به گزارش ایرنا، خانه‌موزه فرخی یزدی، یادگار «میرزا محمد فرخی» شاعر، روزنامه‌نگار و مبارز دوران مشروطه که سال ۱۳۹۱ با شماره ۳۰۸۴۰ به ثبت ملی رسیده، این روزها بار دیگر در کانون توجه دوستداران فرهنگ و تاریخ قرار گرفته است؛ اما در حالی که بخشی از مرمت این بنای تاریخی انجام شده، ادامه کار در گرو حمایت و تامین اعتبار از سوی مسوولان استان است.
فرخی یزدی نه فقط شاعر و ادیبی برجسته، بلکه صدای مردم در مقابل استبداد بود و احیای خانه او به عنوان نمادی زنده از پیوند «آزادی»، «ادب» و «ایران‌دوستی» شورانگیز و مایه افتخار یزدی‌هاست؛ البته اگر وعده‌ها عملی و درهای این خانه دوباره به روی مردم گشوده شود.
مرمت خانه با وعده تامین اعتبار در مرحله نهایی
مدیر خانه‌موزه فرخی یزدی روز جمعه همزمان با هشتاد و ششمین سالروز درگذشت شهادت‌گونه این شاعر و روزنامه‌نگار آزاده و حق‌طلب در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا گفت: مرمت خانه‌موزه حدود یک سال و نیم پیش آغاز و بخشی از مصالح مرمتی با همکاری اداره‌کل میراث فرهنگی یزد تامین شد.
محمدجواد آزادی یزدی افزود: در مرحله نخست، به دلیل آسیب‌های واردشده به ۲ اتاق بنا، عملیات تراش دیوارها و خاکبرداری پایاب انجام و چهار دهانه ورودی آب قنات این خانه دوباره احیا شد.
وی با بیان اینکه طرح مرمت کامل خانه و موزه آن تدوین و مصوبه لازم برای اجرا اخذ شده است، ادامه داد: در بازدید اخیر سیدمهدی طلایی‌مقدم، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار یزد، قول مساعد برای تامین اعتبار به منظور تکمیل این طرح داده شد که امیدواریم هر چه زودتر محقق شود.
به گفته آزادی یزدی، طرح گرافیکی داخل خانه فرخی در حال انجام و طرح مسیر گردشگری ادبی از خانه‌موزه فرخی یزدی تا پارک وحشی بافقی در خیابان مهدی (عج) تدوین شده است.
برنامه‌هایی در شان شاعر آزادی
مدیر خانه‌موزه با اشاره به برنامه‌های فرهنگی پیش‌رو گفت: در راستای احیا و بازگشایی خانه‌موزه، چند طرح فرهنگی در دست اقدام است؛ از جمله برگزاری نخستین جایزه ادبی فرخی یزدی در حوزه فرهنگ، ادب و مطبوعات که فراخوان آن در ماه‌های آینده اعلام می‌شود.
وی از پیگیری برگزاری «کنگره ملی فرخی یزدی» در حوزه‌های دانشجویی و پژوهشی خبر داد و اضافه کرد: فرخی یزدی شاعری چندبعدی بود؛ آزادی‌خواه، روزنامه‌نگار و ادیب. تلاش می‌شود که خانه‌موزه او نه تنها محلی برای بازدید گردشگران، بلکه مکانی زنده برای گفت‌وگو و پژوهش در زمینه آزادی‌خواهی و ادبیات معاصر باشد.
از کوچه آروک یزد تا مسگرآباد تهران؛ روایت رنج و مقاومت
نویسنده، پژوهشگر و یزدشناس نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: فرخی یزدی در کوچه آروک، روبه‌روی مسجد شاهزاده فاضل یزد به دنیا آمد و مبارزاتش از نوجوانی و از همین خانه آغاز شد؛ از سرودن شعرهای انتقادی تا اخراج از مدرسه و زندان رفتن به‌خاطر شعر علیه حاکم وقت یزد.
حسین مسرت افزود: در زندان، دهان فرخی یزدی را دوختند، اما زبانش خاموش نشد. پس از آزادی، به تهران رفت و روزنامه طوفان را در شهریور ۱۳۰۰ منتشر کرد؛ این روزنامه طی هفت سال، ۱۵ بار توقیف شد، اما فرخی هر بار روزنامه‌ای دیگر چاپ کرد تا صدای مردم خاموش نماند.
وی ادامه داد: فرخی یزدی در دوره هفتم مجلس شورای ملی به نمایندگی مردم رسید و در همان دوره، به اروپا مهاجرت کرد، اما در پی دسیسه‌ای به ایران بازگردانده و زندانی شد. سحرگاه ۲۵ مهر ۱۳۱۸ با تزریق آمپول هوا به دست دژخیمان زندان، به شهادت رسید و پیکرش به طور پنهانی در مسگرآباد دفن شد.
از کتابخانه تا یادمان فرهنگی
پژوهشگر یزدی خاطرنشان کرد: با همت زنده‌یاد رضا سخندان، خانه محل تولد فرخی یزدی به میراث فرهنگی واگذار شد و اکنون بخشی از آن به کتابخانه‌ای شامل آثار سخندان و کتاب‌های اهدایی دکتر محمود رشیقی اختصاص یافته است.
وی با اشاره به آثار منتشرشده درباره فرخی گفت: دیوان فرخی تاکنون چهار بار بازنگری و چاپ شده است. مجموعه‌هایی چون کتابشناسی فرخی یزدی، فرخی شاعر لب‌دوخته و پیشوای آزادی از جمله منابع اصلی درباره اوست. هر سال نیز در ۲۵ مهر، یاد و نام این شاعر آزادی‌خواه در یزد گرامی داشته می‌شود.
نماد آزادی در دل کویر
فرخی یزدی از چهره‌های درخشان تاریخ مشروطه و از پیشگامان شعر سیاسی در ایران است؛ شاعری که غزل فارسی را از مضامین عاشقانه به حوزه‌های اجتماعی و آزادی‌خواهانه کشاند و صدای بیداری مردم را در قالب شعر فریاد زد.
خانه‌موزه او در یزد، اگر با حمایت و اهتمام مسوولان استان تکمیل شود، می‌تواند به یکی از مهم‌ترین نمادهای فرهنگی و گردشگری کشور بدل شود؛ مکانی که تاریخ، ادب و آزادی را در دل کویر به هم پیوند می‌دهد.
میرزا محمد فرخی یزدی، شاعر، روزنامه‌نگار و آزادی‌خواه دوران مشروطه، ۲۵ مهر ۱۳۱۸ خورشیدی در زندان جان باخت و مدفن او هرچند گورستان مسگرآباد تهران عنوان شده، اما نامعلوم است. یاد و نام این شاعر و روزنامه‌نگار آزاده، همچنان در قلب مردم یزد زنده است.