به گزارش روز شنبه ایرنا، در سالهای اخیر، روسیه با بحران کمبود نیروی کار مواجه شده است. بر اساس گزارش بانک اوراسیایی توسعه (EBRD)، این کشور به دلیل کاهش جمعیت و پیر شدن جامعه، با چالشهای جدی در تأمین نیروی کار روبروست. از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۴، تعداد افراد فعال اقتصادی در روسیه بیش از ۴ میلیون نفر افزایش یافته است، اما نرخ بیکاری در ماههای مه و ژوئن ۲۰۲۵ به رکورد ۲.۲ درصد کاهش یافته است. این رقم کمتر از سطح طبیعی بیکاری است که معمولاً بین ۴ تا ۵ درصد محاسبه میشود و نشاندهنده کمبود منابع نیروی کار است.
برای مقابله با این بحران، کارشناسان بر این باورند که جذب مهاجران از کشورهای آسیای مرکزی، به ویژه از تاجیکستان، ازبکستان و قزاقستان، میتواند راهحلی مؤثر باشد. در ۱۵ سال اخیر، ورود سالانه کارگران خارجی به روسیه تقریباً ۲۵۰ هزار نفر بوده و تا نیمه سال ۲۰۲۵، سهم آنها در کل جمعیت قابل کار به حدود ۳ درصد رسیده است. این نشان میدهد که نیروی کار خارجی به ویژه از آسیای مرکزی، نقش مهمی در پر کردن خلأ نیروی کار در روسیه ایفا میکند.
اصلاحات مربوط به بازنشستگی در سال ۲۰۱۹ نیز بر بازار کار تأثیر گذاشته است. در سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸، تقریباً ۱۳ درصد افراد بالای ۶۰ سال در بازار کار فعال بودند، اما این رقم اکنون به ۱۶.۷ درصد افزایش یافته است. عواملی مانند افزایش دستمزدها نیز بر این موضوع تأثیر گذاشتهاند؛ در سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴، حقوقها تقریباً ۱۸ درصد افزایش یافته که به بازگشت بخشی از کارکنان میانسال به بازار کار کمک کرده است.
با این حال، بانک اوراسیایی توسعه هشدار میدهد که با وجود تمامی این تدابیر، کمبود نیروی کار در روسیه همچنان ادامه خواهد داشت. بنا به اطلاعات بانک مرکزی روسیه، اکثر کارفرمایان در سهماهه دوم سال ۲۰۲۵ از کمبود کارکنان خبر داده و قصد دارند تعداد کارمندان را افزایش دهند.
عوامل اصلی این مشکل به تغییرات جمعیتی مربوط میشود. جمعیت روسیه به سمت پیری میرود و تعداد شهروندان قابل کار کاهش مییابد. بر اساس پیشبینیهای بانک اوراسیایی و سازمان ملل، تا سال ۲۰۴۰ تقریباً ۴۰ درصد تمام کارمندان بالای ۵۰ سال خواهند بود. در حالی که نسل ۳۰ تا ۴۰ ساله که فعالترین و پربازدهترین گروه سنی محسوب میشود، به تدریج کاهش مییابد.
کمبود کارگران به ویژه در بخشهای تولید، تجارت، لجستیک، فناوری اطلاعات (IT) و بهداشت محسوس است. در صنعت پردازش، تقریباً ۴۰۰ هزار نفر، در بخش تجارت بیش از ۳۰۰ هزار نفر و در حمل و نقل و لجستیک تقریباً ۲۰۰ هزار نفر کارگر کمبود وجود دارد.
به گفته کارشناسان، دلایل اصلی این وضعیت شامل کاهش جمعیت، مهاجرت متخصصان به خارج، عدم تطابق سطح تحصیلات فارغالتحصیلان با نیازهای واقعی بازار کار و افزایش بخش دفاعی است که به طور فعال کارکنان را جذب میکند.
کمبود نیروی کار هماکنون بر فعالیت شرکتها تأثیر گذاشته است. کارکنان مجبورند مسئولیتهای بیشتری را به عهده بگیرند، که این موضوع به خستگی روحی و کاهش کیفیت کار منجر میشود. به دلیل کمبود کارمندان، شرکتها در توسعه خود محدود شدهاند و افزایش دستمزدها که کارفرمایان برای جذب افراد استفاده میکنند، هزینهها را افزایش میدهد.
براساس ارزیابی وزارت کار، کمبود نیروی کار در روسیه حداقل تا پایان این دهه باقی خواهد ماند و تا سال ۲۰۳۰ نیاز کشور به کارگران به ۳.۱ میلیون نفر خواهد رسید. بنابراین، جذب مهاجران از آسیای مرکزی میتواند به عنوان یک راهحل کلیدی برای رفع این کمبود و تقویت اقتصاد روسیه محسوب شود.
با توجه به چالشهای پیشرو، جذب مهاجران از کشورهای آسیای مرکزی و بهبود شرایط کاری میتواند به عنوان یک استراتژی مؤثر برای تقویت بازار کار و رشد اقتصادی در روسیه مطرح شود.