به گزارش ایرنا، زنگ آغاز این جشنواره امروز (یکشنبه) با حضور میهمانان داخلی و خارجی در تالار بعثت دانشگاه هنر اسلامی تبریز نواخته شد.
۱۶۰ مقاله به دبیرخانه پنجمین دوره جشنواره ارسیکا رسیده که ۳۰ مقاله در کنگره ارائه خواهد شد و ۹ استاد دانشگاه و پژوهشگر هنری از کشورهای تونس، سوئیس، ترکیه، لتونی و بوسنی نیز مهمانان خارجی در این رویداد حضور دارند.
کنگره دیگری با عنوان «میراث ملی در خطر» نیز همزمان با این جشنواره درحال برگزاری است که تعداد ۸۰ مقاله به دبیرخانه آن ارسال شده است.
نمایشگاه ملی خوشنویسی با آثار اساتید و هنرمندان برگزیده انجمن خوشنویسان و نمایشگاه نگارگری، تذهیب و گل و مرغ نیز با حضور اساتید برجسته و دانشجویان منتخب دانشگاه هنر اسلامی تبریز نیز همزمان با این جشنواره برپا شده است.
پیوند نزدیک ایران با فرهنگ و هنرهای مختلف
رئیس مرکز تحقیقات تاریخ و هنر اسلامی (ارسیکا) در افتتاحیه این جشنواره اظهار کرد: این رویداد هنری چندوجهی حاصل همکاری دیرینه میان سازمان ارسیکا، دانشگاه هنر اسلامی تبریز و مجموعه علمی، فرهنگی و تاریخی ربع رشیدی و مدیران و اندیشمندان برجسته‌ی آنان است و از دولت جمهوری اسلامی ایران و استانداری آذربایجان شرقی برای استقبال گرم و تدارکات عالی که در محیط باشکوه شهر تبریز برای این جشنواره فراهم کرده‌اند، سپاسگزاریم.
محمود ارول کیلیچ افزود: چهار دوره نخست این جشنواره که بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ میلادی به‌طور مشترک توسط دانشگاه هنر اسلامی تبریز و ارسیکا برگزار شد، با استقبال گسترده در داخل و خارج از جهان اسلام روبه‌رو شد و برنامه‌ی امروز با رویکردی جامع، تجربه‌های گذشته را گسترش می‌دهد و تمام جنبه‌های هنر و صنایع‌دستی را از جمله موضوعات مدیریت، بازاریابی محصولات، آموزش‌های عملی و برنامه‌ریزی سیاستی دربر می‌گیرد.
وی ادامه داد: پیشرفت‌ها در حوزه برنامه‌های طراحی، اسکن سه‌بعدی و هوش مصنوعی می‌توانند در جهت حمایت از آموزش و تربیت هنری و هم‌چنین تسهیل خلاقیت، نوآوری و دسترسی به اطلاعات برای هنرمندان مورد استفاده قرار گیرند.
ارول گفت: با وجود تنوع و فراوانی اما هنرها و صنایع‌دستی جهان اسلام، اصول، فرم‌ها و مضامین مشترکی دارند و این وجوه اشتراک در قالب مفاهیم جهانی به هم می‌پیوندند و زیربنایی مشترک را شکل می‌دهند، از نظر تاریخی، تعاملات هنری میان دولت‌ها و جوامع اسلامی پیوسته با رفت‌وآمد هنرمندان، دادوستد یا هدیه دادن آثار هنری و جابه‌جایی صنعتگران تداوم یافته است.
وی خاطرنشان کرد: هنر کشورهای مختلف، مسیرهای متفاوتی را طی کرده و بسته به شرایط اجتماعی یا تأثیرات بیرونی، هر کشور ویژگی‌های خاص خود را در هنر ایجاد کرده که همین تفاوت‌ها باعث می‌شود بتوانیم سبک‌های هنری مناطق و دوره‌های تاریخی گوناگون را از یکدیگر متمایز کنیم.
وی ادامه داد: در جهان اسلام، ایران یکی از مناطقی است که در آن هنرهای زیبا و صنایع‌دستی در فرهنگ مردم ریشه‌دار است و پیوندی نزدیک با سایر جنبه‌های فرهنگی، به‌ویژه ادبیات و شعر دارد، حدود یک هفته پیش، ما کنگره‌ای با عنوان «اسلام در هنر، هنر در اسلام» را در شهر ارزروم به‌طور مشترک برگزار کردیم که در این کنگره بیش از ۱۰۰ مقاله از کشورهای مختلف دریافت شد که مقالات مرتبط با هنر ایران بیشتز درباره معماری مساجد، کاربندی و رنگ بودند.
رئیس مرکز تحقیقات تاریخ و هنر اسلامی (ارسیکا) اظهار کرد: هنر خوشنویسی در جوامع گوناگون اسلامی، از جمله عربی، فارسی، ترکیه، مغربی، آفریقایی، مالایی و دیگر مناطق، از نظر قواعد، خطوط و سبک‌ها تأثیرات متقابل فراوانی داشته است و نگارگری ایرانی (مینیاتور) پیوندی عمیق با مضامین ادبی دارد، در حالی که نگارگری عثمانی بیشتر به رویدادهای تاریخی و صحنه‌های زندگی روزمره پرداخته است.
وی ادامه داد: سال گذشته، کتابی از پژوهشگر ایرانی «مرجان حسینی»، درباره‌ی هنرهای کتاب‌آرایی در قرون چهاردهم تا شانزدهم میلادی در بغداد، شیراز و تبریز منتشر کردیم و انتشار دیگر ما که در حال چاپ است، پژوهشی درباره‌ی نگارگری است که در آن نمونه‌ای از یک پروژه‌ی نوآورانه بر اساس قواعد سنتی کلاسیک مستندسازی شده است.
تبریز، میراث‌دار گنجینه‌ای از علم، هنر و تمدن ایرانی–اسلامی است
محمد تقی پیربابایی، رئیس دانشگاه هنر اسلامی تبریز نیز گفت: تبریز یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران و از مراکز اصلی تمدن ایرانی–اسلامی بوده که در طول تاریخ تأثیرات عمیقی بر فرهنگ، هنر و معماری این سرزمین داشته است.
وی افزود: تبریز همواره به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز علمی، اقتصادی و فرهنگی کشور شناخته شده و نقش مهمی در مبادلات تجاری و فرهنگی ایران ایفا کرده است.
وی با اشاره به جایگاه تاریخی این شهر در دوره‌های مختلف، ادامه داد: در عصر ایلخانی، تبریز پایتخت ایران بود و با تأسیس مجموعه علمی–فرهنگی ربع رشیدی، به یکی از بزرگ‌ترین مراکز تولید علم و هنر جهان اسلام تبدیل شد و سژس در دوره صفویان نیز تبریز بار دیگر پایتخت ایران شد و به مرکز تجمع صنعتگران، هنرمندان و اندیشمندان بدل گشت و در این دوره، مکتب دوم تبریز شکل گرفت که نقطه اوج شکوفایی نگارگری، خوشنویسی، معماری و هنرهای صناعی در تاریخ ایران به شمار می‌رود.
آوازه نگارگران مکتب تبریز چون کمال‌الدین بهزاد و سلطان‌محمد که آثارشان زینت‌بخش موزه‌های معتبر جهان است، از همین دوران برآمده است.
پیربابایی افزود: آوازه نگارگران مکتب تبریز چون کمال‌الدین بهزاد و سلطان‌محمد که آثارشان زینت‌بخش موزه‌های معتبر جهان است، از همین دوران برآمده است.
وی خاطرنشان کرد: در عهد قاجار نیز تبریز، به‌عنوان محل اقامت ولیعهدان، نقش مؤثری در انتقال علم و فرهنگ سنتی به سوی مدرنیته ایفا کرد و با گسترش چاپ، آموزش نوین و تأسیس مدارس جدید، به «شهر اولین‌ها» شهرت یافت.
وی افزود: در تاریخ معاصر نیز تبریز خاستگاه تحولات بزرگ اجتماعی، به‌ویژه در جنبش مشروطه و ادبیات نوین ایران بوده و همواره منشأ پویایی فرهنگی کشور محسوب می‌شود.
رئیس دانشگاه هنر اسلامی تبریز تأکید کرد: این شهر، میراث‌دار گنجینه‌ای ارزشمند از فرهنگ و هنر جهان اسلام است و آثاری چون بازار تاریخی سرپوشیده تبریز و مقبره‌الشعرا از نمادهای برجسته این میراث به شمار می‌آیند و در فهرست جهانی یونسکو نیز ثبت شده‌اند.
وی با اشاره به اهداف دانشگاه، گفت: مأموریت اصلی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، پاسداری از پیوند دیرینه این شهر با هنرهای اصیل و تقویت نقش هنرمندان در تداوم این سنت است و این دانشگاه تلاش می‌کند با الهام از اصالت فرهنگی و بهره‌گیری از دانش روز، هنرمندانی تربیت کند که درک عمیقی از هویت ایرانی–اسلامی داشته باشند.
وی افزود: دانشگاه هنر اسلامی تبریز بر مبنای تلفیق اصالت و نوآوری در سه عرصه نظریه، عمل و سبک زندگی فعالیت می‌کند و بر آن است تا با پیوند میان میراث گذشته و فناوری‌های نوین، نقشی مؤثر در آینده هنر و معماری کشور ایفا کند.
به گزارش ایرنا، ششمین دوره جشنواره ارسیکا در اردیبهشت‌ماه سال آینده برگزار خواهد شد و ادامه آن به‌صورت دوسالانه برنامه‌ریزی شده است.