همشهری آنلاین- لیلا شریف: از وقتی که این ابزار در میان گوشی‌های هوشمند جا خوش کرد و به شکلی رایگان جواب تمام سئوال‌ها را داد، ردش در تکالیف بچه‌های مدرسه هم عیان شد. برخی دانش آموزان کمتر ذهنشان را درگیر حل مسئله می‌کنند یا برای انجام تحقیق دیگر سراغی از گوگل هم نمی‌گیرند چرا یک فرمان کافی است تا تکلیف کامل و بی‌نقص برایشان ارسال شود.
در میان این راحتی دانش آموزان و درست در سوی دیگر داستان، معلم‌هایی هستند که انجام بی نقص تکالیف از سوی دانش آموزان دیگر برایشان ذوقی به همراه نمی‌آورد و مجبور هستند با نگاه شک‌آلود به تمام تکالیف نگاه کنند تا مرز انسانی و ماشینی بودن را تشخیص دهند.
راه میانبر اما خطرناک
در کنار تمام تلاش آموزش و پرورش برای گنجاندن درس هوش مصنوعی و دوره‌های آموزشی مرتبط با این محتوا، واقعیت نشان می‌دهد که سیستم آموزشی باز هم از دانش آموزان عقب مانده است. دانش آموزان منتظر نماندند تا مدرسه به آنها بگویند چطور از هوش مصنوعی استفاده کنند و خودشان حتی به شکل نادرست میان‌دار شدند.
استفاده از هوش مصنوعی در میان دانش آموزان به جای اینکه اثرات مثبتی به بار بیاورد، اثر معکوس گذاشته است. فاطمه که پسرش در کلاس پنجم مشغول تحصیل است، در این مورد می‌گوید:«استفاده از هوش مصنوعی توی مدرسه خیلی دردسرساز شده تا جایی که معلم پسرم با پدر و مادرها جلسه گذاشت تا بهشون هشدار بده.»
به گفته این مادر، دانش آموزان از هوش مصنوعی به عنوان راه میانبر استفاده می‌کنند و گاهی والدین هم در این شیوه تقلب همدست می‌شوند:« فقط مشکل بچه‌ها نیستن، بعضی وقتا پدر و مادر هم با هوش مصنوعی به بچه‌هاشون کمک می‌کنند. معلم پسرم گلایه می‌کرد که وقتی یه سئوال میده تا بچه‌ها توی خونه حلش کنن، فرداش با یکسری جواب شبیه هم روبرو میشه حتی بعضی از بچه‌ها اون جواب رو نمی‌نویسن، پیرینت می‌گیرن و میارن.»
میدان نبرد جدید برای معلم‌ها
در آن سوی عرض اندام هوش مصنوعی در مدارس ، معلم‌هایی هستند که در صحنه نبردی پوشیده از مه، در حال مبارزه هستند. سیدمصطفی موسوی، معلم جامعه‌شناسی پایه دهم و یازدهم در این رابطه توضیح می‌دهد:« سرعت استفاده از هوش مصنوعی بین دانش‌آموزان متوسطه به‌شدت بالاست و هر روز ابعاد تازه‌ای پیدا می‌کند. تقریبا دانش‌آموزی در کلاس نداریم که یک‌بار از این پدیده جدید استفاده نکرده باشد. اغلب آنها در گوشی همراه خود، هوش مصنوعی را دارند و طرز استفاده از آن را به یکدیگر هم یاد می‌دهند. من تلاش کردم که پابه‌پای آنها با این پدیده جلو بیایم و در مباحث درسی از آن استفاده هوشمندانه کنم اما نکته منفی این است که دانش‌آموزان نحوه استفاده درست از این تکنولوژی را نمی‌دانند و برای نوشتن تحقیقات کلاسی از آن سوءاستفاده می‌کنند.»
این معلم از روزهایی می‌گوید که هنوز هوش مصنوعی صحنه‌گردان کلاس‌های درس نشده بود:« پیش از این با دادن تحقیق کلاسی می‌توانستیم میزان مراجعه دانش‌آموز به کتاب را افزایش دهیم و مطالعات غیردرسی‌شان را بیشتر کنیم اما حالا آنها خیلی راحت موضوع تحقیق کلاسی را با هوش مصنوعی در جریان می‌گذارند، یک تحقیق کامل و جامع تحویل می‌گیرند و همان را به ما ارائه می‌دهند. این چالشی است که ما گرفتار آن شده‌ایم و به‌عنوان معلم وقت نداریم تا تقلب در تحقیق را در یک کلاس بالای 30نفر و هر پروژه درسی دانه به دانه در بیاوریم.»
ورود ممنوع جهانی
مانور هوش مصنوعی در مدارس تنها محدود به ایران نیست و این موضوع در کشورهای مختلف هم به چالش جدی تبدیل شده است. کشورهای مختلف هر کدام براساس ویژگی‌های آموزشی دست به صدور دستورالعمل‌های مختلف زدند. چین در دستورالعمل جدید وزارت آموزش در سال ۲۰۲۵ برای مقاطع مختلف تحصیلی محدودیت‌های جدیدی مانند ممنوعیت ارسال کامل مطلب تولید شده توسط هوش مصنوعی اعمال کرده است.
در مدارس کشورهای اروپایی مانند انگلیس هم این روال با کمی تفاوت پیگیری می‌شود، به عنوان مثال در برخی مدارس انگلیس اعلام شده است که دانش آموز باید در صورت استفاده از هوش مصنوعی برای نوشتن تکلیف و مقاله، این موضوع را اعلام کند.