به گزارش ایرنا، این تراژدی، یادآور از دست دادن سرمایههای انسانی ارزشمندی است که در خط مقدم خدمترسانی به مردم، جان خود را از دست دادند.
سفر بی بازگشت
صبحگاه روز بیست و دوم مهرماه، آرامش ظاهری جاده فسا-نوبندگان با صدای مهیب برخوردی فلکشکن درهم شکست؛ این صدا، نه تنها پایان سفر زمینی پنج انسان فرهیخته بود، که زنگ خطری دیگر برای ایمنی فرسوده جادههای این دیار به صدا درآورد؛ یک برخورد شدید بین یک دستگاه خودروی پژو و یک کامیون، در کمترین ثانیه، پنج چراغ پرتلاش حوزه سلامت را برای همیشه خاموش کرد.
جامعه دانشگاه علوم پزشکی فسا و به طور کلی خانواده بزرگ سلامت استان، این حادثه را نه یک تصادف معمولی، که یک ضایعه ملی و فقدانی جبرانناپذیر میدانند.
حادثهای از این دست، پرسشهای تکراری و بیپاسخ زیادی را یکبار دیگر در اذهان عمومی زنده میکند؛ پرسشهایی درباره ایمنی جادهها، استاندارد خودروها و شرایط کاری طاقتفرسای کادر درمان که آنان را ناچار به ترددهای پرخطر میکند.
یادبودی برای قهرمانان گمنام
بر اساس اعلام رسمی روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی فسا، قربانیان این حادثه جانسوز، چهرههای شناختهشده و موثری در بدنه بهداشت و درمان این منطقه بودند.
زندهیاد دکتر فائزه بلاغی (پزشک عمومی)، پزشکی دلسوز و خوشنام که حضورش در مراکز بهداشتی درمانی، آرامبخش مراجعانش بود؛ او در خط مقدم ارائه خدمات اولیه سلامت به مردم، به خصوص در مناطق محرومتر، فعالیت میکرد.
زندهیاد محدثه سبحانینیا (کارشناس مامایی)، در حساسترین لحظات زندگی خانوادهها، یعنی تولد نوزادان، حاضر بود، اکنون خود نماد زندگی نیمهتمام شدهای است که در جاده ایستاد.
زندهیاد مریم عوضپور (کارشناس سلامت روان)، که روزی حامی روانی همکاران و مراجعانش بود، اکنون خود نمادی از ضرورت توجه جدی به سلامت روان کادر درمان در پی چنین فجایعی شده است؛ حضورش در مراکز بهداشتی، نویدی برای کاهش رنجهای پنهان مردم بود.
زندهیاد فاطمه مرتضوینیا (کارشناس مامایی)، نیز همچون همکارش، غمخوار مادران و نوزادان بود و در ارتقای شاخصهای سلامت مادر و کودک در منطقه، نقش بیبدیلی ایفا میکرد.
زندهیاد مجید رستمپور (همکار واحد نقلیه)، که امنیت مسیر را برای رسیدن همکارانش به مقصد فراهم میکرد؛ او نیز حلقهای ضروری از این زنجیره خدمت بود که در این حادثه دلخراش از دست رفت.
هر یک از این عزیزان، داستانی از ایثار، تعهد و مسئولیتپذیری بودند که ناگهان و در اوج شکوفایی، در مسیر خدمت به پایان رسید.
روایت یک دقایق مرگبار
شرح دقیق این حادثه را مقامات رسمی ارائه دادهاند؛ براساس اعلام مجتبی نوحپیشه، مسئول روابط عمومی مرکز اورژانس دانشگاه علوم پزشکی فسا به خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، این فاجعه در ساعت اولیه صبح روز ۲۲ مهر ۱۴۰۴ و در اثر برخورد شدید خودروی پژو با یک دستگاه کامیون در محور فسا-نوبندگان رخ داده است.
این گزارش تاکید میکند که به دلیل شدت بسیار بالای برخورد، متاسفانه تمامی پنج سرنشین خودروی سواری در محل حادثه جان باختند و هیچ شانسی برای نجات و انتقال به بیمارستان وجود نداشت.
نیروهای امدادی اورژانس ۱۱۵ و آتشنشانی که به محل اعزام شدند، تنها میتوانستند شاهد صحنهای دلخراش باشند؛ این واقعه، بار دیگر آسیبپذیری فاجعهبار خودروهای سواری در برابر وسایل نقلیه سنگین در جادههای کشور را به تصویر کشید.
زمینهسازی برای یک تراژدی؛ فارس و کارنامه پرحادثه
این فاجعه در استان فارس، یک حادثه منفرد و جدا از یک بستر ناامن بزرگتر نیست؛ متاسفانه استان فارس، در سالهای اخیر با آمار نگرانکنندهای از تلفات جادهای همراه بوده است و بر اساس آمارهای رسمی سازمان پزشکی قانونی کشور، این استان همواره در بین پنج استان نخست کشور از نظر تعداد جانباختگان سوانح رانندگی قرار دارد.
محورهای ارتباطی این استان، از جمله محور فسا-نوبندگان، بهطور مکرر در فهرست کانونهای حادثهخیز پلیس راهور قرار میگیرند؛ عواملی همچون خستگی رانندگان، سرعت غیرمجاز، سبقتهای ناامن، فرسودگی ناوگان حمل و نقل و کاستیهای زیرساختی جادهها، دست به دست هم دادهاند تا این استان را به یکی از ناامنترین مناطق برای تردد تبدیل کنند.
حادثه اخیر، حلقه دیگری از این زنجیره غم است که بر اساس یک الگوی تکراری و قابل پیشبینی رخ داده است.
از خطای انسانی تا شکست سیستماتیک
احمد عزیزی کارشناس ایمنی حمل و نقل در گفت و گو با ایرنا با تاکید بر اینکه این رویداد را باید در چارچوب یک حادثه کاری سیستماتیک تحلیل کرد، به تشریح عوامل سهگانه موثر پرداخت و افزود: وقوع چنین حوادثی را نمیتوان به یک عامل واحد یا خطای انسانی منفرد تقلیل داد؛ این یک شکست سیستمی است.
وی ادامه داد: از یک سو، ما با عامل انسانی روبرو هستیم که خستگی مفرط ناشی از شیفتهای کاری طولانی و استرسزای کادر درمان، که هوشیاری آنان را در رانندگی کاهش میدهد؛ از سوی دیگر، عامل راهسازی و زیرساخت مطرح است که محورهای استان فارس، به ویژه در مناطق برونشهری، اغلب از گاردریلهای استاندارد، روشنایی کافی و علائم هشداردهنده مناسب محروم هستند و نقاط حادثهخیز این جادهها به خوبی شناسایی و اصلاح نمیشوند.
وی بیان کرد: در نهایت، عامل خودرویی را داریم که از خودروهای سواری معمولی و غالبا فرسوده برای ماموریتهای اداری طولانی و روزمره کارکنان استفاده می شود، در حالی که این خودروها از استانداردهای ایمنی لازم در برابر برخورد با وسایل نقلیه سنگین برخوردار نیستند؛ تا زمانی که نگاه جامعی برای حل این سه ضلع مثلث خطر وجود نداشته باشد، شاهد تکرار این فجایع خواهیم بود.
از خلا تخصصی تا زخم روانی
جانباختن این خدمتگزاران، پیامدهایی گسترده و ماندگار به همراه دارد که تنها محدود به یک دانشگاه علوم پزشکی نمیشود.
فقدان همزمان این تعداد از نیروهای متخصص و کارشناس در یک حادثه واحد، ضربهای جدی به بدنه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی فسا وارد کرده استغ این معاونت مسئولیت خط مقدم سلامت، از واکسیناسیون تا مراقبتهای مادر و کودک و آموزش بهداشت را بر عهده دارد و جایگزینی چنین افرادی به سادگی ممکن نیست.
همچنین این حادثه، احساس ناامنی و آسیبپذیری را در میان تمامی کارکنانی که برای خدمترسانی در جادهها تردد میکنند، افزایش داده است؛ ترس از سفرهای اداری، به استرس ذاتی شغلی این قشر افزوده شده است.
از سوی دیگر پنج خانواده، امروز نانآور، پدر، مادر، خواهر، همسر و فرزند خود را از دست دادهاند؛ جامعه محلی فسا نیز با از دست دادن این چهرههای موثر و خوشنام، با اندوهی جمعی و جبرانناپذیر روبرو است.
نقطه عطفی برای تغییر؛ از تسلیت تا اقدام
اکنون زمان آن فرا رسیده که این فاجعه به نقطه عطفی برای اقدامات جدی، عملی و نظارتپذیر تبدیل شود؛ جامعه کادر درمان و خانوادههای داغدیده، حق دارند که خواستار پاسخگویی و اقدام فوری باشند.
اقدامات همچون ارتقای فوری ایمنی جادهها، نظارت و کنترل مستمر و الکترونیکی،نوسازی ضربتی ناوگان خودروهای خدماتی، بازنگری در سیاستهای تردد و برنامهریزی شیفت و اجباری شدن آموزش مهارتهای رانندگی ایمن، میتواند گامهای اولیه و فوری در این مسیر باشد.