مسعود نصیری در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: گذر از روشهای سنتی آبیاری مانند غرقابی و ترویج روشهای آبیاری نوین نظیر تحت فشار و کم فشار میتواند گام مؤثری در جهت کاهش هدر رفت آب در بخش کشاورزی باشد. این روشها علاوه بر افزایش بهرهوری آب، راندمان آبیاری را از حدود ۴۰ درصد به بیش از ۸۰ درصد میرساند.
وی ادامه داد: بهسازی انهار عمومی از طریق پوشش بتنی و یا لولهگذاری نیز میتواند کمک شایانی به جلوگیری از تلفات آب در کشاورزی کند. در کنار این اقدامات، آموزش کشاورزان برای مدیریت صحیح آبیاری، تغییر الگوی کشت به سمت محصولات کم آببر و کشت محصولات با بهرهوری آب بالا، نصب کنتورهای تجهیزات مناسب بر روی سامانههای آبیاری بهمنظور مدیریت آبیاری، از اقدامات کلیدی در این راستا است.
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهادکشاورزی استان قزوین خاطرنشان کرد: در استان قزوین پروژههایی برای استفاده از پساب تصفیه شده فاضلاب در بخش کشاورزی تعریف شده است. به طور مشخص، تصفیهخانه فاضلاب شهر صنعتی البرز و شهر محمود آباد بخشی از خروجی خود را برای آبیاری زمینهای کشاورزی اطراف اختصاص دادهاند.
وی عنوان کرد: پروژههای تصفیه آب در مقیاس محدود انجام شده و سهم آن در تأمین کل آب کشاورزی استان بسیار ناچیز است و چالشهایی نیز در بحث کیفی آب خروجی مطرح است و بهدلیل ارتباط مستقیم آن با سلامت محصول تولیدی و به تبع آن سلامت شهروندان، میبایست در این خصوص با احتیاط عمل کرد. این حوزه نیاز به توسعه زیرساختها و سرمایهگذاری بیشتر دارد، بنابراین توصیه بر استفاده از این آبها در زراعت چوب است.
نصیری تصریح کرد: فناوری تصفیه آبهای خاکستری و جمعآوری روانابها، از نظر فنی در ایران کاملاً قابل اجرا است و حتی نمونههای موفقی در برخی شهرها و مجتمعهای مسکونی وجود دارد. در مورد استان قزوین، اگرچه در سطح کلان و استاندارد اقدام چشمگیری صورت نگرفته، اما پروژههای پایلوت و مطالعاتی در برخی مناطق و برای مصارف محدود انجام شده است. مهمترین مانع، نبود سرمایهگذاری کافی و عزم جدی برای اجرای سراسری این طرحها است.
وی افزود: برای جمعآوری و هدایت روانابها، ابتدا باید اقدامات آبخیزداری در بالادست حوضههای آبریز انجام شود. این اقدامات شامل احداث بندهای خاکی و سنگی، سازههای کنترل سیلاب و ایجاد پوشش گیاهی برای کاهش سرعت رواناب است.
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهادکشاورزی استان قزوین بیان کرد: در پایین دست نیز باید از کانالها و مخازن ذخیرهسازی آب جهت مدیریت بهتر آب استفاده کرد. تکنولوژیهای مورد نیاز شامل سیستمهای هشدار سیل، سنجش از دور (RS) و GIS برای شناسایی مسیرهای رواناب، و همچنین پمپاژ و لولهگذاری برای انتقال آب به محل مصرف است.
وی اظهار کرد: آبیاری هوشمند شامل سیستمهای کاملاً اتوماتیک با حسگرهای رطوبتسنج است که درصد آن نسبت به کل اراضی در دشت قزوین بسیار پایین است ولی در سالهای اخیر طرحهای خوبی در باغات طارم، اراضی کشاورزی شهرستان آبیک و بوئینزهرا و چند منطقه دیگر اجرا شده است.
نصیری در پایان یادآور شد: در حال حاضر بیشتر سامانههای تحت فشار موجود در استان بهصورت دستی یا نیمه خودکار فعال هستند که در پی قطع شدن برق به محصول، استرس آبی وارد میشود؛ راهحل این مشکل، تجهیز این سیستمها به ژنراتورهای پشتیبان یا پنلهای خورشیدی برای تأمین برق اضطراری است.
انتهای پیام