگاهی مشترک برسیم.» رودز همچنین گفت که «دولت اوباما پیشبینی میکند عربستان سعودی به حمایت از توافق هستهای ایران بپردازد اما سعودیها نگرانیهای خود را در مورد فعالیتهای ایران در منطقه ابراز کردهاند.»
عادل الجبیر: خواهان روابط بهتر با ایران هستیم
وزیر خارجه عربستان بعد از دیدارهایی که جمعه گذشته میان رؤسای عربستان و امریکا صورت گرفت گفت که «کشورش از تضمینهای داده شده از سوی مقامات امریکایی درباره توافق هستهای با ایران و اینکه این توافقنامه کشورهای خلیج فارس را با خطر مواجه نمیکند، راضی است.»
به گزارش رویترز، عادل الجبیر در کنفرانس خبری خود با تاریخی و محوری خواندن سفر سلمان به امریکا گفت: «این دیدار ثمرات بسیار زیادی داشت و سلمان و اوباما در مورد همکاری راهبرد مشترک دو کشور گفت وگو کردند». وی افزود: «ما خواهان روابط بهتر با ایران هستیم اما اکنون توپ در زمین ایران است و باید به اثبات برساند که واقعا خواستار بازگشایی صفحه جدیدی در روابط است.» عادل الجبیر ادعا کرده است این توافقنامه از دستیابی ایران به سلاح هستهای جلوگیری میکند و در برگیرنده ساز و کار دقیق بازرسی از جمله از مراکز نظامی و مراکز مظنون ایران است و در عین حال در صورت نقض این توافقنامه از سوی ایران، تحریمها علیه این کشور بلافاصله احیا میشود. جبیر افزود که «عربستان سعودی در طول دو سال گذشته با متحدان این کشور در اروپا و دیگر نقاط جهان رایزنی داشته و تضمینها درباره توافق اتمی غرب با ایران، رضایت این کشور را جلب میکند.» جبیر همچنین مدعی شد ایران از فرصت به دست آمده استفاده کند و در عین حال از درآمدهایی که به دست خواهد آورد برای توسعه داخلی استفاده کند و از فعالیتهای مخرب در منطقه دست بردارد.