همشهری آنلاین: درگذشت شخصیتی همچون ناصر تقوایی مسلما واکنش‌های بسیاری به دنبال دارد. جدا از سینماگران، سازمان‌ها و نهادهای سینمایی نیز درگذشت این کارگردان بزرگ تاریخ سینمای ایران را تسلیت گفتند و فقدان وی را ضائعه‌ای برای فرهنگ و هنر این مرز و بوم عنوان کردند.
رائد فریدزاده، رئیس سازمان سینمایی
درگذشت استاد ناصر تقوایی، فیلمساز بزرگ و اندیشمند سینمای ایران، ضایعه‌ای عمیق برای فرهنگ و هنر این سرزمین است. او از نسلی بود که سینما را چونان آیینه‌ای برای بازنمود حقیقت انسان و هستی می‌دید؛ کارگردانی از سرزمین نخل‌ها و گرمای جنوب که میان فکر و کلمه، میان نگاه و معنا، روایت خویش را برمی‌ساخت.
ناصر تقوایی را باید معمار روایت و اندیشه دانست؛ روایتی از خاک سرزمینی که به آن تعلق و تعشق داشت. هنرمندی که در میان هیاهو و همهمه به لایه‌های عمیق انسان فرو رفت و از دل جزئیات، جهانی از عشق و تنهایی، رنج و بردباری را آفرید. آثار ماندگارش چون «ناخدا خورشید»، «ای ایران» و «کاغذ بی‌خط» و مستندها و فیلم کوتاهی که هر یک بخشی از میراث فرهنگی کشورند و در حافظه تصویری همگان ثبت شده‌اند. ناصر تقوایی استاد تصویر جزئیات بود و نیک می‌دانست که چه خون دلی برای خلق جهان اثر هنری باید خورد.
سینمای ایران با رفتن ناصر تقوایی، یکی از استوانه‌های مستحکم و ریشه‌دار خود را از دست داد؛ استادی که خوب بر کلمه و معنا و نور و تصویر و بیان حقیقت در سکوت واقف بود. از درگاه خداوند متعال برای این استاد فرهیخته آرامش ابدی و برای خانواده گرامی، شاگردان و دوستدارانش صبر و شکیبایی مسئلت دارم. روحش در آرامش و نامش تا ابد در حافظه سینمای ایران زنده باد.
حامد جعفری، مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی
درگذشت زنده‌یاد استاد ناصر تقوایی، از سینماگران اندیشمند و مؤلف سینمای ایران، فقدانی سنگین برای هنر و فرهنگ ایران عزیزمان است. استاد تقوایی نه فقط کارگردانی برجسته، بلکه معمار نگاهی نو در روایت ایرانی بود؛ نگاهی که در آثار درخشان ایشان، معنا و هویتی متفاوت را در سینمای ایران بازتعریف کرد. بدون تردید، سینمای ایران مدیون نگاه، تلاش و صداقت استاد ناصر تقوایی است؛ فیلمسازی که در آثارش، روح انسانی را در قالب تصویر جاودانه کرده است. اینجانب به نمایندگی از بنیاد سینمایی فارابی درگذشت این سینماگر برجسته و فرهیخته را به خانواده گرامی ایشان، سینماگران و سینمادوستان و همچنین همه دوستداران فرهنگ و هنر این کشور تسلیت عرض می‌کنم.
بهروز شعیبی، دبیر جشنواره فیلم کوتاه تهران و مدیرعامل انجمن سینمای جوانان ایران
به اعتبار نام و آثار ناصر تقوایی بزرگ باید ایستاد. او سکاندار سینمای با اصالت و با کیفیت بود. فیلمسازی دقیق که به ما آموخت جزییات است که یک اثر را ماندگار می‌کند. کاش همه از او آموخته باشیم.
پیام خانه سینما
چراغ‌ها که خاموش می‌شوند، راه چگونه است؟ شاید راه همان باشد که «ناصر تقوایی» آن را آزمود؛ «سکوت و شرافت» اما برای ما سکوت او سخن می‌گوید: از رنج هنرمندی و از رنج هنرمندان. برای ما اما شرافت او معیار است. باشد که همچنان راوی صادق قصه‌های این سرزمین باشیم. او خاموش شد اما سخن او، منش او و تا به ابد شرافت هنرمندانه او راهنمای ما خواهد بود. خانه سینما _ جامعه اصناف سینمای ایران_ در سوگ بزرگمرد سینما و ادبیات ایران همراه خانواده ارجمند و دوستداران و شاگردان اوست.
کانون کارگردانان سینمای ایران
نامی بزرگ از این جهان رفت. نامی که از هر زنده‌ایی، زنده‌تر است. نامی که در چنبره‌ی دایره‌ایی بسته تسلیم نشد و روح روانش را از آن بیرون کشید تا کمی بهتر نفس بکشد. با دردها و رنجهایش کنار آمد تا آن باشد که می خواهد نه آنطور که می‌خواهند. نامی که گفت تا سانسور هست فیلم نخواهم ساخت و نساخت در اوج قدرت و توانایی که این هم افسوسی بود برای سینمای ایران و هم درسی برای آن سینما که هیچ فیلمی ارزش واگذاری اندیشه و روح خالق آن را ندارد. ناصر تقوایی نامی بزرگ و سترگ از جنوب گرم و حاصلخیز که داستان می کارد و فیلم درو می‌کند، همواره در قلب ماست و آثارش ماندگار در تاریخ ما.
انجمن تهیه‌کنندگان مستقل سینمای ایران
استاد ناصر تقوایی، سینماگر خلاق و مولف ایران، همزمان با سالگرد استاد دیگر سینما داریوش مهرجویی، چهره در نقاب خاک کشید. او که بیش از نیم قرن سینماگری کامل و سینمایش سینمای تراز ایران بود، در طول حیات پر بارش توانست سینمای ملی ایران را زبانزدکند و هرگاه از ابشخور زیست، بوم فرهنگی اش نوشت یا ساخت مرزهای دقت و خلاقیت هنری و روایت در سینمای ایران را جابجاکرد. او یکی از مهمترین استوانه‌های موج نو سینمای ایران بود که ریشه در فرهنگ بومی ملی داشت. ناصر تقوایی، متولد ۱۳۲۰ در آبادان، بود که امروز در تهران جهانش را عوض کرد. از آثار ماندگار او می‌توان به فیلم‌های «ناخدا خورشید»، «آرامش در حضور دیگران»، «کاغذ بی‌خط» و مجموعه تلویزیونی «دایی جان ناپلئون» اشاره کرد. او سال‌ها به دلیل بیماری از فضای عمومی و فعالیت سینمایی دور بود، اما نامش همچنان با اعتبار، دقت و نثر ادبی در فیلم‌نامه‌نویسی گره خورده است. انجمن تهیه کنندگان مستقل سینمای ایران، فقدان این سینماگر بزرگ و عضو خود را به خانواده ایشان وبخصوص سرکار خانم وفا مهر، سینمای ایران، فرهنگ‌دوستان ایران زمین و مردم ابادان تسلیت می‌گوید.
کانون فیلم‌نامه نویسان سینمای ایران
هر عزایی روزی به پایان می‌رسد اما سینما و ادبیات ایران تا سالیان عزادار ناصر تقوایی خواهد ماند... بزرگا مردا که سر خم نکرد. پای حرفش ماند و فیلم نساخت. فیلم‌هایی که ساخت نامش را ابدی کرد و فیلم‌هایی که نساخت بزرگی و شرفی بی‌پایان به یادگار گذاشت.
انجمن منتقدان سینما
استاد تقوایی نه تنها فیلمساز برجسته‌ای بود، بلکه با نگاه ژرف خود، انسان و جامعه را در قاب‌های سینمایی به تصویر کشید و آثارش میراثی گران‌بها برای سینمای ایران و جهان بر جای گذاشت. آثار او، نه تنها تصویر، بلکه احساس، تاریخ و وجدان زمانه را در خود جای داده‌اند. کوچ او، هرچند تلخ و پر از فقدان است، پایان نیست؛ نوری است که در تاریخ سینما خاموش نمی‌شود. نگاه و آثار او، حتی پس از رفتنش، همچنان بر قاب‌های زندگی و سینما سایه می‌اندازد و ما را وادار به دیدن حقیقت می‌کند.
این سال‌ها به تقوایی بسیار جفا شد. نخواستند و نگذاشتند تا فیلم بسازد و او شریف‌تر و نجیب‌تر از آن بود که سر خم کند. سرو بلند قامتی بود که روی سینما، هنر و فرهنگ ایرانی سایه می‌گسترد. انجمن منتقدان سینما این فقدان عظیم را به خانواده، شاگردان و تمامی دوستداران سینمای ایران تسلیت می‌گوید و میراث ناصر تقوایی را جاودانه و چراغ راه ادامه مسیر سینما می‌داند.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
فیلم رهایی درباره کودکان جنوب بود با داستانی نمادین با موضوع اسارت و شوق آزادی که موفق به دریافت جایزه از چندین جشنواره معتبر سینمایی از جمله تندیس طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم سانفرانسیسکو آمریکا ، جایزه بهترین فیلم کوتاه جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان تهران و جایزه شیر طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز ایتالیا شد.
کانون پرورش فکری درگذشت این کارگردان مطرح سینما را به بازماندگانش تسلیت می‌گوید و برای روح آن هنرمند از پیشگاه خداوند آرزوی آرامش و برای خانواده او آرزوی شکیبایی دارد.
مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی
بازگشت همه به سوی خداوند مهربان است. ناصر تقواییِ بزرگ، فیلمساز و نویسنده خلاق دنیای ما را ترک کرد. فقدان او که عمرش را صرف سینما و ادبیات کرد، ضربه‌ای بزرگ برای هنر ایران است. او را با آثار مستند و داستانی درخشان و نگاه منتقدانه و جزئی نگرش به پدیده‌ها به یاد خواهیم آورد. فراموش نمی‌کنیم که مستند «اربعین» او همچنان یکی از زنده‌ترین سندهای تصویری از این آیین است. گزیده‌کاری و حساسیتش در فیلمسازی، کارنامه‌ای خاص از او به یادگار گذاشته که نقاط درخشان و برجسته‌اش فراوان است. تاثیر ناصر تقوایی بر سینماگرانِ پس از او، تمام نشدنی است. سفر او در سالروز درگذشت دیگر کارگردان صاحب نام سینمای ایران، زنده‌یاد داریوش مهرجویی، اندوهی مضاعف است. مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، درگذشت این فیلمساز تکرار نشدنی را به خانواده داغدار و محترم تقوایی، همکاران و دوستان و جامعه سینمای ایران تسلیت می‌گوید.