جهان معاصر، جهانیست که برندها در آن حضوری فراگیر و پرنفوذ دارند. چه بخواهیم و چه نه، نشانهها و نمادهای تجاری، زیست و زیستگاه ما را احاطه کردهاند و به بخشی جداییناپذیر از تجربهی فردی و اجتماعی ما بدل شدهاند. حتی زمانی که بیتفاوت از کنارشان عبور میکنیم، تأثیر آنها بر برداشتها و قضاوتهایمان نسبت به کیفیت، زیبایی، دوام یا اعتماد به چشم میآید. در واقع، هر برند حامل روایتی منحصربهفرد است؛ روایتی که ریشه در ارزشها و رسالتهای بنیادین آن دارد و برای بقا و رشد، نیازمند ابزارهایی شفاف، ماندگار و هوشمندانه برای بیان و بازآفرینی است.
در این میان، لوگو یا نشان تجاری یکی از محوریترین عناصر این بیان است. لوگو تنها یک تصویر تزئینی یا یک امضای بصری نیست؛ بلکه زبانیست جهانی که میتواند در یک نگاه، روایت گذشته، حال و آیندهی برند را به مخاطب منتقل کند. اگر این طراحی با دقت و ظرافت کافی انجام شده باشد، لوگو قادر است دههها کارآمد باقی بماند و همچنان همان شادابی، معنا و ارتباط اولیه را با نسلهای تازه برقرار سازد. اینجاست که اهمیت خلاقیت و تفکر مینیمالیستی در طراحی لوگو نمایان میشود؛ چرا که هرچه طرح موجزتر و شفافتر باشد، احتمال ادراک، ماندگاری و متمایز بودن آن بیشتر خواهد بود.
لوگوی چرم مشهد نمونهای برجسته از چنین رویکردی در طراحی است؛ این لوگو از زمان تولدش در میانههای دهه هفتاد شمسی تا به امروز، توانسته بینیاز از بازطراحیهای بنیادین، همپای تغییرات بازار و تحولات سلیقه مخاطبان حرکت کند و در عین حال اصالت و ریشههای خود را حفظ نماید. چنین دستاوردی نه تنها به پشتوانه یک طراحی هوشمندانه، بلکه به واسطهی پیوندی عمیق میان فلسفه و ماهیت برند و تصویر بیرونی آن ممکن شده است؛ پیوندی که لوگوی چرم مشهد را در زمرهی معدود نمونههای ماندگار و ارزشمند در تاریخ طراحی گرافیک ایران قرار میدهد.
لوگوی چرم مشهد، تبلور زیبایی در شمایلی خلاقانه
لوگوی چرم مشهد که در میانههای دهه ۱۳۷۰ شمسی و توسط جناب آقای «مجید عباسی» طراحی شده، ماحصل استفاده استادانه طراح از فضای خالی مابین حروف انگلیسی M و L است (مخفف ترجمه انگلیسی نام برند چرم مشهد یعنی "Mashad Leather"). خروجی این بهرهگیری هوشمندانه از فضاهای منفی، دو مثلث است که با وجود ترکیب متعادلی از خطوط راست و منحنی (سه ضلع با خطوط کاملا راست و سه ضلع با انحنایی ظریف و حساب شده)، توانسته هم پیام دوام، تداوم، صلابت و قدرت را به مخاطب منتقل کند و در عین حال، از ظرافت و دقت به کار رفته در محصولات و انعطافپذیری برند، حکایتی موجز، اما موثر داشته باشد.
شاید در نگاه نخست، بسیاری متوجه این ظرافت نشوند، اما با اندکی دقت و تامل، هوشمندی و ذکاوت طراح به چشم میآید و مخاطب را شگفتزده میکند؛ جایی که فلسفه مینیمالیسم و خلاقیت بصری دست در دست هم میدهند تا در نقطه تلاقیشان، اثری ماندگار پدید آید که ارزشهای بنیادین برند را تبیین و ترویج میکند.
ارزشمدار، مدرن و پیشرو در زمان
تحولات سالهای اخیر در دنیای دیزاین، موجی از بازطراحی و سادهسازی لوگوها را به همراه داشته است؛ برندهای بزرگ و پیشگام در جهان و ایران با اتخاذ رویکردی مینیمال، سادگی و صراحت را به عنوان زبانی نو برای ارتباط با مخاطب برگزیدهاند؛ زبانی که یادآور ارزشهایی همچون پایداری، اهمیت به محیطزیست و صداقت و یکرنگی در تعامل با مخاطبان است. رویکرد کمینهگرا را همچنین میتوان پاسخی دانست به جریان پُرتلاطم، پُر ازدحام و پُر سرعتِ زندگی در دنیای امروز که مخاطبان را به تامل، آرامش و طمانینه دعوت میکند.
اما مورد حائز اهمیت و جالب توجه در مورد لوگوی چرم مشهد، بینیازی آن از بازطراحی اساسی برای تطبیق و تطابق با روح زمانه است؛ چرا که از آغازین روزهای فعالیت برند – این لوگو در ماهیت و موجودیت خود واجد سجایا و ارزشهایی بوده و هست که امروزه – احتمالا بیش از هر زمان دیگری – مورد توجه قرار گرفتهاند و همین مسئله، شمایل لوگوی چرم مشهد را در جایگاه دیزاینی بیزمان (Timeless) قرار داده است که پس از گذشت سه دهه هنوز تازگی و طراوتش را از دست نداده و حتی گویی هر روز پیش از دیروز، میتواند در ارتقا و تثبیت جایگاه پریمیوم برند و قلمرو تاثیرگذاری آن، نقشی محوری ایفا کند.
جایگزینی سیاه و سرخ با طلایی؛ رنگ افتخار و درخشش
اگرچه فرم کلی لوگوی چرم مشهد طی سالها دستنخورده باقی مانده، اما پالت رنگی آن متناسب با تحولات زمانه و راهبردهای نوین برند، دستخوش تغییر و تحولاتی شده است. در گذشته رنگ سرخ – در کنار سیاه – عنصر اصلی هویت بصری بود و در زمان خودش، آمیزهای از وقار، سنگینی و جذابیت را ارائه میکرد که از قضا مورد الگوبرداری برخی از رقبای داخلی نیز قرار گرفت. امروزه اما رنگ طلایی در هویت بصری و لوگوی چرم مشهد جایگاهی محوری یافته و در شمایلی صیقلخورده بر روی محصولات خودنمایی میکند؛ رنگی که در فرهنگ بصری – تقریبا در جای جای عالم هستی- همواره مترادف با شکوه، تفاخر و کیفیت ممتاز بوده و در صنعت مُد و کالاهای پریمیوم و لوکس نیز نشانی آشکارا از گرانبهایی و اعتبار به شمار میآید.
سخن پایانی
پیشگامی و پیشتازی در بازار پوشاک و محصولات چرمی ایران، دستاوردی ارزشمند و غرورآمیز برای چرم مشهد است که در پرتو برقراری تعاملی پویا و پایدار با مشتریان ارجمند حاصل شده است؛ ارتباطی که سنگ بنای آن احترام و اعتمادی متقابل است و همچنین، مدیون ارزشها و عناصریست که از ابتدا، چراغ راه این مجموعه بوده اند و در یک دهه اخیر - با استقرار بینش و نگرشی مدرن، نوآور و توسعهطلب در جایگاه سکانداری مجموعه- به تلاش و تکاپویی بیوقفه و خستگیناپذیر در جهت همگرایی و همسویی این ارزشهای سازمانی با روح زمانه (Zeitgeist) منجر شده است. طراحی و شمایل لوگوی چرم مشهد، به عنوان یکی از نخستین و اصلیترین نقاط مواجهه مخاطبان/مشتریان با برند نیز در همین تصویر بزرگتر میگنجد و نمایانگر روح خلاق و جایگاه پریمیوم چرم مشهد است.