روز جهانی غذا در ابتدا به مناسبت سالگرد تاسیس سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در ۱۶ اکتبر (۲۴ مهر) در سال ۱۹۷۹ تعیین شد؛ فائو در ۱۶ اکتبر ۱۹۴۵ (۲۴ مهر ۱۳۲۴) با ماموریت پایان دادن به گرسنگی جهانی و بهبود سطح زندگی مردم، تاسیس شد.
شعار امسال روز جهانی غذا «دست در دست هم برای غذا‌های بهتر و آینده‌ای بهتر است»؛ شعاری که به منزله فراخوانی برای همکاری جهانی با هدف ایجاد آینده‌ای صلح‌آمیز، پایدار، مرفه و امنیت غذایی هم محسوب می‌شود.
روز جهانی غذا در سال ۲۰۲۵ از جهات مختلفی اهمیت دارد که ۲ دلیل مهم آن هشتادمین سالگرد تاسیس سازمان غذا و کشاورزی و قحطی فاجعه‌بار در مناطق مختلف جهان به‌ویژه غزه هستند.
در حالی که جهان غذای کافی برای تغذیه همه بیش از ۸ میلیارد نفر جمعیت ساکن خود را تولید می‌کند، دلایل متعددی برای گرسنگی وجود دارند.
گرسنگی جهانی از سال ۲۰۱۶ کاهش کمی داشته است؛ البته از سال ۲۰۲۵، پیشرفت ناکافی در کاهش گرسنگی، منعکس‌کننده چالش‌های رو به رشد بحران‌های همپوشانی و تسریع‌کننده است؛ این چالش‌ها شامل درگیری‌های مسلحانه، تسریع شوک‌های آب‌وهوایی، شکنندگی اقتصادی و عدم مشارکت سیاسی است.
منازعات و درگیری‌های مسلحانه همچنان مخرب‌ترین نیروی محرک گرسنگی هستند؛ خشونت مسلحانه در سال گذشته باعث ایجاد ۲۰ بحران غذایی شد که تقریبا ۱۴۰ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار داد.
بودجه کمک‌های بشردوستانه به‌شدت کاهش یافته است، در حالی که هزینه‌های نظامی افزایش یافته است: وارونگی اولویت‌ها که واکنش جهانی به گرسنگی را تضعیف می‌کند.
کانون‌های بحران گرسنگی در جهان
آفریقا و آسیای غربی به دلیل درگیری‌ها و شرایط آب‌وهوایی شدید همچنان با موانع قابل توجهی در تامین غذا رو‌به‌رو هستند؛ طبق گزارش برنامه جهانی غذا، مناطقی مانند غزه، سودان و هائیتی محل زندگی ۱.۹ میلیون نفر هستند که با گرسنگی فاجعه‌باری رو‌به‌رو هستند.
در سراسر جهان، ۷۳۳ میلیون نفر از سوءتغذیه رنج می‌برند، در حالی که ۲.۸ میلیارد نفر به دلایل مختلف دسترسی درستی به غذا ندارند.
در عین حال، غزه که وقوع قحطی در آن به دلیل جنگ رژیم صهیونیستی به تایید سازمان نیز رسیده است، تا زمانی که زمین‌های آن قابل کشت نباشند، در سایه قحطی خواهد بود؛ چراکه رژیم صهیونیستی ۹۸.۵ درصد از زمین‌های کشاورزی غزه را نابود یا غیرقابل دسترس کرده است.
دلیل تخریب زمین‌های کشاورزی و باغ‌های غزه نه تنها بی خانمان کردن فلسطینی‌ها بلکه ناتوان کردن آن‌ها از تامین معاششان بود.
- بیشتر بخوانید:
- سلاح‌سازی رژیم صهیونیستی از غذا و گرسنگی علیه ساکنان غزه
- هشدار‌ها درباره افزایش گرسنگی در جهان همزمان با روز جهانی غذا
وضعیت گرسنگی در سال ۲۰۲۵
خلاصه وضعیت گرسنگی جهانی در سال ۲۰۲۵ به شرح زیر است:
- از هر ۱۱ نفر، یک نفر هر روز گرسنه است.
- جهان غذای کافی برای تغذیه ۸.۲ میلیارد نفر تولید می‌کند؛ با وجود این، ۶۷۳ میلیون نفر در بخشی یا تمام سال گذشته گرسنه ماندند.
- ۷۷۰ هزار نفر در حال حاضر با شرایط قحطی مواجه هستند (بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰، طبقه‌بندی یکپارچه فاز امنیت غذایی (IPC) ۳ مورد قحطی را تایید کرد: سومالی در سال ۲۰۱۱ و سودان جنوبی در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۲۰؛ فقط در سال گذشته طبقه‌بندی یکپارچه فاز امنیت غذایی ۲ مورد را تایید کرده است: سودان در اواخر سال ۲۰۲۴ و غزه در تابستان ۲۰۲۵.)
- نرخ گرسنگی در ۴۲ کشور در سراسر جهان جدی یا نگران‌کننده است.
- بسیاری از کشور‌ها در پیشرفت خود برای پایان دادن به گرسنگی عقب‌گرد دارند.
- اندازه‌گیری و ارزیابی گرسنگی سخت‌تر شده است.
- کاهش بودجه، مبارزه با گرسنگی را دشوارتر کرده است.
- درگیری عامل اصلی گرسنگی است (در سال گذشته، خشونت مسلحانه منجر به ۲۰ بحران غذایی شد که تقریبا ۱۴۰ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار داد، ازجمله قحطی‌های تاییدشده در سودان و غزه؛ بین سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، این بالاترین سطح ناامنی غذایی بیش از ۲ برابر شد.)
- آب و هوا اکنون یک تهدید دائمی است.
- ۵۰ درصد از کل مرگ‌ومیر کودکان با سوءتغذیه مرتبط است.
گرسنگی کودکان؛ یک بحران جدی
کودکان به‌ویژه تحت تاثیر بحران‌های درهم تنیده منجر به گرسنگی قرار می‌گیرند؛ سالانه ۹ میلیون نفر بر اثر عوامل مرتبط با گرسنگی جان خود را از دست می‌دهند که تقریبا یک سوم آن‌ها کودکان زیر ۵ سال هستند.
با توجه به اینکه بدن کودکان هنوز در حال رشد است و برای تامین سوخت سالم اندام‌ها، عضلات و رشد شناختی به شدت به غذا وابسته است، یک مورد سوءتغذیه می‌تواند تاثیرهای مادام‌العمری بر آن‌ها داشته باشد.
همچنین احتمال مرگ آن‌ها بر اثر بیماری‌های قابل پیشگیری و درمان‌پذیر ناشی از ضعف سیستم ایمنی ناشی از سوءتغذیه بیشتر است.
کودکان اغلب بیشترین آسیب را در برابر اثر‌های مضر گرسنگی و فقر دارند؛ آمار اخیر که کوتاهی قد و لاغری را در سراسر آفریقا و آسیا ردیابی می‌کند، نیاز به مداخله فوری را برجسته می‌کند.
۱۴۸ میلیون کودک در سراسر جهان به دلیل گرسنگی از رشد باز مانده‌اند و ۴۵ میلیون کودک دیگر از لاغری مفرط رنج می‌برند؛ نیمی از مرگ‌ومیر کودکان زیر ۵ سال با سوءتغذیه مرتبط است.
گرسنگی کودکان به دلیل درگیری و تغییر‌های آب‌وهوایی رو به وخامت است؛ در مناطقی مانند سودان و غزه، جنگ و آوارگی میلیون‌ها کودک را بدون غذای کافی رها می‌کند.
در سودان، درگیری بیش از ۱۴ میلیون نفر را آواره کرده است و شرایط قحطی‌مانندی در دارفور شمالی در حال ظهور است؛ در اردوگاه پناهندگان زمزم، هر ۲ ساعت یک کودک از گرسنگی می‌میرد.
در غزه، سازمان ملل در آگوست ۲۰۲۵ قحطی را تایید کرد؛ این نخستین باری بود که قحطی در خاورمیانه اعلام شد؛ بیش از ۵۰۰ هزار نفر در این منطقه با گرسنگی رو‌به‌رو هستند و ده‌ها هزار کودک و زن باردار تا اواسط ۲۰۲۶ در معرض خطر سوءتغذیه شدید قرار دارند.
گرسنگی و تغییر‌های آب‌وهوایی: یک چرخه معیوب
ناامنی غذایی و سوءتغذیه رو به رشد با تغییر‌های آب و هوایی تشدید می‌شود.
کارشناسان بر این باور هستند که گرسنگی ربطی به کمبود مواد غذایی ندارد، بلکه مربوط به نابرابری، سیستم‌های ناکارآمد و فقدان اراده سیاسی است.
به گزارش الجزیره، گرسنگی نه یک وضعیت طبیعی بشر و نه یک تراژدی اجتناب‌ناپذیر است، بلکه این نتیجه انتخاب‌های دولت‌ها و سیستم‌های اقتصادی است که تصمیم گرفته‌اند از نابرابری‌ها چشم‌پوشی کنند یا حتی آن‌ها را ترویج دهند.
همان نظم جهانی که ۶۷۳ میلیون نفر را از دسترسی به غذای کافی محروم می‌کند، به گروهی ممتاز متشکل از تنها ۳ هزار میلیاردر نیز این امکان را می‌دهد که ۱۴.۶ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) جهانی را در اختیار داشته باشند.
در سال ۲۰۲۴، ثروتمندترین کشور‌ها به بزرگ‌ترین افزایش هزینه‌های نظامی از زمان پایان جنگ سرد کمک کردند و در آن سال به ۲.۷ تریلیون دلار رسیدند؛ با وجود این، آن‌ها نتوانستند به تعهد خود یعنی سرمایه‌گذاری ۰.۷ درصد از تولید ناخالص داخلی خود در اقدام‌های مشخص برای ارتقای توسعه در کشور‌های فقیرتر عمل کنند.
جهان امروز در حال تجربه موقعیت‌هایی است که بی‌شباهت به ۸۰ سال پیش، زمانی که فائو ایجاد شد، نیست؛ با وجود این، برخلاف آن زمان، جهان اکنون نه تنها شاهد تراژدی‌های جنگ و گرسنگی است که به یکدیگر دامن می‌زنند، بلکه با بحران فوری آب‌و‌هوا نیز رو‌به‌رو است و نظم بین‌المللی که برای مقابله با چالش‌های سال ۱۹۴۵ ایجاد شده بود، دیگر برای حل مشکلات امروز کافی نیست.
رویای بربادرفته گرسنگی صفر در ۲۰۲۳
در حالی که برنامه‌ریزی‌های جهانی به دنبال تامین هدف گرسنگی صفر در سال ۲۰۳۰ است، وضعیت گرسنگی در نقاط مختلف جهان تکان‌دهنده شده است.
گرسنگی، ناامنی غذایی و سوءتغذیه در سال‌های اخیر تشدید و به مهم‌ترین مسائل جهانی تبدیل شده‌اند؛ پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۳۰ یعنی ۵ سال دیگر، ۵۱۲ میلیون نفر همچنان با گرسنگی مواجه خواهند بود و تقریبا ۶۰ درصد از این افراد در آفریقا خواهند بود.
روز جهانی غذا در سال جاری به‌عنوان یادآوری سالانه‌ای است که ناامنی غذایی و سوءتغذیه همچنان وجود دارد و طبق گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، از هر ۱۲ نفر، یک نفر هنوز با گرسنگی مواجه است.
حدود ۶۷۳ میلیون نفر معادل ۸.۲ درصد از جمعیت جهان همچنان گرسنگی را تجربه می‌کنند؛ علاوه بر این، بیش از یک چهارم معادل یا تقریبا ۲.۳ میلیارد نفر، سال گذشته ناامنی غذایی متوسط یا شدید را تجربه کردند؛ ضمن اینکه حداقل استاندارد‌های مواد غذایی برای فقط ۳۴ درصد از نوزادان بین ۶ تا ۲۳ ماه از نظر ویتامین‌ها و مواد معدنی تامین و رعایت شد.
جمعیت رو به رشد جهان بیش از هر زمان دیگری به غذا نیاز دارد؛ با وجود این، درگیری‌ها و تورم همچنان هزینه غذا را افزایش می‌دهند. تغییر‌های آب‌وهوایی با افزایش دما، افزایش رویداد‌های شدید آب‌وهوایی و تغییر الگو‌های بارندگی، بر امنیت غذایی تاثیر گذاشته است.
در طول دهه گذشته، پیشرفت در مبارزه با گرسنگی به میزان نگران‌کننده‌ای کاهش یافته است؛ این وضعیت در کشور‌های جنوب صحرای آفریقا و جنوب آسیا که با افزایش سوءتغذیه، مرگ‌ومیر کودکان و نرخ سوءتغذیه کودکان مواجه هستند، به دلیل رژیم‌های غذایی نامناسب، چالش‌های اقتصادی و تاثیر فزاینده بلایای طبیعی، وخیم‌تر است.
در حال حاضر، هدف رسیدن به گرسنگی صفر تا سال ۲۰۳۰ تقریبا غیرممکن است؛ اگر پیشرفت با سرعتی که در دهه گذشته روی داد، ادامه یابد، جهان تا سال ۲۱۳۷ بیش از یک قرن دیگر به سطوح گرسنگی حتی پایین هم نخواهد رسید.
انتهای پیام/