به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ با توجه به الزامات آیین‌نامه‌ای مانند پیوست شش استاندارد ۲۸۰۰ و نشریه ۷۱۴، مهار دیوارها در برابر نیروهای جانبی و زلزله به یکی از موضوعات مهم در طراحی و اجرای ساختمان‌ها تبدیل شده است. در سال‌های اخیر، سیستم وال مش به‌عنوان جایگزینی نوین برای وال پست معرفی شده است. این روش با استفاده از شبکه الیاف فایبرگلاس و پلاستر، علاوه بر افزایش مقاومت خمشی دیوار، موجب کاهش هزینه و زمان اجرا نیز می‌شود. در این مقاله به‌صورت گام‌به‌گام با مفهوم، طراحی و مراحل اجرای وال مش و تفاوت آن با وال پست آشنا می‌شویم.
وال مش چیست؟
وال مش یک روش مدرن برای تقویت دیوارها و مهار بارهای جانبی مثل زلزله و باد است. این سیستم بر پایه فناوری کامپوزیت موسوم FRCM (ماتریس سیمانی تقویت‌شده با الیاف) طراحی شده و به عنوان جایگزینی برای وال پست سنتی مطرح است.
در این روش، روی سطح دیوار (پس از دیوارچینی) لایه‌ای از پلاستر (سیمانی یا گچی) اجرا می‌شود، سپس توری فایبرگلاس (یا الیاف شیشه‌ای مقاوم به قلیا) روی آن قرار می‌گیرد، و دوباره با پلاستر پوشانده می‌شود. در نهایت، نبشی وال مش در بالا و پایین دیوار نصب می‌شود تا مهار دقیق‌تری در برابر جابجایی‌های خارج از صفحه ایجاد شود.
مزیت اصلی این روش در مقایسه با وال پست فلزی، وزن کم، سهولت اجرا، هزینه کمتر و امکان اعمال آن روی دیوارهای موجود بدون تخریب است. این یعنی اجرای وال مش می‌تواند در پروژه‌هایی که دیوارها قبلاً ساخته شده‌اند نیز مورد استفاده قرار گیرد.
از نظر فنی، وال مش دیوار را به شکلی تقویت می‌کند که بار خمشی عمدتاً توسط مش‌ها تحمل شود و فشار دیوار توسط مصالح بنایی انجام گیرد؛ در مقابل، در سیستم وال پست، بارها غالباً از طریق پروفیل‌های فولادی منتقل می‌شوند.
در کل، اگر بخوای خیلی ساده بگی: وال مش چیست؟، وال مش یک سیستم تقویتی سبک اما مؤثر برای دیوارهاست که قابلیت جایگزینی با وال پست فلزی را دارد و در صنعت ساختمان روز به روز محبوب‌تر می‌شود.
وال پست چیست؟
وال پست یکی از اجزای الزامی در اجرای دیوارهای غیرباربر است که طبق پیوست ۶ استاندارد ۲۸۰۰ ایران و همچنین نشریه ۷۱۴ سازمان برنامه و بودجه، برای مهار خارج از صفحه‌ی دیوارها در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله، باد و ضربه به کار می‌رود. اجزای وال پست عبارتند از:
- وادار قائم
- وادار افقی
- میلگرد بستر
- گیره و قلاب میلگرد بستر
- نبشی گالوانیزه
وادارها از پروفیل های فولادی بوده و به‌صورت عمودی و افقی طراحی می‌شوند. وادار قائم در امتداد ارتفاع دیوار نصب می‌گردد در مقایسه وادار افقی نیز در امتداد طول دیوار و در ارتفاع‌های مشخصی اجرا می‌شود تا از گسیختگی خارج از صفحه جلوگیری کند.
در فواصل مشخص بین رج‌های دیوار، میلگرد بستر با استفاده از گیره و قلاب میلگرد بستر تعبیه می‌شود تا پیوستگی بین دیوار در برابر خمش افقی برقرار شود.
در قسمت اتصال دیوار به تیر و ستون نیز از نبشی گالوانیزه استفاده می‌شود که به عنوان مهار خارج از دیوار عمل می‌کنند.
تفاوت اصلی وال پست و وال مش
تفاوت اصلی وال پست و وال مش را می‌توان در سه بخش بررسی کرد: نوع مصالح، فلسفه طراحی و مراحل اجرا.
نوع مصالح
در سیستم وال پست، مصالح اصلی شامل پروفیل‌های فولادی (قوطی یا ناودانی)، میلگرد بستر و نبشی گالوانیزه است. این اجزا فلزی بوده و وزن نسبتا بالایی دارند. در مقابل، در سیستم اجرای وال مش از توری فایبرگلاس، پلاستر سیمانی یا گچی و نبشی گالوانیزه استفاده می‌شود. به همین دلیل، وال مش وزنی بسیار کمتر در مقایسه با دارد .
فلسفه طراحی
در طراحی وال پست، زمانی که نیروی وارده از مقاومت خمشی دیوار در راستای قائم بیشتر باشد، بارها در دو جهت افقی و قائم توزیع می‌شوند. برای این منظور، وادار طول آزاد دیوار نصب می‌شود و میلگرد بستر برای تحمل خمش افقی طراحی می‌گردد.
در مقابل، وال مش بر اساس خمش یک‌طرفه در راستای قائم طراحی می‌شود و نیاز به توزیع بار در دو راستا نیست. بنابراین وادار و میلگرد بستر حذف شده و ظرفیت خمشی دیوار بر اساس تحمل الیاف و بلوک تعیین می‌گردد. همچنین، نبشی کنار ستون نیز در این روش حذف می‌شود.
مراحل اجرا
اجرای وال پست نیازمند نصب وادار و نبشی پیش از دیوارچینی و میلگرد بستر هنگام دیوار چینی است. در حالی که اجرای وال مش پس از دیوارچینی انجام شده و شامل نصب توری فایبرگلاس و نبشی و اجرای پلاستر می باشد. این روش منسب دیوارهای بدون وال پست می باشد.
مراحل اجرای وال مش به زبان ساده
برخلاف وال پست که پیش از دیوارچینی نصب می‌شود، اجرای وال مش پس از اتمام دیوارچینی انجام می‌گیرد و فرآیند آن بسیار ساده‌تر و سریع‌تر است. در گام نخست، یک لایه پلاستر پایه (از نوع سیمانی یا گچی) روی سطح دیوار اجرا می‌شود. سپس توری فایبرگلاس روی سطح دیوار نصب می‌گردد. این توری با ایجاد پیوستگی بین اجزای دیوار، مقاومت خمشی و انسجام کلی آن را افزایش می‌دهد.
در مرحله بعد، پلاستر نهایی بر روی توری اعمال می‌شود تا توری را کاملاً در خود محصور کرده و اتصال آن به دیوار تثبیت شود. این پلاستر علاوه بر ایجاد چسبندگی مناسب، نقش مهمی در افزایش مقاومت و دوام دیوار دارد.
در پایان، نبشی‌های وال مش در بالا و پایین دیوار نصب می‌شوند تا دیوار را در برابر جابجایی‌های خارج از صفحه مهار کنند.
قیمت اجرای وال مش چقدر است؟
هزینه نهایی اجرای وال مش به عوامل متعددی بستگی دارد که هر یک می‌توانند در قیمت تمام‌شده پروژه تأثیر مستقیم داشته باشند. مهم‌ترین این عوامل عبارتند از:
نوع پلاستر
انتخاب نوع پوشش بستری که مش روی آن نصب می‌شود (سیمانی یا گچی)، تأثیر زیادی بر قیمت دارد. معمولاً پلاستر سیمانی مقاومت بیشتری دارد اما هزینه اجرا و مصالح آن بالاتر از نوع گچی است.
نوع مش و توری
- مقاومت به قلیا (AR): هرچه مش مقاوم‌تر به قلیا باشد، دوام بالاتر و قیمت بیشتری دارد.
- گرماژ مش (وزن واحد سطح): مش با گرماژ بالاتر (مثلاً 160 گرم در مترمربع) استحکام بیشتر و قیمت بالاتری دارد.
تعداد، ابعاد و ضخامت نبشی
در قسمت اتصال دیوار به تیر از نبشی استفاده می‌شود که به عنوان مهار خارج از دیوار عمل می‌کنند. هرچه تعداد یا ضخامت آن‌ها بیشتر باشد، هزینه مصالح و نصب نیز افزایش می‌یابد.
دستمزد اکیپ اجرایی
مهارت و تجربه اکیپ اجرا نقش تعیین‌کننده‌ای در کیفیت و هزینه دارد. در پروژه‌های بزرگ یا با جزئیات خاص، دستمزد معمولاً بالاتر است. در پروژه‌های با متراژ بالاتر، هزینه اجرای هر متر مربع معمولا کاهش می‌یابد زیرا هزینه‌های سربار بین سطوح بیشتری تقسیم می‌شود.
هزینه اجرای وال پست چقدر است؟
هزینه نهایی اجرای وال پست به مجموعه‌ای از عوامل فنی و اجرایی بستگی دارد که هر کدام می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی بر قیمت تمام‌شده پروژه داشته باشند. مهم‌ترین عوامل مؤثر عبارتند از:
وادار قائم
وادارهای قائم (پروفیل‌های قوطی یا ناودانی) بیشترین سهم را در هزینه وال پست دارند. نوع مقطع، طول آزاد دیوار و ضخامت پروفیل در تعیین قیمت مؤثرند؛ هرچه دیوار بلندتر یا بار جانبی بیشتر باشد، از پروفیل سنگین‌تر و گران‌تر استفاده می‌شود.
وادار افقی
در دیوارهای با ارتفاع زیاد، برای مهار اضافی از وادار افقی استفاده می‌شود. افزایش تعداد این اجزا، هزینه مصالح و جوشکاری را بالا می‌برد.
میلگرد بستر
انواع میلگرد بستر که در قیمت وال پست تاثیر می گذارند عباتند از میگرد بستر نردبانی، میلگرد بستر خرپایی ریلی شاخک دار. همچنین قلاب میلگرد بستر د رکنار میلگرد گیره بستر بر قیمت نهایی وال پست تأثیر دارد.
تعداد، ابعاد و ضخامت نبشی
نبشی‌های گالوانیزه در بالا و پایین دیوار و تیر و ستون استفاده می‌شوند. افزایش ضخامت یا طول نبشی هزینه را بالا می‌برد.
متراژ پروژه و دستمزد اکیپ اجرایی
در پروژه‌های بزرگ معمولاً قیمت واحد اجرا کاهش می‌یابد، اما در پروژه‌های کوچک یا با جزئیات زیاد، هزینه نصب، جوشکاری و ترازکردن پروفیل‌ها افزایش می‌یابد.
مقایسه قیمت وال مش با وال پست
یکی از مزیت‌های مهم وال مش نسبت به وال پست، کاهش هزینه اجرای دیوارهاست. طبق پیوست ۶ استاندارد ۲۸۰۰ ایران، اجرای وال مش نسبت به وال پست اقتصادی‌تر است و نتایج تحلیل و آنالیز اقتصادی بر روی پلان‌های مختلف نیز این موضوع را تأیید می‌کند. تحلیل‌های انجام شده نشان داده‌اند که در اغلب پروژه‌ها، قیمت تمام شده وال مش کمتر از وال پست است. دلیل اصلی این تفاوت، حذف اجزای فلزی پرهزینه مانند وادارهای فولادی و میلگرد بستر در سیستم وال مش است. علاوه بر کاهش هزینه مصالح، اجرای سریع‌تر وال مش نیز باعث کاهش هزینه نیروی انسانی و زمان پروژه می‌شود.
مزایای وال مش نسبت به وال پست مرسوم
در سال‌های اخیر، اجرای وال مش به‌عنوان جایگزینی نوین و اقتصادی برای وال پست در پروژه‌های ساختمانی مورد توجه مهندسان و پیمانکاران قرار گرفته است. این تغییر رویکرد دلایل فنی و اجرایی روشنی دارد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:
- هزینه پایین اجرا: طبق مطالعات و تحلیل‌های اقتصادی، هزینه اجرای وال مش معمولاً کمتر از وال پست است. حذف اجزای فلزی مانند وادار قائم، میلگرد بستر و کاهش عملیات جوشکاری، باعث کاهش چشمگیر هزینه‌های مصالح و نیروی انسانی می‌شود.
- سرعت بالای اجرا: در حالی‌که اجرای وادار نیازمند برش، نصب و تراز دقیق پروفیل‌ها پیش از دیوارچینی است، وال مش پس از اتمام دیوار و تنها با اجرای پلاستر و توری فایبرگلاس انجام می‌شود. این تفاوت موجب افزایش سرعت اجرا تا چند برابر می‌گردد.
- سهولت اجرا: اجرای وال مش ساده‌تر، ایمن‌تر و بدون نیاز به تجهیزات سنگین یا نیروی متخصص جوشکار است. این ویژگی، خطای انسانی و دوباره‌کاری در پروژه را کاهش می‌دهد.
- امکان اجرا در دیوارهای بدون وال پست و بدون تخریب: یکی از بزرگ‌ترین مزایای وال مش، قابلیت اجرای آن بر روی دیوارهای موجود است، بدون نیاز به تخریب یا بازسازی. این ویژگی باعث شده تا وال مش در پروژه‌های بازسازی و مقاوم‌سازی بسیار محبوب شود.
مشاوره با کارشناسان شرکت وال مش و استعلام قیمت
پیش از تصمیم‌گیری برای خرید یا اجرای وال مش در پروژه‌های ساختمانی، توصیه می‌شود حتماً استعلام قیمت روز وال مش را از منبع معتبر انجام دهید. از آن‌جا که قیمت مصالح ساختمانی مانند پلاستر، توری فایبرگلاس و نبشی ممکن است با نوسانات بازار تغییر کند، استعلام به‌روز قیمت به شما کمک می‌کند تا برآورد دقیق‌تری از هزینه اجرای پروژه داشته باشید.
شرکت وال مش (Wall Mesh) به‌عنوان مرجع تخصصی طراحی و اجرای سیستم‌های تقویت دیوار با شبکه الیاف، امکان دریافت قیمت روز، مشاوره فنی و سفارش مستقیم را برای پیمانکاران و مهندسان فراهم کرده است. برای دریافت اطلاعات دقیق و مشاوره تخصصی، می‌توانید به وب‌سایت رسمی این شرکت به نشانی www.wallmesh.com و مراجعه کنید یا با شماره تماس 41824-021 در ارتباط باشید.
کلام پایانی؛ وال مش جایگزین وال پست
با توجه به بررسی‌های فنی، اقتصادی و اجرایی، می‌توان گفت که وال مش به‌عنوان نسل جدید سیستم‌های مهار دیوار، جایگزینی کاملاً مناسب برای وال پست در پروژه‌های ساختمانی است. این روش با تکیه بر فناوری مسلح‌سازی دیوار با شبکه الیاف (FRCM)، ضمن حفظ ایمنی و مقاومت مورد نیاز در برابر نیروهای جانبی، هزینه اجرا و زمان پروژه را به شکل محسوسی کاهش می‌دهد.
برخلاف وال پست که اجرای آن مستلزم نصب وادارهای فولادی سنگین، میلگرد بستر و نبشی و یا ناودانی است، اجرای وال مش سبک‌تر، سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر بوده و بدون نیاز به تخریب یا تغییر سازه، حتی بر روی دیوارهای موجود نیز قابل اجراست. همچنین نتایج تحلیل‌های اقتصادی و فنی نشان داده‌اند که در اغلب پروژه‌ها، قیمت تمام‌شده وال مش کمتر از وال پست است.
به همین دلیل، بسیاری از طراحان، ناظران و مجریان ساختمانی، وال مش را به‌عنوان راهکاری مقرون‌به‌صرفه، ایمن و مؤثر برای مهار دیوارها پیشنهاد می‌کنند. در نهایت می‌توان گفت که استفاده از این سیستم، گامی هوشمندانه در جهت افزایش ایمنی، کاهش هزینه‌ها و ارتقای کیفیت ساخت‌وساز در کشور به شمار می‌آید.