به گزارش خبرگزاری تسنیم از سمنان، استان سمنان در تازه‌ترین آمارهای منتشرشده از سوی اداره کل بهزیستی، با نرخ 31 مورد معلولیت بینایی به ازای هر 10 هزار نفر جمعیت، در زمره استان‌هایی قرار گرفته که شیوع اختلالات بینایی در آن بالاتر از میانگین کشوری گزارش شده است. بررسی داده‌های رسمی نشان می‌دهد بیش از دو هزار و 98 نفر از افراد دارای معلولیت تحت پوشش بهزیستی استان، با درجات مختلف آسیب بینایی زندگی می‌کنند؛ موضوعی که نگرانی کارشناسان حوزه سلامت و رفاه اجتماعی را نسبت به لزوم تقویت برنامه‌های پیشگیری و غربالگری دوچندان کرده است.

از میان این آمار، یک هزار و 334 نفر مرد و 764 نفر زن هستند و شدت اختلال در میان آنان از درجات خفیف تا بسیار شدید متغیر است. بر اساس داده‌های رسمی، 647 نفر از این گروه دچار اختلال خفیف، 594 نفر دارای مشکل بینایی متوسط، 724 نفر با شدت زیاد و 130 نفر در دسته معلولیت بسیار شدید قرار دارند. این تنوع در میزان آسیب، بیانگر گستردگی ابعاد مسئله و ضرورت طراحی برنامه‌های متناسب با نیازهای هر گروه است.

از نظر پراکندگی جغرافیایی، شهرستان شاهرود با 636 نفر بیشترین آمار افراد دارای معلولیت بینایی را در استان به خود اختصاص داده است و پس از آن، شهرستان‌های سمنان با 561 نفر، دامغان با 342 نفر و گرمسار با 214 نفر قرار دارند. در مقابل، شهرستان آرادان با 50 نفر کمترین جمعیت نابینا و کم‌بینا را در استان داراست. این تمرکز جغرافیایی نشان می‌دهد که توسعه امکانات توانبخشی و خدمات تخصصی در شهرستان‌هایی با آمار بالاتر، ضرورتی انکارناپذیر است.

در حوزه پیشگیری، طرح غربالگری تنبلی چشم در میان کودکان سه تا شش ساله یکی از مهم‌ترین اقدامات بهزیستی در استان سمنان به شمار می‌رود. طبق آمار رسمی، در سال جاری 27 هزار و 61 کودک مورد غربالگری بینایی قرار گرفته‌اند که از این میان 737 نفر به اپتومتریست، 47 نفر به چشم‌پزشک ارجاع داده شده و در نهایت هشت کودک به‌عنوان مبتلا به آمبلیوپی یا همان تنبلی چشم شناسایی شده‌اند.

در کنار این اقدامات، برای 121 نفر از کودکان شناسایی‌شده در طرح یادشده کمک‌هزینه خرید عینک پرداخت شده است تا از تشدید مشکلات بینایی در مراحل ابتدایی رشد جلوگیری شود. این مجموعه اقدامات هرچند در بهبود وضعیت سلامت بینایی استان مؤثر بوده، اما کارشناسان بر این باورند که برای کاهش نرخ شیوع معلولیت‌های بینایی، باید آگاهی عمومی نسبت به مراقبت از سلامت چشم افزایش یابد و خدمات درمانی در مناطق کمتر برخوردار تقویت شود.

محمد نسیمی در گفت و گو با خبرنگار تسنیم در سمنان ، بمناسبت هفته ملی و روز جهانی عصای سفید اظهار داشت: هدف از برگزاری این برنامه، توانمندسازی و ایجاد فرصت‌های برابر برای حضور مؤثر و تلفیق اجتماعی افراد دارای آسیب‌های بینایی در جامعه است.

وی با اشاره به آمار افراد تحت پوشش بهزیستی در استان سمنان بیان کرد: در حال حاضر 15 هزار و 140 نفر در استان از خدمات حمایتی بهزیستی بهره‌مند هستند که دو هزار و 98 نفر از آنان با مشکلات بینایی زندگی می‌کنند.

نسیمی افزود: از این جمعیت، یک هزار و 334 نفر مرد و 764 نفر زن هستند و میزان آسیب در میان آنان از اختلالات خفیف تا بسیار شدید متغیر است.

وی ادامه داد: در بین افراد دارای آسیب بینایی، 647 نفر دچار اختلال خفیف، 594 نفر با درجه متوسط، 724 نفر با شدت زیاد و 130 نفر با معلولیت بسیار شدید شناسایی شده‌اند.

به گفته مدیرکل بهزیستی استان، شهرستان شاهرود با 636 نفر بیشترین آمار نابینایان و کم‌بینایان را دارد و پس از آن شهرستان‌های سمنان با 561 نفر، دامغان با 342 نفر، گرمسار با 214 نفر، مهدیشهر با 161 نفر، میامی با 138 نفر و آرادان با 50 نفر در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

نسیمی تصریح کرد: نرخ شیوع معلولیت بینایی در استان سمنان به طور میانگین 31 نفر در هر 10 هزار نفر جمعیت برآورد شده است.

وی با اشاره به اقدامات پیشگیرانه انجام‌شده در زمینه سلامت بینایی کودکان خاطرنشان کرد: در طرح پیشگیری از تنبلی چشم، 27 هزار و 61 کودک سه تا شش سال در استان غربالگری شدند که از این تعداد 737 نفر برای بررسی‌های تخصصی به اپتومتریست ارجاع داده شدند.

وی افزود: در ادامه فرایند غربالگری، 47 کودک به چشم‌پزشک معرفی و هشت کودک نیز به‌عنوان مبتلا به آمبلیوپی (تنبلی چشم) شناسایی شدند.

مدیرکل بهزیستی استان یادآور شد: به‌منظور حمایت از خانواده‌های نیازمند، برای 121 کودک شناسایی‌شده در این طرح کمک‌هزینه تهیه عینک پرداخت شده است.

نسیمی در پایان تأکید کرد: تداوم اجرای طرح‌های غربالگری، آگاهی‌بخشی عمومی و ارتقای دسترسی به خدمات بینایی می‌تواند نقش مؤثری در کاهش آمار معلولیت‌های بینایی و بهبود کیفیت زندگی افراد دارای این نوع اختلالات ایفا کند.

از همین رو، در بررسی علل افزایش شیوع معلولیت بینایی در استان سمنان، مجموعه‌ای از عوامل اجتماعی، بهداشتی و ساختاری نقش‌آفرین هستند که شناسایی و مدیریت آن‌ها می‌تواند مسیر کنترل این پدیده را هموارتر کند. نخستین عامل، ضعف در پوشش کامل طرح‌های غربالگری به‌ویژه در مناطق روستایی و کم‌برخوردار است. در حالی که اجرای طرح‌های پیشگیری از تنبلی چشم در سطح استان آغاز شده، اما کارشناسان معتقدند به دلیل کمبود تجهیزات، نیروی متخصص و دسترسی محدود در مناطق دوردست، بسیاری از موارد در مراحل اولیه تشخیص داده نمی‌شوند. تجربه سایر استان‌ها نشان داده است که گسترش شبکه غربالگری و بهره‌گیری از اپتومتریست‌ها و بهورزان آموزش‌دیده می‌تواند اثربخشی این طرح را به‌طور چشمگیری افزایش دهد. از سوی دیگر، عوامل ژنتیکی و ازدواج‌های فامیلی نیز از جمله دلایل بروز برخی اختلالات بینایی محسوب می‌شوند که لزوم مشاوره ژنتیکی پیش از ازدواج را دوچندان می‌کند.

در کنار مسائل بهداشتی، یکی از چالش‌های اساسی، نبود هماهنگی میان نظام سلامت عمومی و خدمات تخصصی چشم‌پزشکی است. در بسیاری از مناطق، ارجاع مؤثر بیماران از مراکز بهداشت به پزشکان متخصص انجام نمی‌شود و همین مسئله باعث تأخیر در تشخیص یا درمان به‌موقع اختلالات بینایی می‌شود. کارشناسان بهداشت عمومی بر این باورند که ادغام خدمات بینایی در ساختار بهداشت اولیه و توسعه ارتباط الکترونیکی بین خانه‌های بهداشت و مراکز تخصصی می‌تواند بهره‌وری سیستم سلامت چشم را به‌طور قابل توجهی ارتقا دهد.

برای بهبود وضعیت کنونی، تقویت برنامه‌های غربالگری منظم برای تمامی گروه‌های سنی از جمله سالمندان ضروری است. اجرای طرح‌های جامع معاینه چشم در فواصل مشخص، با حمایت وزارت بهداشت و همکاری سازمان بهزیستی، می‌تواند از پیشرفت بسیاری از اختلالات قابل پیشگیری جلوگیری کند. در کنار این برنامه‌ها، توسعه خدمات توانبخشی برای افراد نابینا و کم‌بینا، از جمله آموزش مهارت‌های زندگی مستقل، جهت‌یابی، استفاده از فناوری‌های کمکی و نرم‌افزارهای خوانش متون، می‌تواند کیفیت زندگی این قشر را بهبود بخشد. همچنین حمایت از کارآفرینی نابینایان و ایجاد فرصت‌های شغلی متناسب با مهارت‌های آنان از جمله راهکارهایی است که در کشورهای موفق در حوزه رفاه اجتماعی به کار گرفته شده است.

در نهایت، تحقق این راهکارها نیازمند همکاری چندبخشی میان نهادهای مختلف است. وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی، آموزش و پرورش و شهرداری‌ها باید با ایجاد ساختاری هماهنگ و تخصیص بودجه پایدار، زمینه اجرای مؤثر طرح‌های سلامت بینایی را فراهم کنند. علاوه بر این، تشکیل بانک اطلاعاتی جامع از افراد دارای اختلالات بینایی، با هدف برنامه‌ریزی دقیق‌تر و پایش مستمر، ضروری به نظر می‌رسد. نقش سازمان‌های مردم‌نهاد و انجمن‌های نابینایان نیز در اجرای طرح‌های آموزشی و حمایتی بسیار کلیدی است. به باور کارشناسان، تنها از مسیر ترکیب سه راهبرد اصلی ـ پیشگیری، درمان و توانمندسازی ـ می‌توان روند رو‌به‌رشد شیوع معلولیت‌های بینایی در استان سمنان را مهار کرد و مسیر زندگی روشن‌تری برای این گروه از جامعه ترسیم کرد.

انتهای پیام/363/.