قطارهای موشکی BZHRK شوروی، سایه ای مرگبار بر ریل های جنگ سرد؛ پایگاه های هسته ای متحرکی که در پوشش قطارهای باری عادی، آمادگی شلیک موشک های قاره پیما از هر نقطه را داشتند و پنتاگون را به کابوس دائمی واداشتند.

به گزارش تین نیوز به نقل از خبرگزاری دانشجو،در طول جنگ سرد، اتحاد جماهیر شوروی برای مقابله با تهدیدات احتمالی غرب، پروژه ای بی سابقه را به اجرا گذاشت؛ سامانه پرتاب موشکی ریلی که با نام BZHRK  شناخته می شد.

 این قطارهای ویژه در ظاهر چیزی جز قطارهای باری معمولی نبودند، اما درون خود مرگبارترین سلاح های هسته ای آن دوران را حمل می کردند: موشک های بالستیک قاره پیمای SS-24 Scalpel با توانایی حمل چند کلاهک هسته ای و هدف گیری هم زمان چند شهر در هزاران کیلومتر دورتر.

سلاحی خفته در دل کوپه های قطار

ویژگی منحصربه فرد BZHRK، استتار کامل آن بود. با چشم غیرمسلح، هیچ تفاوتی میان این غول های مرگبار و قطارهای باری عادی وجود نداشت.

همین موضوع باعث شد که شناسایی آن ها توسط امریکا تقریباً ناممکن شود. هر قطار می توانست در ۲۴ ساعت بیش از ۱۶۰۰ کیلومتر حرکت کند و از هر نقطه در مسیر، چه از پیش تعیین شده و چه به صورت ناگهانی، موشک های خود را شلیک کند.

 این چابکی و قابلیت حمله فوری باعث شد که پنتاگون، برای ردیابی احتمالی آن ها، شبکه ای از ۱۸ ماهواره جاسوسی را به کار گیرد تا تمام خطوط ریلی شوروی را به صورت ۲۴ ساعته پایش کند.

سرنوشت تلخ قطار موشکی

این سامانه مرگبار در دهه ۱۹۸۰ وارد خدمت شد و تا پس از فروپاشی شوروی نیز در ناوگان موشکی روسیه باقی ماند. حتی نسخه های جدیدتر موشک های Topol-M نیز بر روی این قطارها نصب شدند تا تهدید همچنان پابرجا بماند. اما در سال ۲۰۰۵، روسیه اعلام کرد که به دلیل پایان عمر عملیاتی، ۳۶ قطار BZHRK را از خدمت خارج کرده و منهدم کرده است. با این حال، بسیاری از کارشناسان این تصمیم را بیشتر حاصل فشارهای بین المللی و مفاد توافقات کنترل تسلیحات می دانند تا یک اقدام صرفاً فنی.

BZHRK نه تنها یک پروژه صنعتی عظیم بود، بلکه بیانگر دکترین نظامی شوروی مبتنی بر «بقا و پاسخ گویی متحرک» محسوب می شد؛ راهکاری که با پراکنده سازی قدرت هسته ای در سراسر شبکه ریلی کشور، احتمال نابودی کامل توان موشکی در حملات پیش دستانه را تقریباً از بین می برد.

برای غرب، این به معنای تهدیدی بی وقفه و غیرقابل پیش بینی بود؛ تهدیدی که می توانست بی صدا از میان شهرها و روستاها عبور کند، از هر نقطه ای آتش هسته ای بگشاید و پیش از هر واکنش، دوباره در پهنه وسیع سرزمین ناپدید شود.

به همین دلیل، BZHRK در تاریخ جنگ سرد به عنوان «بزرگ ترین تهدید موشکی غرب که روی ریل ها رژه می رفت» شناخته می شود؛ نمادی از مهندسی پیچیده، تاکتیک های هوشمندانه و ترس خاموشی که سال ها بر ذهن استراتژیست های غربی سایه افکند.